Instytut Solidarności i Męstwa

Nowa ustawa ma na celu powołanie Instytutu Solidarności i Męstwa oraz określenie jego organizacji i zadań. 

Powołanie Instytutu Solidarności i Męstwa

Ustawa z dnia 9 listopada 2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa tworzy Instytut Solidarności i Męstwa oraz określa jego organizację, zadania i zasady działania. Instytut Solidarności i Męstwa ma osobowość prawną i działa jako instytut badawczy w rozumieniu ustawy instytutach badawczych.

Instytut ma inicjować, podejmować i wspierać działania upamiętniające i honorujące osoby żyjące, zmarłe lub zamordowane, zasłużone dla Narodu Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą „w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych” od 8 listopada 1917 r. do 31 lipca 1990 r. Takim osobom instytut będzie mógł przyznawać nagrody finansowe.

Działalność instytutu ma mieć charakter badawczy i popularyzować zagadnienia dotyczące m.in. pomocy Polakom w czasie II wojny światowej. Instytut będzie mógł także zgłaszać kandydatury do odznaczeń krzyżami: Zachodnim i Wschodnim.

Zadania Instytutu Solidarności i Męstwa

Jak wspomniano, wpisanym w ustawę celem działalności Instytutu Solidarności i Męstwa jest inicjowanie, podejmowanie i wspieranie działań mających na celu upamiętnienie i uhonorowanie osób żyjących, zmarłych lub zamordowanych, zasłużonych dla Narodu Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą, w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych, w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r.

Do zadań Instytutu Solidarności i Męstwa należy, w szczególności:

1. prowadzenie, inicjowanie i wspieranie badań naukowych,
2. prowadzenie oraz poszerzanie baz danych, księgozbiorów i archiwów,
3. popularyzowanie, dokumentowanie i poszerzanie wiedzy o problematyce będącej przedmiotem działań Instytutu,
4. upowszechnianie wiedzy o osobach niosącym pomoc Polakom,
5. inicjowanie, prowadzenie i wspieranie działań informacyjnych, edukacyjnych i kulturalnych o problematyce będącej przedmiotem działań Instytutu,
6. występowanie z wnioskiem o nadanie Medalu Virtus et Fraternitas oraz zgłaszanie inicjatywy nadania Krzyża Wschodniego i Krzyża Zachodniego,
7. prowadzenie działalności wydawniczej,
8. organizowanie uroczystości, konferencji, sympozjów, wykładów, seminariów, dyskusji oraz prowadzenie innej działalności popularyzatorskiej,
9. współpraca z krajowymi, zagranicznymi i międzynarodowymi instytucjami naukowymi i stowarzyszeniami,
10. produkcja i współprodukowanie materiałów audiowizualnych,
11. popularyzacja problematyki będącej przedmiotem działań Instytutu.

Nowe odznaczenie - Medal Virtus et Fraternitas

Ustawa, dokonując nowelizacji ustawy z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz.U. z 2015 r. poz. 475 z późn. zm.), ustanawia nowe odznaczenie - Medal Virtus et Fraternitas, który ma być nagrodą dla osób zasłużonych w niesieniu pomocy lub pielęgnowaniu pamięci o osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości będących ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne, w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r. Odznaczenie będzie nadawane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa. Wnioski o nadanie Medalu Virtus et Fraternitas przedstawia Prezydentowi Dyrektor Instytutu Solidarności i Męstwa po uzyskaniu pozytywnej opinii Rady Pamięci, a w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego lub zamieszkałych stale za granicą dodatkowo po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych.

Ustawa określa organizację Instytutu Solidarności i Męstwa

Nadzór nad instytutem będzie sprawował minister kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Organami Instytutu są Dyrektor Instytutu oraz Rada Pamięci jako organ opiniodawczo-doradczy Dyrektora Instytutu. Dyrektora Instytutu, na pięcioletnią kadencję, powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Rada Pamięci jako organ opiniodawczo-doradczy Dyrektora Instytutu opiniuje inicjatywy o nadanie osobom Medalu Virtus et Fraternitas, Krzyża Wschodniego, Krzyża Zachodniego oraz innych odznaczeń, orderów lub wyróżnień. Rada składa się z nie mniej niż 7 i nie więcej niż jedenastu członków, powoływanych i odwoływanych przez ministra spośród osób wyróżniających się wysokimi walorami moralnymi oraz wiedzą z zakresu historii Polski i Narodu Polskiego. Pracami Rady Pamięci kieruje przewodniczący, powoływany i odwoływany przez ministra. Z tytułu działalności w Radzie Pamięci nie przysługuje wynagrodzenie.

Ustawa weszła w życie 20 grudnia 2017 r.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl