Uwaga na klimat!

Z każdym rokiem zmiany klimatu mają coraz bardziej poważny i niepokojący charakter. Musimy ciężko pracować, aby ograniczyć emisje dwutlenku węgla, ale nawet jeżeli ograniczymy emisje zgodnie z naszym zobowiązaniem, niektóre zmiany klimatu są nieuniknione - uważa komisarz UE ds. środowiska Stavros Dimas.

Obejrzyj jego konferencję prasową

Jego zdaniem podstawowe znaczenie ma rozpoczęcie współpracy z rządami, przedsiębiorstwami i społecznościami w celu wypracowania wszechstronnej strategii adaptacyjnej dla UE oraz celem zapewnienia, by kwestia adaptacji została włączona do kluczowych obszarów polityki EU.

Sektor rolnictwa odczuje z pełną siłą zmiany klimatu. Chcę, aby rolnicy mieli jasny obraz wyzwań, przed którymi staną. Chcę także rozpocząć dialog z władzami krajowymi na temat konkretnych kroków, które ułatwią naszym rolnikom adaptację - mówi z kolei komisarz ds. rolnictwa Mariann Fischer Boel.

Komisarz ds. zdrowia Androulla Vassiliou uważa z kolei, że wobec anomalii klimatycznych szczególną uwagę należy poświęcić wzmocnieniu monitorowania stanu zdrowia ludzi, zwierząt i roślin. Ponadto kluczowe znaczenie ma włączenie sanitarnych planów działania na wypadek ekstremalnych zjawisk pogodowych do planów gotowości władz sanitarnych.

Ramy działania

W ciągu najbliższych 50 lat zmiany klimatu prawdopodobnie będą miały głęboki wpływ na istotne sektory gospodarki, takie jak rolnictwo, energetyka, transport, ekosystemy, turystyka i zdrowie. Zmiany te dotkną również gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i niektóre grupy społeczne, zwłaszcza osoby w podeszłym wieku i niepełnosprawne oraz gospodarstwa domowe o niskich dochodach.

Biała księga zapewnia ramy umożliwiające Unii Europejskiej i jej państwom członkowskim przygotowanie się na skutki zmian klimatu. Pierwszy etap strategii będzie realizowany do 2012 r. i będzie stanowił podstawę dla przygotowania kompleksowej unijnej strategii adaptacyjnej na okres od 2013 r. Będzie on skoncentrowany na zwiększaniu naszej wiedzy na temat zmian klimatu i możliwych środkach adaptacyjnych, a także na sposobie włączenia kwestii adaptacji do kluczowych dziedzin polityki UE.

Podczas gdy decyzje dotyczące sposobu najlepszej adaptacji muszą opierać się na solidnych analizach naukowych i gospodarczych, zawartość i dostępność informacji różni się między poszczególnymi regionami. W białej księdze podkreślono potrzebę wprowadzenia systemu wymiany informacji umożliwiającego wymianę informacji na temat zagrożeń związanych ze zmianami klimatu, ich skutków i najlepszych praktyk.

Skutki zmian klimatu będą zróżnicowane w zależności od regionu, przy czym szczególnie narażone będą wybrzeża, obszary górskie i zalewowe. Z tego względu większość środków adaptacyjnych realizowanych będzie na poziomie krajowym lub regionalnym. Rolą Unii Europejskiej będzie wspieranie tych wysiłków poprzez zintegrowane i skoordynowane podejście, w szczególności w odniesieniu do kwestii transgranicznych i dziedzin polityki, które są wysoce zintegrowane na poziomie UE.

Adaptacja do zmian klimatu będzie musiała stanowić centralny punkt wszystkich obszarów polityki UE. Adaptacja musi również stanowić istotny element polityki zagranicznej UE, tak by wspierać najbardziej dotknięte kraje i współpracować z krajami partnerskimi w zakresie międzynarodowych kwestii dotyczących adaptacji.

W oparciu o ramy określone w białej księdze Komisja przedstawiła dzisiaj również trzy dokumenty robocze na temat kwestii dotyczących zasobów wodnych, wybrzeży, mórz, rolnictwa i zdrowia.

Adaptacja i łagodzenie to dwie strony tego samego medalu

Unia Europejska zobowiązała się do podjęcia szybkich działań w celu ograniczenia do 2020 r. emisji gazów cieplarnianych o 20 % w stosunku do poziomów z 1990 r. Nie wystarczy jednak samo łagodzenie zmian klimatu poprzez ograniczanie emisji gazów cieplarnianych Jest to długoterminowe działanie, które wymaga podjęcia w perspektywie krótkoterminowej inicjatyw uzupełniających. Według ostatniego sprawozdania Europejskiej Agencji Środowiska przewiduje się, że konsekwencje zmian klimatu będą bardziej znaczące niż pierwotnie sądzono.

Klęski żywiołowe związane z klimatem, takie jak susze, będą występowały coraz częściej i będą coraz bardziej intensywne, natomiast w wyniku podnoszenia się poziomu morza częstsze będą przypadki zalewania wybrzeży, a w wyniku anomalii pogodowych zmieni się wysokość plonów. Zjawiska te wystąpią mimo wprowadzonych już w życie środków łagodzących.

Europa będzie musiała stawić czoło tym skutkom w perspektywie średnio- i długoterminowej. Z tego względu konieczne są środki podnoszące zdolność adaptacji systemów naturalnych i ludzkich do bieżących i przyszłych skutków zmian klimatu. W UE realizowanych jest już szereg inicjatyw polityki adaptacyjnej, ale są one często wdrażane fragmentarycznie i tylko w kilku państwach członkowskich.

Konieczna jest większa spójność we wszystkich obszarach polityki i na wszystkich szczeblach rządowych, co z kolei wymaga zintegrowanego podejścia.

Przyszłe działania

Komisja utworzy Zespół kierujący ds. oddziaływania i adaptacji (IASG). Zespół będzie składał się z przedstawicieli państw członkowskich UE zaangażowanych w opracowywanie krajowych i regionalnych programów adaptacyjnych i będzie konsultował się z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego i środowiska naukowego. Uzyska on wsparcie technicznych grup roboczych, w tym w dziedzinie rolnictwa. Do 2011 r. Komisja stworzy system wymiany informacji w celu wymiany informacji na temat skutków zmian klimatu.

Dalsze informacje:

Strona internetowa Komisji na temat adaptacji do zmian klimatu

http://www.ec.europa.eu/environment/climat/adaptation/index_en.htm

Strona internetowa Komisji na temat rolnictwa i zmian klimatu

http://ec.europa.eu/agriculture/climate_change/index_en.htm

Sprawozdanie EOG nr 4/2008: Skutki zmieniającego się klimatu w Europie - ocena oparta na wskaźnikach z 2008 r. (ang. Impacts of Europe's changing climate - 2008 indicator-based assessment)

http://www.eea.europa.eu/publications/eea_report_2008_4/  

Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce - http://ec.europa.eu/polska