Społeczno-ekspercki projekt o in-vitro już w Sejmie

Zakaz klonowania reprodukcyjnego, tworzenia zarodków z ludzkich oraz zwierzęcych komórek rozrodczych oraz tworzenia zarodków do celów badawczych zakłada projekt ustawy, który trafił do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia.

Projekt ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów oraz o postępowaniu z komórkami rozrodczymi i zarodkami w celu medycznie wspomaganej prokreacji opracował Społeczny Zespół ds. Przygotowania Obywatelskiego Projektu Ustawy w sprawie zapłodnienia in vitro.

Celem projektu jest uregulowanie problematyki oraz dostosowanie polskiego ustawodawstwa dotyczącego pobierania, przechowywania i przeszczepiania komórek rozrodczych i zarodków do prawa unijnego.

Autorzy projektu wychodzą z założenia, że nie wolno arbitralnie ograniczać prawa jednostki do korzystania z najwyższego osiągalnego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego oraz konstytucyjnego prawa do decydowania o swoim życiu osobistym, również w zakresie zdrowia i samostanowienia w dziedzinie reprodukcji.

Przedstawione regulacje prawne powinny natomiast zapewnić wysoki poziom medyczny, bezpieczeństwo i efektywność zabiegów medycznie wspomaganej prokreacji.

W celu skutecznego stosowania metody in vitro wskazane jest tworzenie nadliczbowych zarodków oraz ich zamrażanie. - Procedura ta zwiększa szansę na powodzenie leczenia niezamierzonej bezdzietności - uważa ustawodawca.

Zwraca on jednocześnie uwagę na to, że na obecnym etapie rozwoju nauki nie ma jeszcze powszechnie stosowanych metod alternatywnych o porównywalnej efektywności.

Projekt określa zasady i warunki, w których dopuszczone jest pobieranie komórek rozrodczych od dawców. Autorzy dokumentu zastrzegają jednocześnie, że pobieranie komórek rozrodczych ze zwłok ludzkich - w celu zastosowania ich w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji - jest stanowczo zakazane.

Pobrane komórki mogłyby służyć nie tylko partnerom. Jeżeli dawca wyrazi na to pisemną zgodę, to mogłyby być przekazywane anonimowej biorczyni. W przypadku wycofania zgody wykorzystanie komórek będzie zabronione. Dawca będzie miał dodatkowo prawo do zażądania zniszczenia niewykorzystanych komórek lub przekazania ich na cele badawcze.

Projektowana ustawa zakazuje ponadto m.in.: handlu komórkami rozrodczymi oraz zarodkami i uznaje za przestępstwo: komercyjne pośrednictwo w zawieraniu umów o tzw. macierzyństwo zastępcze, prowadzenie selekcji zarodków pod względem płci, niszczenie zarodków zdolnych do prawidłowego rozwoju wbrew woli dawcy, tworzenie zarodków z ludzkich komórek rozrodczych dla celów badawczych, stosowanie procedury klonowania reprodukcyjnego oraz tworzenie zarodków z ludzkich oraz zwierzęcych komórek rozrodczych lub łączenia co najmniej dwóch zarodków ludzkich lub zwierzęcych.

- Proponowane w projekcie unormowanie problematyki zapłodnienia in vitro jest zgodne z tendencjami światowymi, a zwłaszcza europejskimi - przekonuje ustawodawca. Poza Polską brak regulacji zasad korzystania z metod wspomaganej prokreacji na obszarze Unii Europejskiej występuje jedynie w takich państwach jak Cypr, Czechy Malta, Portugalia i Słowacja.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl