Uprawnienia właściciela nieruchomości obciążonej

Odpowiedź prawnika: Uprawnienia właściciela nieruchomości obciążonej

Zakładam, że chodzi o uprawnienia właściciela gruntu, przez który prowadzi droga konieczna. Generalnie może on swobodnie rozporządzać swoją własnością. Nie zmienia to w niczym faktu, że ustanowiona służebność drogi koniecznej obciąża grunt, niezależnie od tego kto jest jego właścicielem. Właściciel gruntu obciążonego służebnością co do zasady ma prawo do wynagrodzenia za korzystanie z jego własności. Tyle tylko, że wynagrodzenie to lub zasady jego naliczania powinno być określone przy ustanawianiu służebności, a więc w akcie notarialnym lub w orzeczeniu sądu. Jeśli w dokumentach tych brak stosownych zapisów o wynagrodzeniu to należy przyjąć, że ustanowienie służebności nastąpiło bez wynagrodzenia. Zmiana tego stanu zależy od stwierdzenie czy przy ustanawianiu służebności, nie określono wynagrodzenie czy też określono, że wynagrodzenie nie będzie. W tym pierwszym przypadku właściciel gruntu nadal ma roszczenie o wynagrodzenie i może go dochodzić przed sądem. W tym drugim przypadku musiałby doprowadzić do zmiany poprzednich ustaleń, a to jest nieco kłopotliwe. Treść pytania nasuwa jeszcze podejrzenie, że tzw. droga konieczna może mieć bardziej charakter drogi faktycznie używanej przez sąsiadów niż ustanowionej zgodnie z prawem służebności. W tej sytuacji prawa właściciela nie są w żaden sposób ograniczone i o ile nie naruszy on cudzego posiadania, może drogę zaorać i zagrodzić. W ewentualnych negocjacjach należałoby zatem dążyć do ustanowienia służebności drogi koniecznej. W braku porozumienia właścicielom gruntów sąsiednich służy odpowiednie roszczenie realizowane w drodze procesu sądowego.