Projekt ustawy o tłumaczach publicznych

Dnia 21 lutego 2003 r. stworzono projekt ustawy o tłumaczach publicznych. Projektowana ustawa odchodzi od dotychczasowego pojęcia tłumacza przysięgłego, jako podmiotu wykonującego (z założenia) tłumaczenia na potrzeby sądu, prokuratora czy Policji. Projekt opiera się ona na założeniu, że zawód tłumacza publicznego jest zawodem wolnym, wykonywanym na rzecz całego społeczeństwa.

23 grudnia 2003r. na posiedzeniu rząd przyjął projekt ustawy.

Kto może być tłumaczem publicznym według projektu ustawy?

Projekt ustawy daje możliwość wykonywania zawodu tłumacza publicznego osobom mającym obywatelstwo polskie oraz obywatelom państw - członków Unii Europejskiej, a także na zasadach wzajemności obywatelom innych państw. Należy zaznaczyć, że przepisy projektowanej ustawy stosowane byłyby do obywateli Unii Europejskiej z chwilą uzyskania przez Polskę członkostwa w tej organizacji.

Ponadto tłumacz publiczny:

  • musi znać język polski,
  • musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych,
  • nie może być karany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
  • musi posiadać dyplom ukończenia, w kraju lub za granicą, studiów wyższych z tytułem magistra lub równorzędnym oraz
  • ukończyć studia filologiczne lub studia podyplomowe w zakresie tłumaczeń, odpowiednie dla danego języka, a także
  • złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin z umiejętności tłumaczenia z języka polskiego na język obcy oraz z języka obcego na język polski.

Kto decyduje o uzyskaniu tytułu tłumacza publicznego według projektu ustawy?

Aby uzyskać tytuł tłumacza publicznego należałoby oprócz wykazania się cechami wymienionymi wyżej złożyć egzamin przed Państwową Komisją Egzaminacyjną, złożoną z fachowców i powołaną przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Zdanie egzaminu skutkowałoby nabyciem uprawnień do wykonywania zawodu tłumacza publicznego, potwierdzonym świadectwem wydanym przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Do nabycia prawa wykonywania zawodu konieczne byłoby dodatkowo złożenie ślubowania oraz wpis na listę tłumaczy publicznych.

Wspomnianą listę prowadzić będzie właśnie minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, który raz w roku do dnia 31 stycznia będzie miał obowiązek ją opublikować.

Jakie będą ogólne zasady wykonywania zawodu tłumacza publicznego według projektu ustawy?

Po pierwsze tłumacz publiczny będzie obowiązany do wykonania tłumaczenia w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, na żądanie sądu, prokuratora, Policji oraz organów administracji publicznej, chyba że będą zachodzić przyczyny uzasadniające odmowę, określone przepisami regulującymi dane postępowanie.

Tłumacz będzie zobowiązany do wykonywania powierzonych mu zadań ze szczególną starannością i bezstronnością, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa, zachowania w tajemnicy faktów i okoliczności, z którymi zapoznał się w związku z tłumaczeniami oraz stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych.

Tłumacz publiczny będzie uprawniony do sporządzania i poświadczania tłumaczeń z języka obcego na język polski, z języka polskiego na język obcy, a także do sprawdzania i poświadczania tłumaczeń w tym zakresie, sporządzonych przez inne osoby oraz sporządzania poświadczonych odpisów pism w języku obcym, sprawdzania i poświadczania odpisów pism, sporządzonych w danym języku obcym przez inne osoby, a także do dokonywania tłumaczeń ustnych.

Wynagrodzenie za czynności tłumacza publicznego ustalać będzie zasadniczo umowa ze zleceniodawcą lub zamawiającym wykonanie oznaczonego tłumaczenia. Jednakże stawki wynagrodzenia za czynności tłumacza publicznego wykonane na żądanie organów (sądu, prokuratora, Policji oraz organów administracji publicznej) będą ustalane przez Ministra Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia z uwzględnieniem stopnia trudności i zakresu tłumaczenia. W odniesieniu do pozostałych tłumaczeń Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego również będzie mógł określić w drodze rozporządzenia stawki maksymalne za czynności tłumaczy publicznych . Wojewodowie właściwi ze względu na miejsce zamieszkania tłumaczy publicznych będą sprawować kontrolę nad pobieraniem wynagrodzenia określonego w obowiązujących przepisach.

Tłumacz publiczny będzie zobowiązany do prowadzenia repertorium, w którym będzie odnotowywał dokonywane przez siebie czynności. Na poświadczonych tłumaczeniach i odpisach pism przewiduje się odnotowywanie pozycji, pod którą wpisano daną czynność, w prowadzonym repertorium. Kontrolę prowadzonego repertorium w zakresie prawidłowości i rzetelności sprawować mają według projektu ustawy wojewodowie, właściwi ze względu na miejsce zamieszkania tłumaczy publicznych.

Czy projekt ustawy przewiduje odpowiedzialność zawodową tłumaczy publicznych?

Tak, tłumacz publiczny nie wypełniający zadań, do których jest zobowiązany albo wypełniający te zadania i obowiązki nienależycie lub nierzetelnie, podlega odpowiedzialności zawodowej. Z tytułu tej odpowiedzialności wobec tłumacza publicznego będą mogły być orzeczone następujące kary:

  • upomnienie,
  • nagana
  • zawieszenie prawa wykonywania zawodu tłumacza publicznego na okres od 3 miesięcy do 1 roku
  • pozbawienie prawa wykonywania zawodu tłumacza publicznego, z możliwością ubiegania się o jego ponowne nadanie nie wcześniej niż po upływie 2 lat od pozbawienia i po ponownym złożeniu egzaminu.

Orzeczona kara będzie odnotowywana we wpisie tłumacza na listę.

Zgłaszane pod adresem tłumacza publicznego zarzuty o charakterze merytorycznym podlegałyby rozpatrzeniu w toku postępowania wyjaśniającego, prowadzonego przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej, na wniosek ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego lub wojewody. Podmiot, który zlecił tłumaczenie będzie mógł zwrócić się do wymienionych organów z wnioskiem o wszczęcie takiego postępowania.

W projektowanej ustawie przewidziano także możliwość zawieszenia tłumacza publicznego w wykonywaniu czynności, na okres 5 lat z powodu niewykonywania takich czynności przez okres dłuższy niż 3 lata, licząc od dnia ostatniej czynności. Decyzję tą wydaje Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego.

Kiedy tłumacz będzie skreślany z listy tłumaczy publicznych?

Według projektu ustawy Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego będzie skreślać tłumacza publicznego z listy (w drodze decyzji) w przypadku:

  • śmierci tłumacza publicznego
  • nie spełniania warunków do uzyskania określonych w projektowanej ustawie,
  • stosownego wniosku tłumacza publicznego,
  • prawomocnej decyzji o orzeczeniu kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu tłumacza publicznego,
  • po bezskutecznym upływie okresu zawieszenia tłumacza publicznego w wykonywaniu czynności .


W projekcie ustawy zrezygnowano z utworzenia samorządu zawodowego tłumaczy publicznych, oraz zaniechano uregulowania statusu tłumaczy w zakresie języka migowego oraz innych systemów komunikacji nie będących językami narodowymi. Do tłumaczy w zakresie języka migowego (które są potrzebne głównie w kontaktach obywatela z państwem) oraz innych systemów komunikacji nie będących językami narodowymi - będzie stosowało się przepisy powstającej aktualnie w Ministerstwie Sprawiedliwości ustawy o biegłych sądowych.

Projekt ustawy został opracowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Porady prawne

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika