Realizacja uprawnień pracowniczych będzie ławiejsza?

Czego dotyczy prezydencki projekt ustawy wspierający pracowników? 

Prezydent RP Andrzej Duda skierował do Sejmu RP projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Celem inicjatywy ustawodawczej Prezydenta RP jest wprowadzenie zmian ułatwiających pracownikom realizację uprawnień pracowniczych. 

Trudności związane z korzystaniem z niektórych uprawnień pracowniczych sygnalizowali sami pracownicy, przede wszystkim w korespondencji kierowanej do Kancelarii Prezydenta RP.

Projekt ustawy wychodzi naprzeciw ich oczekiwaniom, zmierzając do poprawy regulacji prawnych w sposób niewystarczający zabezpieczających interesy pracowników, albo z powodu możliwości nadużywania określonych przepisów, albo też ze względu na brak norm regulujących dane sytuacje. 

Ma to o tyle istotne znaczenie, że skutki braku realizacji przez pracodawcę podstawowych obowiązków wynikających z prawa pracy, pracownicy odczuwają nie tylko w danym momencie i w odniesieniu do danego pracodawcy, ale także w przyszłości, w różnych obszarach życia.

Znamiennym przykładem jest tu chociażby niewydanie przez pracodawcę świadectwa pracy. Brak tego dokumentu nie tylko utrudnia kolejne zatrudnienie, ale także stanowi przeszkodę w ubieganiu się o przyznanie uprawnień emerytalnych, czy świadczeń przysługujących osobom bezrobotnym. 

Projekt ustawy zmienia przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego i ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

Jakie zmiany zostaną wprowadzone w Kodeksie pracy?

Zmiany te dotyczą: 

• stworzenia otwartego katalogu przesłanek uzasadniających dyskryminację; Obecnie dyskryminację stanowi wyłącznie gorsze traktowanie pracownika ze względu na jakąś jego osobistą cechę lub właściwość niezwiązaną z wykonywaną pracą, przykładowo wymienioną w art. 18^3a § 1 Kodeksu pracy, bądź ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nie jest natomiast dyskryminacją nierówność wynikająca z przyczyn innych niż uznane za dyskryminujące, co powoduje nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji prawnej osób, wobec których pracodawca naruszył zakaz równego traktowania w zatrudnieniu.
• objęcia szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy pracowników-innych członków najbliższej rodziny, korzystających z urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, oraz przyznania im uprawnień analogicznych do przysługujących pracownicom oraz pracownikom-ojcom wychowującym dziecko, korzystającym z tych urlopów;
• umożliwienia, w przypadku mobbingu, dochodzenia od pracodawcy odszkodowania także w sytuacji, gdy pracownik nie rozwiązał stosunku pracy, ale – na skutek stosowanych wobec niego działań mobbingowych – poniósł konkretną szkodę;
• wydłużenia terminu do wystąpienia do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy oraz skierowania żądania sprostowania świadectwa pracy do sądu pracy, z 7 do 14 dni;

• dodania regulacji, z której wprost wynika prawo do wystąpienia przez pracownika, w przypadku niewydania mu przez pracodawcę świadectwa pracy, z roszczeniem o zobowiązanie pracodawcy do wydania tego świadectwa do sądu pracy; 
• wprowadzenia możliwości wydania przez sąd orzeczenia zastępującego świadectwo pracy w przypadku bezskutecznej egzekucji orzeczenia zobowiązującego pracodawcę do wydania świadectwa pracy, zaprzestania działalności przez pracodawcę lub wystąpienia innych przyczyn uniemożliwiających wydanie przez pracodawcę świadectwa pracy; 
• zaostrzenia regulacji kodeksowej dotyczącej odpowiedzialności pracodawcy za niewydanie pracownikowi świadectwa pracy; 
• dostosowania brzmienia przepisu dotyczącego przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy do orzecznictwa sądowego.

Jakie jeszcze zmiany przewidziano? 

Istotą zmiany proponowanej w Kodeksie postępowania cywilnego jest wprowadzenie właściwości przemiennej przy egzekucji świadczeń niepieniężnych z zakresu prawa pracy. 

Z kolei zmiany proponowane w ustawie z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych wprowadzają, analogiczne do proponowanych w Kodeksie pracy, rozwiązania dotyczące możliwości wydania przez sąd orzeczenia zastępującego świadectwo pracy.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl