Przekaż firmę dziecku i nie płać podatku

Od strony podatkowej najkorzystniejszym sposobem przekazania firmy dziecku jest nieodpłatne przekazanie całego przedsiębiorstwa. W ten sposób można uniknąć zapłacenia zarówno VAT-u, PIT-u, jak i podatku od spadków i darowizn.

Mając dorosłe, przedsiębiorcze dziecko można przekazywać firmę stopniowo, wydzielając z prowadzonego przedsiębiorstwa poszczególne składniki majątku. Trzeba jednak liczyć się z tym, że w decyzji tej będzie uczestniczył także fiskus. W takim przypadku bowiem każde, nawet nieodpłatne przekazanie należy rozpatrzeć pod względem opodatkowania VAT-em. Przekazując jednorazowo całość przedsiębiorstwa lub jego wydzieloną część można uniknąć płacenia podatków.

Porady prawne

Zbycie przedsiębiorstwa poza VAT

Opodatkowaniu VAT podlega m. in. odpłatana dostawa towarów, przy czym w pewnych okolicznościach przepisy uznają. że jest nią także nieodpłatne przekazanie. Problemu tego nie ma, gdy przedmiotem transakcji jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Ustawa o VAT wprost wskazuje bowiem, że jej przepisów nie stosuje się do zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wyłączając w ten sposób spod opodatkowania VAT-em takie czynności. Nie ma przy tym znaczenia, czy zbycie następuję odpłatnie czy nieodpłatnie.

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5) koncesje, licencje i zezwolenia;

6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8) tajemnice przedsiębiorstwa;

9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 551 Kodeksu cywilnego).

Natomiast definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawiera na własne potrzeby ustawa o VAT, która wskazuje, że jest to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Nie zamykaj firmy przed przekazaniem

Co ważne, rodzic, który przekazuje firmę nie powinien zamykać swojej działalności zanim nie sfinalizuje całego procesu. Gdyby najpierw zakończył swoją działalność, musiałby odprowadzać podatek od tzw. spisu z natury. Opodatkowaniu VAT-em, poza np. dostawą towarów czy świadczeniem usług, podlegają bowiem także towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy. Ma to miejsce w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej nie mającej osobowości prawnej (np. spółki jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej), jak również zaprzestania przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wykonywania działalności gospodarczej.

Konieczność opodatkowania pojawi się w przypadku przedsiębiorców niekorzystających ze zwolnienia z VAT. Dotyczy to tylko tych towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nie ma znaczenia, czy przedsiębiorca z tego prawa skorzystał, czy nie. Istotne jest tylko, czy takie prawo posiadał na etapie dokonywania zakupów.

Przychodem z działalności tylko odpłatne zbycia

W przypadku odpłatnego przekazania nawet całej firmy pojawi się konieczność zapłaty podatku dochodowego. Przychodem z działalności gospodarczej jest również odpłatne zbycie wykorzystywanych na potrzeby związane z firmą składników majątku, m. in. środków trwałych czy wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W przypadku nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa lub jego części nie trzeba jednak płacić podatku dochodowego. Obowiązek podatkowy nie pojawi się zarówno u zbywcy, jak i nabywcy.

Podatku od spadków i darowizn nie trzeba płacić

W przypadku gdy przedsiębiorstwo stanowi przedmiot darowizny trzeba pamiętać o podatku od spadków i darowizn. Jednak w przypadku nieodpłatnego przekazania dziecku podatku tego nie trzeba w ogóle płacić. W ustawie są bowiem przewidziane zwolnienia i ulgi, choć ich skuteczność będzie uzależniona od spełnienia określonych warunków.

Rodzice mogą dokonać darowizny na rzecz dzieci bez żadnych limitów i bez podatku. Trzeba jednak pamiętać o dwóch ważnych warunkach. Po pierwsze darowiznę należy zgłosić fiskusowi, gdy zsumowana wartość wszystkich darowizn od rodziców w ciągu 5 lat poprzedzających ten rok przekracza 9 637 zł (czyli kwotę, która w ogóle nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku przedsiębiorstwa będzie to więc regułą. Należy to zrobić w ciągu 6 miesięcy.

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje jednak przypadku, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Przekazanie przedsiębiorstwa powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Jednak w przypadku, gdy w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość, konieczną formą będzie akt notarialny. Wtedy o zgłoszeniu nie trzeba pamiętać.

Katarzyna Rola-Stężycka, Tax Care


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • ada 2015-06-05 12:50:41

    no właśnie o to chodzi, żeby przekazać firmę bez konieczności odprowadzania jakiegokolwiek podatku - o tym jest cały tekst.

  • Stefano 2015-06-04 14:48:23

    Ale jaki to ma wymiar i co daje poza przekazaniem przedsiębiorstwa, przecież to iż właścicielem będzie dziecko nie oznacza że nagle przestanie być opodatkowane.


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika