Uregulowany zawód syndyka – projekt ustawy o syndykach

10.8.2004

W Ministerstwie Sprawiedliwości od listopada ubiegłego roku (2003) znajduje się projekt ustawy o syndykach, która miałaby określić warunki i tryb nabywania oraz utraty prawa do wykonywania zawodu syndyka. Projekt ten zakłada, iż sprawowanie funkcji organu wykonawczego w postępowaniu upadłościowym i naprawczym przez syndyka (czy też nadzorcę sądowego i zarządcę) oraz ich zastępcy, a także zarządca lub nadzorca tymczasowy oraz zarządca przymusowy może nastąpić do ukończenia 65 lat.

Kto mógłby wykonywać zawód syndyka?

Projekt zakłada, iż do wykonywania zawodu syndyka koniecznym byłoby spełnienie kilku warunków, mianowicie:

uzyskanie licencji syndyka (co uprawniałoby do używania tytułu syndyka, licencja ta uprawniać będzie także do pełnienia funkcji nadzorcy sądowego, zarządcy i ich zastępców oraz zarządcy lub nadzorcy tymczasowego oraz zarządcy przymusowego),
uzyskanie wpisu na Ogólnokrajową listę syndyków prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości (wpis dokonywany byłby tylko na podstawie dokumentu stwierdzającego przyznanie licencji syndyka),
oraz złożenie ślubowania.

Wymagania kwalifikacyjne wobec syndyka

Projekt wskazuje, jakie warunki należy spełniać, aby móc się w ogóle ubiegać o licencję syndyka. Należy przy tym zaznaczyć, iż może nim być osoba fizyczna, podczas gdy w stanie prawnym obecnym (sierpień 2004 r.) prawo upadłościowe i naprawcze stanowi, iż syndykiem może być osoba fizyczna, ale także niektóre spółki handlowe (tzn. spółka osobowa i kapitałowa, której wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swym majątkiem posiadają licencję syndyka, nadzorcy sądowego lub zarządcy, albo których członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają taką licencję).

Licencję syndyka może uzyskać osoba fizyczna, która posiada cechy i umiejętności gwarantujące profesjonalizm:

ma obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw - członków Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (osoba niebędąca obywatelem polskim, ubiegająca się o licencję syndyka powinna wykazać znajomość języka polskiego w sposób przewidziany w odrębnych przepisach),
zna język polski,
ma pełną zdolność do czynności prawnych,
ukończyła 35 lat,
ukończyła wyższe studia na kierunku prawo, ekonomia lub innym przydatnym do wykonywania funkcji organów wykonawczych w postępowaniu upadłościowym i naprawczym i uzyskała tytuł magistra,
jest nieskazitelnego charakteru,
co najmniej pięć lat zarządzała przedsiębiorstwem lub pracowała na stanowiskach kierowniczych lub samodzielnych w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem,
nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
nie figuruje w rejestrze dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego,
odbyła postępowanie kwalifikacyjne przewidziane ustawą i złożyła egzamin przed komisją powołaną przez Ministra Sprawiedliwości z wynikiem pozytywnym,
nie została uznana za trwale niezdolną do pracy zgodnej z kwalifikacjami syndyka, w trybie określonym przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Egzamin

Osoba spełniająca wymienione wymagania będzie przystępować do egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną powoływaną przez Ministra Sprawiedliwości, który przeprowadzany ma być nie częściej niż 2 razy do roku. W skład Komisji wchodzić będą osoby mające teoretyczną i praktyczną znajomość problematyki objętej zakresem egzaminu (2 syndyków wskazanych przez ogólnopolską organizację zrzeszającą syndyków i 3 członków wyznaczonych przez Ministra Sprawiedliwości, w tym co najmniej 2 sędziów orzekających w sprawach upadłościowych). Po zdaniu egzaminu, którego koszty, w tym opłatę egzaminacyjną, ponosi kandydat na syndyka, i otrzymaniu świadectwa wydanego przez Ministra Sprawiedliwości, na wniosek osoby aspirującej do wykonywania zawodu syndyka, Minister Sprawiedliwości przyznaje licencję syndyka w drodze decyzji administracyjnej, którą przyznaje się na czas nieoznaczony.

Licencja syndyka

Uzyska ją przyszły syndyk, który zdał w/w egzamin i złoży w tym celu wniosek do Ministra Sprawiedliwości. Projekt przewiduje, iż licencję przyznawać się będzie na czas nieoznaczony, a jej przyznanie potwierdzać ma dokument, który niezwłocznie wydaje się syndykowi (za opłatą). Oczywiście Minister Sprawiedliwości będzie mógł odmówić odmawia przyznania licencji, jeżeli osoba ubiegająca się o jej przyznanie nie spełnia w/w wymogów, jeżeli natomiast przestał je spełniać, albo złoży rezygnację z wykonywania zawodu syndyka, Minister będzie mógł ją także cofnąć. Inny konieczny warunek do spełnienia to wpis na wniosek syndyka na Ogólnokrajową listę syndyków, którą prowadzi Minister Sprawiedliwości, a następnie złożenie ślubowania wobec tego Ministra.

Obowiązki nałożone na syndyka

Postanowienia projektu zobowiązują syndyka do pełnienia nałożonych na niego obowiązków ze szczególną starannością i bezstronnością, a także do stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Syndyk nie może pełnić funkcji organu wykonawczego w postępowaniu upadłościowym i naprawczym, jeżeli:

jest małżonkiem, wstępnym, zstępnym, bratem, siostrą, powinowatym upadłego lub któregokolwiek jego wierzyciela w tej samej linii lub stopniu lub osobą pozostającą z nim w stosunku przysposobienia lub małżonkiem (nawet w przypadku ustania małżeństwa lub przysposobienia) tej osoby lub osobą pozostającą we wspólnym pożyciu;
pozostaje lub pozostawał z upadłym w stosunku zatrudnienia albo jest jego wspólnikiem, akcjonariuszem lub członkiem jego organu;
przed ogłoszeniem upadłości brał udział w podejmowaniu przez upadłego decyzji dotyczących spraw majątkowych lub działalności gospodarczej.

Odpowiedzialność zawodowa

Syndyk, który nie wykonuje obowiązków związanych z pełnieniem funkcji organu wykonawczego w postępowaniu upadłościowym i naprawczym lub wykonuje je nienależycie lub nierzetelnie, podlega odpowiedzialności zawodowej. I to właśnie z tytułu tej odpowiedzialności zawodowej wobec syndyka mogą być orzeczone kary (upomnienie, nagana, zawieszenie praw wynikających z posiadanej licencji, cofnięcie licencji), a informację o orzeczeniu kary odnotowuje się na Ogólnokrajowej liście syndyków. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności zawodowej wszczyna i przeprowadza Komisja odpowiedzialności zawodowej na wniosek sądu, który powołał syndyka do pełnienia funkcji organu wykonawczego, sędziego-komisarza lub Ministra Sprawiedliwości.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Pamiętaj, że:

Syndyk wykonuje swój zawód indywidualnie w ramach kancelarii syndyka lub w spółce handlowej,
Egzamin na syndyka obejmuje zagadnienia z zakresu prawa i ekonomii, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki prawa upadłościowego i naprawczego, składa się z części pisemnej i ustnej, uważa się go za zdany w przypadku uzyskania pozytywnych ocen z jego obu części,
Syndyk nie może odmówić, bez uzasadnionej przyczyny, przyjęcia funkcji organu wykonawczego w postępowaniu upadłościowym i naprawczym w przypadku powołania go przez sąd. O przyczynach odmowy syndyk jest obowiązany bezzwłocznie powiadomić sąd,
Syndyk podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu funkcji,
Syndyk jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których dowiedział się w związku z pełnieniem funkcji, obowiązek ten trwa także po zaprzestaniu wykonywania zawodu syndyka.

Źródło:

Projekt ustawy o syndykach na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.