Opieka nad dzieckiem - czy przysługuje ojcu gdy żona nie pracuje?

Pytanie klienta:

""Moja żona nie pracuje zawodowo. Czy przysługują mi 2 dni opieki nad zdrowym dzieckiem na podst. art. 188 i 189 kodeksu pracy?""

Odpowiedź prawnika:

Odpowiedź prawnika

Tak - ??fakt?, iż żona nie pracuje, ?nie wyłącza prawa pracującego ojca do skorzystania z 2 dni zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem z art. 188 Kodeksu pracy. Przepisy nie uzależniają tego prawa od sytuacji zawodowej drugiego rodzica.

Podstawowe zasady opieki nad dzieckiem w 2025 roku

Zgodnie z art. 188 Kodeksu pracy, pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Kto ma prawo do opieki?

Zwolnienie to przysługuje każdemu pracownikowi, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat, bez względu na staż i wymiar czasu pracy. Nie ma znaczenia czy drugi rodzic pracuje, czy nie.

Wymiar zwolnienia

Pracownik może wybrać między 2 dniami a 16 godzinami zwolnienia. Wybór dokonuje się w pierwszym wniosku składanym w danym roku kalendarzowym.

Zasada "jeden z rodziców"

Jeżeli oboje rodzice są zatrudnieni, z uprawnień określonych w art. 188 k.p. może korzystać jedno z nich. Rodzice mogą też podzielić się dniami - każde po jednym dniu.

Ważne zasady korzystania

Opieka nad dzieckiem zdrowym (art. 188 KP)

  • 2 dni lub 16 godzin rocznie
  • Z zachowaniem pełnego wynagrodzenia
  • Dla dzieci do 14. roku życia
  • Nie wymaga zwolnienia lekarskiego

Zasiłek opiekuńczy (art. 189 KP)

  • Do 60 dni rocznie (dzieci do 14 lat)
  • Do 14 dni (dzieci powyżej 14 lat)
  • Wymaga zwolnienia lekarskiego
  • Zasiłek z ZUS (80% podstawy)

Praktyczne aspekty

Wymiar czasu pracy

Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy zwolnienie ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, z zaokrągleniem w górę do pełnej godziny.

Procedura składania wniosku

Aby skorzystać z przysługującego uprawnienia, trzeba poinformować pracodawcę o chęci korzystania z przysługującego uprawnienia i złożyć odpowiedni wniosek. Pracodawca nie może odmówić bez ważnych powodów.

Ważne terminy

Niewykorzystane dni opieki w ciągu roku kalendarzowego przepadają. Z dniem 1 stycznia roku następnego pracownik nabędzie prawo do nowych 2 dni opieki. Za niewykorzystane dni nie przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Różnice między opieką a zasiłkiem opiekuńczym

Należy rozróżnić dwa różne uprawnienia:

  • Art. 188 KP - opieka nad dzieckiem zdrowym (2 dni/16 godzin z pełnym wynagrodzeniem)
  • Art. 189 KP - prawo do zasiłku za czas nieobecności w pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem regulują odrębne przepisy (zasiłek opiekuńczy na dziecko chore)

Podsumowanie

Prawo do 2 dni opieki nad dzieckiem przysługuje pracującemu ojcu niezależnie od tego, czy żona pracuje. Jest to indywidualne uprawnienie rodzicielskie, które nie zależy od sytuacji zawodowej drugiego rodzica. Ważne jest jedynie, aby w przypadku gdy oboje rodzice pracują, uzgodnili między sobą kto z tego prawa skorzysta, ponieważ łącznie mogą wykorzystać tylko 2 dni rocznie na wszystkie dzieci do 14. roku życia.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.