Zamrożenie wynagrodzeń sędziów jest zgodne z konstytucją

W dniu 12 grudnia 2012 roku Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego dotyczący wynagrodzenia sędziów. Chodziło o tzw. "zamrożenie" wynagrodzeń sędziów w 2012 roku (art. 22 oraz art. 23 ustawy z dnia 22 grudnia 2011 roku o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej).

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 22 i art. 23 ustawy z dnia 22 grudnia 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej

- są zgodne z art. 2, art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 88 ust. 1 oraz art. 178 ust. 2 konstytucji,

- nie są niezgodne z art. 88 ust. 2, art. 216 ust. 5, art. 219 ust. 1 i 2, art. 220 ust. 1 oraz art. 221 konstytucji.

Porady prawne

Oznacza to, że

"zamrożenie" sędziowskich wynagrodzeń jest zgodne z konstytucją RP.

Skarga złożona przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego dotyczyła licznych kwestii, zarówno formalnych, związanych z uchwaleniem i wejściem w życie ustawy, jak i kwestii merytorycznych. Warto przytoczyć kilka argumentów z uzasadnienia, dotyczących głównego zarzutu merytorycznego. Był to zarzut niezgodności z art. 178 ust. 2 w związku z art. 216 ust. 5 i art. 220 ust. 1 konstytucji, polegającej na naruszeniu obowiązku zapewnienia sędziom wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że postanowienia konstytucyjne dotyczące wynagrodzeń sędziów (gwarantujące wynagrodzenie "odpowiadające godności urzędu") nie ustanawiają ich osobistych uprawnień ("przywilejów"). Art. 178 ust. 2 konstytucji nie jest – zdaniem Trybunału Konstytucyjnego - źródłem praw podmiotowych sędziów; nie chodzi w nim o ochronę interesów konkretnych osób piastujących urzędy sędziowskie, lecz o zobowiązanie państwa do określonego działania - zapewnienia sędziom wynagrodzenia spełniającego określone warunki. Wynagrodzenia sędziów są trwale związane z budżetem państwa, więc ich kształtowanie nie może być oderwane od stanu finansów publicznych. Powodem uchwalenia ustawy okołobudżetowej była konieczność ochrony zagrożonej równowagi budżetowej, stanowiącej samoistną wartość konstytucyjną. Ważąc dwie wartości konstytucyjne: wynagrodzenie sędziego godne jego urzędu oraz równowagę i stabilność finansów publicznych, Trybunał Konstytucyjny dał pierwszeństwo zasadzie ochrony równowagi budżetowej. Trybunał podkreślił, że minimalny standard określony art. 178 ust. 2 konstytucji nie został naruszony, ponieważ wynagrodzenia sędziów nadal pozostają znacząco wyższe od średniej wynagrodzeń w skali państwa, a przy tym przez ostatnie lata systematycznie wzrastały, podczas gdy wynagrodzenia ogółu pracowników sfery budżetowej oraz uposażenia posłów i senatorów są od dawna "zamrożone".

Trybunał Konstytucyjny zastrzegł jednak, że werdykt nie może być rozumiany jako akceptacja praktyki "zamrażania" wynagrodzeń sędziowskich (oznaczającego spadek realnej ich wartości i przez to pogorszenie sytuacji materialnej sędziów). "Zamrożenie" takie może być tolerowane tylko wyjątkowo i nie może stać się systematyczną praktyką. Trybunał podkreślił m.in., że wysokość wynagrodzenia sędziego, w tym rozpoczynającego karierę w zawodzie sędziowskim sędziego sądu rejonowego, powinna znacząco przewyższać wysokość przeciętnego wynagrodzenia w sferze budżetowej. Wynagrodzenia sędziów powinny w dłuższym okresie czasu wykazywać tendencję wzrostową, nie mniejszą niż przeciętne wynagrodzenie w sferze budżetowej. W trudnej sytuacji budżetu państwa wynagrodzenia sędziów powinny być natomiast bardziej – niż wynagrodzenia wszystkich innych funkcjonariuszy i pracowników sfery budżetowej – chronione przed nadmiernie niekorzystnymi zmianami.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2012 roku, sygn. akt K 1/12, www.trybunal.gov.pl


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • dlugi 2015-01-02 15:17:07

    nie zamrazac, a obnizyc wynagrodzenie tym leniom :)


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika