Dywidenda a zadłużenie w spółdzielni rzemieślnicze

Pytanie:

"W trakcie sprawdzania mojej historii udziałów w Spółdzielni Rzemieślniczej stwierdziłem, że Spółdzielnia przeksięgowywała naliczoną moją dywidendę do dnia dzisiejszego na rzecz zadłużenia przedstawionego w piśmie z 16-12-1996 r. W odpowiedzi na to pismo 6-01-1997 pismem skierowanym do Spółdzielni zakwestionowałem wiarygodność roszczenia Spółdzielni, gdyż zostałem już rozliczony przez Spółdzielnię na dzień 31-08-1996 r. Do dnia dzisiejszego Spółdzielnia nie przedstawiła wiarygodnego rozliczenia, które potwierdziłoby to roszczenie. Od 30-04-1996r nie łączą mnie żadne stosunki o charakterze gospodarczym ze Spółdzielnią poza byciem jej członkiem. Czy Spółdzielnia ma prawo w sposób automatyczny przeksięgowywać naliczoną dywidendę na rzecz zadłużenia wobec Spółdzielni? Jaki skutek prawny ma takie oprotestowanie roszczenia Spółdzielni wobec jej członka? Jaki jest okres ważności roszczeń Spółdzielni wobec jej członka z tytułu zadłużenia? Ile lat wstecz mogę mieć roszczenia w stosunku do Spółdzielni o niesłuszne przeksięgowywanie należnych dywidend na rzecz rzekomego zadłużenia?"

Odpowiedź prawnika: Dywidenda a zadłużenie w spółdzielni rzemieślnicze

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle, spółdzielnie rzemieślnicze działają na zasadach określonych w przepisach Prawa spółdzielczego. W przedstawionej sytuacji znajdą więc zastosowanie przepisy ustawy prawo spółdzielcze. Odnosząc się do przepisów niniejszej ustawy należy wskazać, iż wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może określać ich górną granicę - tak przepis art. 5 § 1 pkt. 3 ustawy prawo spółdzielcze.

Ustawa reguluje także ogólne zasady zwrotu udziału na wypadek wystąpienia członka ze spółdzielni czy też na wypadek jego śmierci, ustawa wskazuje także, iż szczególne zasady wypłaty udziału regulowane są statutem spółdzielni. Ustawa ogólnie wskazuje także, iż członkowi przysługuje prawo udziału w nadwyżce bilansowej ("dywidendy").

Przepisy prawne nie regulują jednak szczegółowo zasad udziału w nadwyżce. Zasady te, jak i zasady rozliczania ich powinny być regulowane w statucie spółdzielni - dlatego też w pierwszej kolejności należy odnieść się do postanowień statutu spółdzielni - po analizie treści statutu będzie Pan mógł ocenić czy działanie spółdzielni rzemieślniczej było zgodne z prawem. Zasadne byłoby także zbadanie, na jakiej podstawie powstało Pana zadłużenie.

Jak wynika z opisu sytuacji, spółdzielnia dokonała potrącenia zadłużenia z uzyskaną przez Pana dywidendą. W przypadku faktycznego istnienia zadłużenia i skutecznego potrącenia przez spółdzielnię zysku z zaległością, nie przysługuje Panu roszczenie o zwrot dywidendy. Natomiast inna sytuacja zachodziłaby w przypadku faktycznego nie istnienia zadłużenia. W takiej sytuacji spółdzielnia mogłaby być uznana za bezpodstawnie wzbogaconą i mógłby Pan dochodzić roszczenia na tej podstawie prawnej.  

Jeśli chodzi natomiast o termin, w ciągu którego można dochodzić roszczeń od spółdzielni, wskazuje je wyraźnie przepis art. 29 § 1 ustawy prawo spółdzielcze. Otóż, roszczenia o wypłatę udziałów, udziału w nadwyżce bilansowej oraz z tytułu zwrotu wkładów albo ich równowartości pieniężnej ulegają przedawnienia z upływem trzech lat.

Jeśli więc sprawa miała rzeczywiście miejsce, jak Pan wskazuje, w 1997 roku, wszelkie roszczenia wynikłe z dywidendy wobec spółdzielni uległy już przedawnieniu. Jeśli natomiast zobowiązanie zostało zaspokojone, a Pan będzie w stanie to wykazać, mogą zajść podstawy do dochodzenia zwrotu potrąconej sumy w oparciu o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.


Grzegorz Pawelec

Adwokat

Wpisany na listę adwokatów Krakowskiej Izby Adwokackiej.


Przez wiele lat szef redakcji serwisu e-prawnik.pl, aktualnie prowadzi własną Kancelarię Adwokacką w Krakowie, w ramach której świadczy pomoc prawną na rzecz przedsiębiorców.


Specjalizuje się w szeroko pojętej cywilistyce oraz prawie nowych technologii (e-commerce, prawo internetu). Reprezentuje także klientów indywidualnych w sprawach ubezpieczeniowych i karnych.


Autor licznych artykułów o tematyce prawniczej, publikowanych nie tylko na stronach serwisu e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika