Pożyczka udzielona spółce jawnej przez wspólników

Odpowiedź prawnika: Pożyczka udzielona spółce jawnej przez wspólników

Zgodnie z art. 720 ust. 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zatem zgodnie z cytowaną wyżej definicją przejściowe dofinansowanie spółki jawnej przez wspólnika/wspólników w ten sposób, że przekażą oni spółce określoną kwotę pieniędzy z obowiązkiem zwrotu, będzie pożyczką udzieloną spółce przez wspólnika/wspólników. Oczywiście pożyczka udzielona przez inny podmiot (np. wspólników) może być źródłem finansowania spółki. Z udzieleniem takiej pożyczki łączy się jednak wiele kwestii podatkowych, w tym w szczególności należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:

1) Zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczkę udzieloną spółce jawnej przez wspólnika uważa się za podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem zmianę umowy spółki. Zobowiązanymi solidarnie do jej uiszczenia i sporządzenia stosownej deklaracji (PCC-1) w terminie 14 dni są wówczas obie jej strony. Podstawą opodatkowania jest kwota pożyczki. Stawka podatkowa wynosi 0,5% (jako od zmiany umowy spółki).

2) Sama pożyczka nie jest przychodem w podatku dochodowym. Natomiast z pożyczką wiążą się odsetki, które co do zasady są przychodem dla pożyczkodawcy i kosztem dla pożyczkobiorcy.

Do przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się otrzymanych pożyczek i kredytów oraz zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Podatnik (wspólnik) uzyskuje przychód podatkowy dopiero w momencie faktycznego otrzymania odsetek.

Dla podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych (np. wspólników spółki jawnej, jeżeli są osobami fizycznymi) zaciągającego pożyczkę na bieżącą działalność gospodarczą ważne jest, że odsetki od niej są kosztem uzyskania przychodu. Nie są kosztem, gdy pożyczkę zaciągnięto na inwestycje (art. 23 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Pożyczkobiorca, gdy pożyczka była zaciągnięta na bieżącą działalność (np. na kupno towarów), ma prawo zaliczyć odsetki w ciężar kosztów, jeżeli zostały faktycznie zapłacone (art. 23 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

3) Warto podkreślić, iż odsetki od pożyczki powinny być określone na poziomie rynkowym. W przeciwnym przypadku wysokość odsetek (lub tym bardziej ich brak) może być zakwestionowana przez organy podatkowe.