Jak uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku? (Postępowanie sądu w przypadku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku)

Jak wszczyna się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku i kto może je zainicjować?

Postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców sąd wydaje tylko na wniosek. Właściwy będzie zatem tryb postępowania nieprocesowego. Wniosek może zgłosić każda osoba, która ma w tym interes prawny. Do kręgu tych osób będą w pierwszej kolejności należeli spadkobiercy (zarówno testamentowi jak i ustawowi). Ponadto interes prawny mają wierzyciele spadkodawcy, uprawnieni do zachowku, zapisobiorcy, a także wierzyciele spadkobiercy. Do kręgu zainteresowanych mogą także należeć osoby, które wprawdzie nie są spadkobiercami, ale np. chcą w ten sposób wykazać, że nie ponoszą odpowiedzialności za długi spadkowe. Osobą uprawnioną do złożenia wniosku może być także wykonawca testamentu, na którym ciąży obowiązek wydania majątku spadkowego spadkobiercom i który chce mieć pewność, że dokonuje tego na ręce odpowiednich osób.

Jaki sąd jest właściwy do przeprowadzenia postępowania stwierdzającego nabycie spadku?

W sprawach o stwierdzenie nabycia spadku wyłącznie właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli tego miejsca nie da się ustalić w Polsce, to właściwy będzie sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. Jeżeli i tego nie uda się ustalić to właściwy będzie sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.

A co umieszczamy we wniosku o stwierdzenie nabycia spadku?

Wniosek o wszczęcie postępowania powinien spełniać wymagania przewidziane dla pozwu z jedną istotną różnicą. Zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w sprawie czyli tzw. uczestników postępowania. Zarówno pozew jak i wniosek są pismami procesowymi, w których treści muszą być następujące elementy:

  • oznaczenie sÄ…du, do którego wniosek jest skierowany, imiÄ™ i nazwisko uczestników, ich przedstawicieli ustawowych i peÅ‚nomocników,
  • oznaczenie rodzaju pisma,
  • osnowa wniosku lub oÅ›wiadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okolicznoÅ›ci,
  • podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub peÅ‚nomocnika,
  • wymienienie zaÅ‚Ä…czników.

Jak wygląda przebieg postępowania o stwierdzenie nabycia spadku?

Jak już wyżej wspomnieliśmy postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku toczy się w trybie nieprocesowym. Uczestnikami postępowania powinny być wszystkie osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Ale udział, w każdym stadium postępowania może wziąć osoba, której praw dotyczy wynik postępowania. Sąd bada z urzędu kto jest spadkobiercą oraz czy spadkodawca pozostawił po sobie testament oraz wzywa osobę, u której testament się znajduje do jego okazania. Z powyższego wynika, że sąd może stwierdzić nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż wskazane przez uczestników. Sąd zasadniczo nie bada jakie składniki wchodzą w skład majątku spadkowego. Dowodem uprawnień spadkobierców ustawowych są odpisy aktów stanu cywilnego. W razie istotnej niezgodności między treścią aktu stanu cywilnego a rzeczywistym stanem rzeczy sąd spadku nie może ustalić pokrewieństwa uczestnika postępowania ze spadkodawcą. Jeżeli spadkodawca pozostawił po sobie testament, to on jest dowodem uprawnień spadkobiercy. Sąd rozpoznaje w toku postępowania wszelkie kwestie sporne mogące mieć wpływ na wynik postępowania jak np. dokonuje wykładni testamentu, bada ważność umowy o zrzeczenie się dziedziczenia. Nie może jednak orzec o niegodności spadkobiercy oraz o wyłączeniu małżonka od dziedziczenia z tego powodu, że spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy małżonka.

Co sÄ…d zamieszcza w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku?

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku kończy się wydaniem przez sąd postanowienia. Sąd jest obowiązany wymienić w tym postanowieniu spadkodawcę oraz wszystkich sapdkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów. Sąd nie może wydać postanowienia stwierdzającego nabycie spadku tylko przez niektórych spadkobierców albo tylko w odniesieniu do części majątku spadkowego. Zasadniczo nie może określać jakie składniki spadku przypadają spadkobiercom (tylko może określić wielkość ich udziałów).

Czy istnieje możliwość dokonania stwierdzenia nabycia spadku w innym postępowaniu?

Stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić również w postępowaniu o dział spadku. Także w tym postępowaniu sąd nie może działać z urzędu i niezbędny jest wniosek osoby zainteresowanej. Powszechnie przyjmuje się jednak, iż wniosek o dokonanie działu spadku obejmuje z istoty swej także żądanie stwierdzenia jego nabycia.

Czy postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku może zostać zmienione?

Postanowienie stwierdzajÄ…ce nabycie spadku może zostać zmienione, gdy osoba, która uzyskaÅ‚a takie postanowienie, nie jest spadkobiercÄ… lub jej udziaÅ‚ w spadku jest inny niż stwierdzony. Może to nastÄ…pić w odrÄ™bnym postÄ™powaniu o uchylenie lub zmianÄ™ stwierdzenia nabycia spadku. Jednakże ten, kto byÅ‚ uczestnikiem postÄ™powania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzajÄ…cego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógÅ‚ powoÅ‚ać w tym postÄ™powaniu, a wniosek o zmianÄ™ skÅ‚ada przed upÅ‚ywem roku od dnia, w którym uzyskaÅ‚ tÄ™ możność. W okreÅ›lonych przypadkach zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nastÄ™puje z urzÄ™du. Dotyczy to sytuacji, gdy stwierdzone  zostaÅ‚o nabycie spadku albo zarejestrowany zostaÅ‚ akt poÅ›wiadczenia dziedziczenia po osobie uzanej za zmarÅ‚Ä… lub której zgon zostaÅ‚ stwierdzony postanowieniem sÄ…du, a postanowienie o stwierdzeniu jej zgonu zostaÅ‚o uchylone, sÄ…d spadku z urzÄ™du uchyli postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo akt poÅ›wiadczenia dziedzieczenia. 

Pamiętaj, że:

  • Do uzyskania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku niezbÄ™dny jest wniosek osoby zainteresowanej uzyskaniem takiego postanowienia; sÄ…d nie przeprowadzi takiego postÄ™powania z urzÄ™du,
  • Postanowienie nie ma charakteru bezwzglÄ™dnego i może zostać zmienione; takie sytuacje zdarzajÄ… siÄ™ stosunkowo czÄ™sto np. zostaÅ‚ znaleziony testament sporzÄ…dzony przez spadkodawcÄ™, a stwierdzono nabycie spadku w oparciu o ustawÄ™ w przeÅ›wiadczeniu, że żaden testament nie istnieje; albo w sytuacji gdy odnalazÅ‚ siÄ™ spadkobierca, który zostaÅ‚ uznany za zmarÅ‚ego,
  • Stwierdzenie nabycia spadku nie może nastÄ…pić przed upÅ‚ywem szeÅ›ciu miesiÄ™cy od otwarcia spadku, chyba, że wszyscy znani spadkobiercy zÅ‚ożyli już oÅ›wiadczenie o przyjÄ™ciu lub odrzuceniu spadku.

Podstawa prawna:


Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika