Zmiana ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego

Znowelizowano ustawy dot. uprawnień kombatantów i osób represjonowanych. Ustawodawca zdecydował o poszerzeniu uprawnień kombatantów i osób będących ofiarami represji oraz o przyznaniu inwalidom wojennym corocznie 850 zł dodatku do renty. Zmiany dotyczą m.in. uprawnień kombatantów oraz osób będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Świadczenia będą mogli otrzymać także inwalidzi wojenni i wojskowi mieszkający za granicą.

Co przewiduje ustawa z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz niektórych innych ustaw?

Celem nowelizacji jest:

1. przyznanie inwalidom wojennym, obok przysługującej im renty inwalidzkiej, dodatku w kwocie 850 zł, waloryzowanego na zasadach i w terminie dla emerytur i rent (uprawnieniem tym zostanie objętych ok. 2,5 tys. inwalidów wojennych),
2. wyeliminowanie zróżnicowania kwoty świadczenia pieniężnego dla żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianych w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych, którego wysokość obecnie uzależniona jest od liczby miesięcy trwania pracy, nie więcej jednak niż łącznie za 20 miesięcy. W wyniku tej zmiany wszyscy uprawnieni żołnierze przymusowo zatrudniani będą otrzymywać świadczenie w kwocie maksymalnej, wynoszącej obecnie 221,01 zł.,
3. przyznanie żołnierzom przymusowo zatrudnianym prawa pierwszeństwa w środowiskowej opiece socjalnej oraz specjalne uprawnienia w zakresie świadczeń zdrowotnych, na zasadach analogicznych, jakie uzyskały inne grupy kombatantów,
4. rozszerzenie zakresu uprawnień cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych o prawo do ryczałtu energetycznego w kwocie 171,41 zł. (uprawnieniem tym ma być objętych ok. 230 osób),
5. wprowadzenie możliwości otrzymania przez członków Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej karty kombatanta, uprawniającej do niestosowania się do niektórych znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju, na zasadach określonych dla osoby niepełnosprawnej,
6. jednolite uregulowanie zasad przyznawania jednorazowej i okresowej pomocy pieniężnej dla wszystkich grup kombatanckich,
7. przyznanie prawa do ubiegania się o przyznanie jednorazowej i okresowej pomocy pieniężnej, udzielanej przez szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, żołnierzom przymusowo zatrudnianym, cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz osobom deportowanym i wywiezionym do pracy przymusowej przez III Rzeszę i ZSRR,
8. określenie wysokości pomocy pieniężnej oraz uzależnienie wysokości tej pomocy od dochodów; pomoc pieniężna jednorazowa będzie możliwa wtedy, kiedy dochód na osobę ubiegającego się o jej przyznanie wynosi do 150% najniższej emerytury albo do 100% najniższej emerytury - jeżeli w danym gospodarstwie domowym jest więcej niż jedna osoba; jeżeli o pomoc ubiega się inwalida wojenny, to dochód może wynosić do 300%. Jednorazowe świadczenie może być przyznawane raz w roku. Świadczenia okresowe, będą przyznawane wtedy, kiedy dochód na osobę samotną będzie wynosił do 150%, a na osoby prowadzące wspólne gospodarstwo domowe – do 100%. Świadczenia okresowe mogą być przyznawane przez okres 6 miesięcy, jednak nie częściej niż raz w roku,
9. uregulowanie zagadnienia zbiegu uprawnień do przysługującego świadczenia pieniężnego działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych z uprawnieniami przysługującymi kombatantom oraz osobom represjonowanym,
10. umożliwienie przekazywania przez organy emerytalno-rentowe świadczeń pieniężnych wymienionym osobom, zamieszkałym za granicą, z wyłączeniem kombatantów i osób represjonowanych już obecnie korzystającym z takiego uprawnienia,
11. wprowadzenie możliwości otrzymywania książki inwalidy wojennego, bez obowiązku stawiennictwa przed komisjami lekarskimi, przez osoby, które zostały inwalidami wskutek prowadzenia działalności kombatanckiej i którym wydano legitymację osoby represjonowanej. Warunkiem dokonania wymiany dokumentów będzie przedłożenie organowi rentowemu zaświadczenia szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, iż pobyt w niewoli, więzieniu czy obozie był konsekwencją prowadzenia przez wnioskodawcę działalności kombatanckiej lub działalności z nią równorzędnej, w rozumieniu ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
12. dostosowanie do wprowadzanych przepisów odpowiednich regulacji, dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych, świadczeń rodzinnych, świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd też, zgodnie z ustawą, kombatantom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, zdrowotnej oraz w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych może być przyznana pomoc pieniężna – jednorazowa lub okresowa. Jednorazowa m.in. na częściowe pokrycie kosztów zakupu wózka inwalidzkiego lub dostosowanie pomieszczeń mieszkalnych do rodzaju niepełnosprawności. Pomoc okresowa m.in. na zaspokojenie potrzeb bytowych i ochronę zdrowia w przypadku długotrwałej choroby lub opłacenie pomocy pielęgnacyjnej. Pomoc okresowa jest przyznawana na okres do 6 miesięcy i nie częściej niż raz na 12 miesięcy, a jednorazowa nie częściej niż raz na 12 miesięcy.

Nowe przepisy przewidują też dodatek pieniężny w wysokości 850 zł dla inwalidów wojennych i wojskowych, także tych mieszkających za granicą.

Przewidują również umożliwienie osobom deportowanym do pracy przymusowej i osadzonym w obozach pracy przez władze III Rzeszy i ZSRR, będącym w trudnej sytuacji materialnej, otrzymywanie pomocy pieniężnej od szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Zmieniono wysokość świadczenia dla żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianych w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych; wyniesie ono 222,01 zł.

Umożliwiono cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, będącym w trudnej sytuacji materialnej, otrzymywanie pomocy pieniężnej od szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także przyznano im dodatkowe świadczenie – ryczałt energetyczny.

Z kolei członkom Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej kierującym pojazdem samochodowym oznaczonym kartą kombatanta umożliwiono niestosowanie się do niektórych znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju na zasadach określonych dla osób niepełnosprawnych.

Kiedy zmiany wchodzą w życie?

Ustawa wchodzi w życie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących wprowadzenia kart kombatanta, które wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl