Sprawdź, jakie prawa ma każdy pacjent

11.1.2012

Gdy zostaną złamane, składaj skargę. Medyk może zapłacić karę, a pacjent dostać odszkodowanie.

Udając się do przychodni czy szpitala często nie zdajemy sobie sprawy, kiedy nasze prawa są łamane. Dlatego warto poznać choćby podstawowe przywileje, jakie nam przysługują.

Chronią one każdego pacjenta, a wiec osobę, która ma kontakt z służbą zdrowia niezależnie od tego czy jest zdrowa, czy chora.

Podstawą jest prawo do świadczeń zdrowotnych. Zostanie ono naruszone np. w sytuacji, gdy pielęgniarka odmówi nam telefonicznej rejestracji do lekarza lub spotkamy się z próbą blokowania dostępu do niektórych świadczeń. Będzie tak np. wtedy, gdy przyjdziemy do publicznego szpitala ze skierowaniem od lekarza z prywatnej placówki, a pielęgniarka go nie uzna i nie zapisze nas na badanie.

Pamiętajmy też, że idąc do szpitala czy przychodni musimy być traktowani z poszanowaniem intymności i godności.

Lekarz nie może zatem przyjmować nas w swoim gabinecie razem z innymi pacjentami. – Każdy powinien być przyjmowany pojedynczo i mieć możliwość przygotowania się do badań w osobnym lub zasłoniętym miejscu – radzi Rzecznik Praw Pacjenta.

Warto również wiedzieć, że możemy się nie zgodzić, by zabieg obserwowali np. studenci medycyny. Zestaw podstawowych praw pacjenta przedstawiamy w poniższej tabeli.

PODSTAWOWE PRAWA PACJENTA
Masz prawo do…	Przykład łamania prawa
Świadczeń zdrowotnych zgodnych z aktualną wiedzą medyczną.	Publiczny szpital nie akceptuje skierowania do specjalisty, które wystawił lekarz z prywatnej placówki.
Informacji o swoim stanie zdrowia.	Lekarz odmówił informacji o stosowanych metodach leczenia, rokowaniach oraz alternatywnych terapiach.
Zachowania tajemnicy związanych z Twoim leczeniem.	Lekarz udostępnił dokumentację medyczną osobie przez Ciebie nieupoważnionej.
Odmowy bądź wyrażenia zgody na leczenie podwyższonego ryzyka (np. operację).	Operacje wykonano bez poinformowania o rodzaju zabiegu, zastosowanej metodzie oraz możliwych powikłaniach.
Poszanowania godności i intymności – szczególnie podczas badania.	Byłeś przyjęty w gabinecie wraz z innymi osobami.
Wglądu czy skopiowania na własny koszt dokumentacji medycznej dotyczącej przebytego leczenia.	Lekarz nie chce wydać kserokopii dokumentacji medycznej.
Poszanowania życia prywatnego i rodzinnego	Podczas badania pracownik służby zdrowia komentuje Twoje zachowanie, postawę, styl życia w sposób Tobie uwłaczający i poniżający.
Nieodpłatnej opieki duszpasterskiej, gdy zostajesz w szpitalu przez cały dzień bądź całą dobę.	Odmówiono kontaktu z duchownym Twojego wyznania bądź musiałeś zapłacić za takie spotkanie.
Nieodpłatnego przechowania rzeczy wartościowych w depozycie.	Twoje rzeczy zostały przyjęte, lecz uszkodzono je, zniszczono bądź zgubiono.
Prawo do umierania w spokoju i godności.	Pacjentowi znajdującemu się w stanie terminalnym (ostatnim okresie życia) nie zapewniono świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień.

CO ZROBIĆ, GDY LEKARZ ZŁAMAŁ TWOJE PRAWA?
CZYTAJ NA DRUGIEJ STRONIE

Prawo zostało naruszone. Co zrobić?

Pierwszym krokiem może być interwencja u bezpośredniego przełożonego lekarza. W szpitalu jest nim ordynator lub dyrektor, a w przychodni – kierownik.

Jest to najprostszy sposób i zazwyczaj najszybszy, ponieważ może okazać się, że nie będziemy musieli składać formalnej skargi na piśmie i czekać, aż zostanie ona rozpatrzona.

Jeżeli to nie poskutkuje, warto odwiedzić sekcję do spraw skarg i wniosków. Znajdziemy ją w każdym wojewódzkim oddziale NFZ.

Innym sposobem jest skontaktowanie się z biurem rzecznika praw pacjenta. Rzecznik może wszcząć specjalne postępowanie. Gdy uzna, że lekarz naruszył zbiorowe prawa pacjenta, może wydać decyzję nakazująca medykowi zaniechania bezprawnych praktyk. Jeśli lekarz nadal będzie naruszał przepisy, rzecznik może nałożyć na niego karę w wysokości nawet do pół miliona złotych.

Do biura rzecznika dodzwonimy się za pośrednictwem ogólnopolskiej bezpłatnej infolinii 800-190-590 czynnej od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do 21.00. Skargę można złożyć również pisemnie lub drogą elektroniczną. Potrzebne adresy znajdziemy na stronie rzecznika w zakładce Kontakt.

Można też złożyć skargę na działanie lekarza lub np. położonej do Okręgowej Izby Lekarskiej lub Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. Takie pismo, w którym opisujemy problem, może stać się podstawą do wszczęcia postępowania wyjaśniającego przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej.

Wzór zawiadomienia o możliwości popełnienia przewinienia zawodowego

Droga administracyjna lub sądowa

W sytuacji, gdy na skutek błędu lekarza pogorszy się stan naszego zdrowia lub ucierpimy w inny sposób, możemy liczyć na odszkodowanie bądź zadośćuczynienie.

Wówczas możemy wystąpić na drogę sadową. W razie zawinionego naruszenia praw pacjenta, takich jak np. prawa dostępu do dokumentacji medycznej, świadczeń zdrowotnych, informacji czy do wyrażania zgody na interwencję medyczną sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 kodeksu cywilnego.

Od stycznia tego roku możemy również zgłaszać błędy medyczne w wojewódzkich komisjach do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Pisaliśmy o tym więcej w tekście Szybkie odszkodowania za błędy lekarzy.

Możemy wtedy liczyć na odszkodowanie omijając długą drogę sadową. Komisje rozpatrują bowiem sprawy na drodze administracyjnej. Cała procedura – od złożenia wniosku do wypłaty pieniędzy – ma trwać około pół roku.

Ograniczeniem – w porównaniu do drogi sądowej – jest tutaj wysokość odszkodowania, jaką możemy otrzymać. Poszkodowany może liczyć maksymalnie na 100 tys. zł rekompensaty. Jeżeli na skutek błędu lekarza bądź pielęgniarki chory umrze, to jego rodzina dostanie najwyżej 300 tys. zł.

Trzy główne rodzaje odpowiedzialności lekarza:

zawodowa	– jest to odpowiedzialność za popełnienie tzw. przewinienia zawodowego. Skutkiem nieprawidłowego postępowania jest orzeczenie kary dyscyplinarnej (upomnienia, nagany, czasowego lub trwałego pozbawienie prawa do wykonywania zawodu).
cywilna	– jest to odpowiedzialność za wyrządzenie szkody majątkowej albo krzywdy niemajątkowej (dot.: życia, zdrowia, czci, wolności, dobrego imienia, kultu osoby zmarłej). Skutkiem jest konieczność zapłacenia odszkodowania (w przypadku szkody), lub zadośćuczynienia (w przypadku krzywdy). W sprawach z powództwa cywilnego orzekają sądy powszechne.
karna	– jest to odpowiedzialność za popełnienie przestępstwa (określonego przez ustawę). Skutkiem jest orzeczenie kary: pozbawienia wolności, ograniczenia wolności, grzywny.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl

Komentarze