Kto jest przedsiębiorcą? - opinia prawna (opinia nie uwzględnia zmian wynikających z ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej)

Przedsiębiorca wedle ustawy Prawo działalności gospodarczej

Ustawa prawo działalności gospodarczej w sposób pozytywny określa zarówno przedmiot działalności gospodarczej, jak i podmioty, które mogą być uznane za przedsiębiorców. W art. 2 ust. 1 PrDzGospU, działalność gospodarcza określono jako działalność wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Natomiast za przedsiębiorcę uważa się osobę, która w sposób zawodowy, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarcza określona powyżej. Dodatkowo, za przedsiębiorców uznani zostali wspólnicy spółki cywilnej, lecz tylko w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Należy uznać, że definicja działalności gospodarczej, jak i przedsiębiorcy z ustawy Prawo działalności gospodarczej ma charakter kompleksowy, nie ograniczony tylko to tej ustawy, lecz znajdujący zastosowanie we wszystkich działach prawa, także na gruncie prawa podatkowego. Do wniosków takich prowadzi założenie „racjonalnego ustawodawcy”, które nakazuje te same pojęcia traktować tak samo. Wiele aktów prawnych uszczegóławia definicję przedsiębiorcy, poprzez niezakwalifikowanie danego podmiotu jako przedsiębiorcy, pomimo wykonywania czynności określonych w art. 2 ust. 1 PrDzGosp. Tak m.in. czyni art. 3a ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, który wyraźnie stwierdza, że komornicy nie są przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy prawo działalności gospodarczej.

Organ prowadzący szkołę.

W analizowanej sytuacji należy stwierdzić, czy organ prowadzący szkołę spełnia przesłanki określone w art. 2 ustawy prawo działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 34a ustawy o systemie oświaty organ prowadzący szkołę lub placówkę sprawuje nadzór nad jej działalnością w zakresie spraw finansowych i administracyjnych. Można też przyjąć, że wykonuje usługi w zakresie oświaty. Czynności te nie uzasadniają jednak przyjęcia tezy, że organ prowadzący szkołę jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy prawo działalności gospodarczej. Do wniosków takich prowadzi art. 83a ust. 1 ustawy o systemie oświaty, który stanowi, że do prowadzenia szkoły lub placówki nie mają zastosowania przepisy o działalności gospodarczej. Oznacza to, że ustawodawca przyjął, że działalność oświatowa polegająca na prowadzeniu szkoły nie jest działalnością gospodarczą. W związku z tym, organ, który taką szkołę prowadzi, w zakresie jej prowadzenia nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 2 ust. 2 i 3 ustawy prawo działalności gospodarczej.

Wniosek taki jest zasadny także w świetle analizy ust. 2 powoływanego artykułu. Przepis ten stanowi, że działalność oświatowa nie obejmująca prowadzenia szkoły czy placówki może być podejmowana na zasadach określonych w przepisach o działalności gospodarczej, czyli powoływanej już ustawy Prawo działalności gospodarczej. Można więc [a contrario] wnioskować, że tylko i wyłącznie działalność oświatowa polegająca na nieprowadzeniu szkoły lub placówki stanowi przedmiotu działalności gospodarczej, a podmiot ją wykonujący może być uznany za przedsiębiorcę. Dodatkowym argumentem za przyjęciem takiej interpretacji może być fakt, iż ust. 1 art. 83a wprowadzony został przez ustawę z dnia 6 lipca 2001r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Do momentu wprowadzenia ust. 1 art. 83a przez powoływaną ustawę nowelizującą fakt, iż prowadzenie szkoły nie stanowi działalności gospodarczej można było interpretować tylko za pomocą argumentu a contrario z przepisu stanowiącego, że działalność oświatowa nie obejmująca prowadzenia szkoły czy placówki może być podejmowana na zasadach określonych w przepisach o działalności gospodarczej. Wyraźne stwierdzenie, że prowadzenie szkoły lub placówki nie stanowi prowadzenia działalności gospodarczej uzasadnia przyjęte w niniejszej opinii pogląd, zgodnie z którym organ prowadzący szkołę nie prowadzi działalności gospodarczej, a w związku z tym nie jest przedsiębiorcą. Wykładnia językowa wzmocniona jest więc w tym przypadku wykładnią historyczną. Taka zmiana ustawy o systemie oświaty wyraźnie bowiem wskazuje, że ustawodawca miał na celu wyłączenie prowadzenia szkoły z kręgu działalności gospodarczej.

Należy więc stwierdzić, że prowadzenie szkoły nie stanowi prowadzenia działalności gospodarczej i do podmiotów prowadzących szkołę nie ma zastosowania ustawa Prawo działalności gospodarczej.