Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych

20.2.2018

Nowa ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych, co do zasady, wchodzi w życie 22 lutego br. Reguluje ona funkcjonowanie rynku paliw alternatywnych w transporcie, szczególnie w odniesieniu do energii elektrycznej i gazu ziemnego. Jej przepisy dotyczą m.in.: budowy publicznej infrastruktury ładowania pojazdów o napędzie elektrycznym, wprowadzenia stref niskoemisyjnych, wprowadzenia wyższej stawki odpisów amortyzacyjnych dla pojazdów o napędzie elektrycznym czy wprowadzenia obligatoryjnego udziału pojazdów o napędzie elektrycznym we flocie części organów administracji centralnej.

Czemu ma służyć ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych?

Celem opracowanej przez Ministerstwo Energii ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych jest wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, a ponadto określenie warunków rozwoju i zasad rozmieszczenia infrastruktury paliw alternatywnych w transporcie oraz zasad świadczenia usług w zakresie ładowania pojazdów elektrycznych i tankowania pojazdów napędzanych gazem ziemnym, określenie obowiązków podmiotów publicznych w zakresie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych i obowiązków informacyjnych w zakresie paliw alternatywnych, a także stworzenie zasad funkcjonowania stref czystego transportu.

Co przewidziano?

Infrastruktura dla paliw alternatywnych ma w początkowej fazie powstawać w aglomeracjach miejskich, na obszarach gęsto zaludnionych i wzdłuż najważniejszych dróg. Ustawa w tym kontekście koncentruje się na stacjach ładowania pojazdów elektrycznych oraz stacjach gazu ziemnego. Ustawa przewiduje, że budowa i utrzymanie infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego oraz przedsięwzięcia niezbędne do przyłączania do sieci punktów ładowania są celem publicznym w rozumieniu przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ponadto, stanowi, iż budynki użyteczności publicznej oraz budynki mieszkalne wielorodzinne (usytuowane w gminach o określonej wielkości) i związane z nimi stanowiska postojowe projektuje się i buduje, zapewniając moc przyłączeniową pozwalającą wyposażyć te stanowiska w punkty ładowania o mocy wskazanej w ustawie. Ustawa wprowadza obowiązek opracowania przez operatorów systemu dystrybucyjnego gazowego programu budowy stacji gazu ziemnego.

Ustawa definiuje zasady dotyczące sposobu informowania konsumentów o paliwach alternatywnych, sposób oznakowania dystrybutorów i pojazdów oraz zasady tworzenia i funkcjonowania Ewidencji Infrastruktury Paliw Alternatywnych.

Ustawa obliguje ponadto ministra właściwego do spraw energii do opracowania krajowych ram polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, zawierających ocenę istniejącego stanu i przyszłego rozwoju rynku paliw alternatywnych w sektorze transportu.

Ustawa przewiduje szereg korzyści dla kierowców pojazdów elektrycznych, m.in. zwolnienie z akcyzy na zakup osobowych pojazdów elektrycznych i pojazdów napędzanych wodorem (a do dnia 1 stycznia 2021 r. również pojazdów osobowych hybrydowych, w których energia elektryczna jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania), możliwość poruszania się pojazdów elektrycznych po pasach drogowych dla autobusów, dodatkowe miejsca parkingowe, podwyższenie stawek odpisów amortyzacyjnych oraz zwolnienie z niektórych opłat.

Ustawa tworzy również ramy prawne dla testowania pojazdów autonomicznych (tj. pojazdów samochodowych, wyposażonych w systemy sprawujące kontrolę nad ruchem pojazdu i umożliwiające jego ruch bez ingerencji kierującego, który w każdej chwili może przejąć kontrolę nad pojazdem) na drogach publicznych.

Ponadto daje gminom podstawę prawną do wprowadzenia stref czystego transportu przeznaczonych dla pojazdów przyjaznych środowisku. Decyzja o wprowadzeniu stref oraz zasadach ich funkcjonowania pozostanie w gestii samorządów.

Przepisy epizodyczne ustawy określają minimalną liczbę punktów ładowania, jakie powinny być zainstalowane do dnia 31 grudnia 2020 r.

Ustawa, co do zasady, wchodzi w życie 22 lutego br., ale wprowadzanie poszczególnych rozwiązań będzie stopniowe i zakończy się w 2028 r.

Minister Tchórzewski: Polska chce być jednym z liderów europejskiego rynku elektromobilności

– "Przyjęcie przepisów ustawy stwarza warunki do upowszechnienia transportu elektrycznego w Polsce, a tym samym otwiera nowe perspektywy rozwoju dla polskiego biznesu i sektora naukowego. Elektromobilność może stać się napędem nowoczesnej gospodarki, przyczynić się do wzrostu innowacyjności w sektorze energetycznym oraz stanowić skuteczne narzędzie w walce z zanieczyszczeniem powietrza" – skomentował minister energii Krzysztof Tchórzewski.

Minister Tchórzewski podkreślił, że transport elektryczny jest nowym, globalnym i szybko rozwijającym się trendem, który obejmuje coraz więcej krajów. Minister zaznacza, że przygotowana przez resort energii ustawa stawia Polskę w gronie państw-liderów rozwoju rynku elektromobilności. – "Przyjęcie rozwiązań zaproponowanych w ustawie przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju, natomiast rozwój rynku paliw alternatywnych w transporcie może znacząco wpłynąć na poprawę jakości powietrza w miastach" – dodał szef ME. Zwrócił uwagę, że uczestnictwo w rewolucji technologicznej związanej z rozwojem pojazdów elektrycznych pozwoli Polsce również na stworzenie nowych gałęzi przemysłu i przyczyni się do stymulowania wzrostu gospodarczego.

Odpowiedzialny w resorcie energii za rozwój elektromobilności wiceminister Michał Kurtyka podkreślił z kolei, że przyjęcie ustawy to kolejny krok w kierunku wykorzystania potencjału innowacyjności w sektorze energetyki. - "Elektromobilność jest jedną z przemysłowych i technologicznych nisz, w których Polska może nie tylko gonić najbardziej rozwinięte gospodarki świata, ale skutecznie z nimi konkurować" – zaznaczył Kurtyka. Zauważył również, że rozwój rynku elektromobilności w Polsce pozwoli na wykreowanie nowych rozwiązań technologicznych oraz nowych modeli biznesowych. Dodał, iż opracowując przepisy ustawy Ministerstwo Energii ściśle współpracowało ze stroną społeczną. – "Dzięki temu rozwiązania zaproponowane w ustawie w sposób kompleksowy odpowiadają na oczekiwania i potrzeby rynku oraz potencjalnych użytkowników tej formy transportu" – akcentował podsekretarz stanu w resorcie energii.

Zachęty dla kierowców

Jak wspomniano, ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych wprowadza szereg zachęt dla kierowców m.in. niższą akcyzę na zakup pojazdów elektrycznych i korzystniejszą stawkę amortyzacji, możliwość poruszania się pojazdów elektrycznych po pasach drogowych dla autobusów, a także możliwość darmowego parkowania w strefach płatnego parkowania.

Rozwój infrastruktury

Przepisy ustawy mają również pomóc w rozwoju transportu publicznego napędzanego paliwami alternatywnymi. Do 2028 roku po polskich drogach ma się poruszać się blisko 3 tys. autobusów elektrycznych. W projekcie pojawiły się także rozwiązania, których celem jest likwidacja obecnych barier w rozwoju usług carsharingu elektrycznych samochodów - ta forma działalności została uznana za rodzaj transportu publicznego.

Ustawa tworzy także podstawy prawne do rozbudowy infrastruktury do ładowania samochodów energią elektryczną lub ich tankowania CNG/LNG i określa zasady tworzenia i funkcjonowania rynku paliw alternatywnych w transporcie. Do końca 2020 r. ma powstać ok. 6 tys. punktów ładowania o normalnej mocy energii elektrycznej oraz 400 punktów ładowania o dużej mocy energią elektryczną, a także 70 punktów tankowania CNG, rozmieszczonych w 32 aglomeracjach miejskich i na obszarach gęsto zaludnionych.

Ułatwienia dla przedsiębiorców

Ponadto dokument definiuje ładowanie pojazdów elektrycznych jako nowy rodzaj działalności gospodarczej – usługa ładowania nie stanowi sprzedaży energii elektrycznej w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne i dlatego nie będzie wymagała koncesji. Pozwoli również na oferowanie usługi ładowania nie tylko użytkownikom pojazdów elektrycznych, ale także motorowerów lub rowerów elektrycznych. Definicja stacji ładowania umożliwi zapewnienie miejsce postoju przy punkcie ładowania i ułatwi realizację usługi ładowania. Stanowi to ułatwienie i zachętę dla firm zainteresowanych działalnością w tym obszarze.

Nowe możliwości przeciwdziałania zanieczyszczeniu powietrza

Ustawa daje samorządom możliwość wprowadzenia stref czystego transportu, do których wjazd będą miały tylko pojazdy napędzane paliwami alternatywnymi. Będzie to skuteczne narzędzie w walce z zanieczyszczeniem powietrza tzw. niską emisją, do powstania której przyczynia się w dużej mierze wzmożony ruch samochodowy.

Zob. też: