Obowiązek alimentacyjny - co zrobić by dochodzić swoich praw?

Kto może być obowiązany do płacenia alimentów? Na tak postawione pytanie należałoby odpowiedzieć każdy. Obowiązek alimentacyjnych spoczywa bowiem nie tylko na rodzicach, ale również dzieciach, rodzeństwie i dalszych krewnych. Istotne jest zatem określanie kolejności w jakiej można domagać się alimentów od krewnych. Zgodnie art.129 k.c. obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych (np. dzieci) przed wstępnymi ( np. rodzicami czy dziadkami), a wstępnych przed rodzeństwem zaś krewnych w tym samym stopniu (np. rodzeństwo) obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach równych. Należy jednak pamiętać, że w sytuacji kiedy z roszczeniem alimentacyjnym występują inni krewni niż dzieci można uchylić się od konieczności płacenia alimentów udowadniając, że żądanie to jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W jakiej wysokości można żądać alimentów? W polskim systemie prawnym nie istnieje taryfikator alimentów. Zgodnie z art. 135 k.c przy ustalaniu wysokości alimentów bierze się pod uwagę dwa elementy usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Istotne zatem jest to jakie możliwości majątkowe i zarobkowe ma zobowiązany, a więc to że np. jest chwilowo bezrobotny nie przesądza o braku możliwości płacenia alimentów. Co więcej przepisy prawa chronią uprawnionych przed wyzbywaniem się majątku i zarobków przez zobowiązanego do świadczenia alimentacyjnego. Jeżeli bowiem w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem alimentów zobowiązany bez ważnych powodów wyzbywa się swojego majątku, zrzekł się pracy zarobkowej lub zmienił ją na mniej zyskowną, wówczas sąd nie uwzględni tej zmiany przy ustaleniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Co istotne sąd zasądzając alimenty uwzględnia również niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa.

W jaki sposób otrzymać alimenty? Najłatwiejszym i najszybszym sposobem uzyskania alimentów jest zawarcie ugody między uprawnionym(np. dzieckiem) a zobowiązanym (np. rodzicem). Gdy strony nie mogą dojść do porozumienia wówczas niezbędne będzie uzyskanie zasądzenia alimentów w wyroku sądowym. Alimenty sąd może zasądzić w wyroku rozwodowym lub innym wyroku. Pozew o alimenty składa się w sądzie rejonowym, wydziale rodzinnym i nieletnich, właściwym dla miejsca zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów lub miejsca zamieszkania osoby pozwanej.

Jak wyegzekwować należne nam alimenty? Osoba na rzecz, której zasądzono alimenty może wystąpić z wnioskiem do komornika o egzekucję alimentów wskazując dokładne świadczenie (np. wyro ustalający alimenty), które ma być spełnione(alimenty): jego wysokość, datę od kiedy do kiedy zobowiązany, nie płaci alimentów oraz całkowitą sumę długu. Powinno się także określić sposób egzekucji.

Dorota Krekora- Zając - Doktorantka w Instytucie Prawa Cywilnego WPiA UW

Starszy Doradca Akademickiej Poradni Prawnej

Akademicka Poradnia Prawa: http://poradnia.vislegis.pl/