Posiadacz służebności przesyłu też powinien zapłacić wynagrodzenie

W razie naruszenia własności właściciel może dochodzić nie tylko wydania rzeczy czy zaprzestania naruszeń, ale też tzw. roszczeń uzupełniających, m.in. wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Co jednak, gdy naruszenie jest tego rodzaju, że właściciel nie może wytoczyć powództwa o wydanie rzeczy lub zaprzestanie naruszeń? Chodziło o sytuację, w której na nieruchomości wybudowane zostały urządzenia energetyczne, choć nie zostało to prawnie uregulowane. Właściciel nie utracił władztwa nad rzeczą, a pracownicy elektrowni na nieruchomość wchodzili raz na kilka lat celem konserwacji urządzeń. Zakład energetyczny był zatem posiadaczem służebności (posiadaczem służebności jest ten, kto faktycznie korzysta z rzeczy w sposób odpowiadający treści służebności). Sąd Najwyższy, który rozpatrywał taką sytuację na skutek pytania prawnego, stwierdził, że:

Porady prawne

Właściciel rzeczy może żądać od posiadacza służebności wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy (art. 224 § 2 i art. 225 w zw. z art. 230 oraz art. 352 § 2 k.c.).

Sąd Najwyższy nie miał wątpliwości, iż art. 225 i art. 224 § 2 k.c. w zw. z art. 352 § 2 i art. 230 k.c. mogą mieć odpowiednie zastosowanie do rozliczeń między właścicielem i posiadaczem służebności, a więc także służebności przesyłu. Tak w zdecydowanej większości Sąd Najwyższy orzekał już poprzednio. Skoro bowiem do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy (art. 352 § 2 k.c.), a w art. 224-225 i 230 k.c. mowa jest o "posiadaniu rzeczy", to przepisy te stosuje się także do posiadania służebności.

Sąd Najwyższy zastrzegł, że punktem odniesienia dla ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia dla właściciela nie mogą tu być w zasadzie stawki czynszu lub dzierżawy nieruchomości. Stopień ograniczenia władztwa właściciela jest w tym wypadku mniejszy, np. gdy nad nieruchomością przebiega sieć elektroenergetyczna, to niewyłączona jest możliwość uprawy gruntu.

Roszczenie o wynagrodzenie ma charakteru obligacyjny (zobowiązaniowy) i gdy już powstanie, uzyskuje samodzielny byt. Nie jest zależne od roszczeń chroniących własność, nie musi być dochodzone razem z nimi, może nawet być przedmiotem samodzielnego obrotu. Nawet gdyby właściciel utracił rzecz, to i tak może dochodzić wynagrodzenia za okres sprzed jej utraty.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2013 roku, sygn. akt III CZP 36/13, www.sn.pl


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika