Zasady obliczania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe

18 lipca 2006 r. w sprawie wniosku złożonego przez Korkein hallinto-oikeus (Finlandia) postanowieniem z dnia 4 lutego 2005 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 8 lutego 2005 r., o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym w postępowaniu wszczętym przez Maiję T. I. Nikula przeciwko Lapin verotuksen oikaisulautakunta ETS uznał, że:

1. Artykuł 33 ust. 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, w brzmieniu zmienionym i uaktualnionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 118/97 z dnia 2 grudnia 1996 r. nie stoi na przeszkodzie temu, by przy obliczaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe w państwie członkowskim miejsca zamieszkania emeryta wypłacanych przez instytucje tego państwa członkowskiego, właściwego w zakresie udzielania świadczeń na podstawie art. 27 tego rozporządzenia, do podstawy tej włączone, były poza emeryturami pobieranymi w państwie członkowskim miejsca zamieszkania,? emerytury wypłacane przez instytucje innego państwa członkowskiego, o ile wspomniane składki nie przewyższają wysokości emerytury wypłacanej w państwie członkowskim miejsca zamieszkania.

   

2. Jednakże art. 39 WE stoi na przeszkodzie uwzględnianiu emerytur otrzymanych z instytucji innego państwa członkowskiego, jeśli składki zostały już opłacone w tym drugim państwie członkowskim od dochodów osiągniętych z pracy w tym ostatnim państwie członkowskim. Do zainteresowanych należy wykazanie, że takie wcześniejsze składki zostały opłacone.

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni art. 33 ust. 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, w brzmieniu zmienionym i uaktualnionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 118/97 z dnia 2 grudnia 1996 r. (Dz.U. 1997, L 28, str. 1, zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1408/71”). Zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia nr 1408/71: „Osoby zamieszkujące terytorium jednego z państw członkowskich i do których stosują się przepisy niniejszego rozporządzenia podlegają obowiązkom i korzystają z praw wynikających z ustawodawstwa każdego państwa członkowskiego na tych samych warunkach co obywatele tego państwa, z zastrzeżeniem przepisów szczególnych zawartych w niniejszym rozporządzeniu”.

Artykuł 27 tego rozporządzenia stanowi: „Emeryt lub rencista, który jest uprawniony do świadczeń na podstawie ustawodawstwa dwóch lub więcej państw członkowskich, w tym ustawodawstwa państwa członkowskiego, którego terytorium zamieszkuje, i który jest uprawniony na podstawie ustawodawstwa tego ostatniego państwa członkowskiego, uwzględniając, w odpowiednim przypadku, przepisy art. 18 oraz załącznika VI, otrzymuje, jak i członkowie jego rodziny, te świadczenia od instytucji miejsca zamieszkania i na rachunek tej instytucji, tak jak gdyby zainteresowany pobierał emeryturę lub rentę należną zgodnie z ustawodawstwem jedynie tego ostatniego państwa członkowskiego”. Zgodnie z art. 28a tego rozporządzenia: „Jeżeli emeryt lub rencista uprawniony do emerytury lub renty należnej na podstawie ustawodawstwa państwa członkowskiego lub do emerytur lub rent należnych na podstawie ustawodawstwa dwóch lub więcej państw członkowskich zamieszkuje na terytorium państwa członkowskiego, zgodnie z ustawodawstwem, którego prawo do świadczeń rzeczowych nie jest uzależnione od warunków ubezpieczenia lub zatrudnienia i zgodnie z ustawodawstwem, którego nie jest należna żadna emerytura ani renta, koszt świadczeń rzeczowych udzielonych emerytowi lub renciście oraz członkom jego rodziny ponosi instytucja jednego z państw członkowskich właściwych w odniesieniu do emerytur i rent, określona zgodnie z zasadami ustanowionymi w art. 28 ust. 2, w takim zakresie, w jakim emeryt lub rencista i członkowie jego rodziny mieliby prawo do tych świadczeń zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez tę instytucję, gdyby zamieszkiwali na terytorium państwa członkowskiego, na którym znajduje się ta instytucja”. Artykuł 33 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi: „Instytucja państwa członkowskiego zobowiązana do wypłaty emerytury lub renty, która stosuje ustawodawstwo przewidujące potrącanie składek od emerytów lub rencistów, w odniesieniu do świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa, uprawniona jest do dokonywania tych potrąceń, których wysokość ustalana jest zgodnie z wymienionym ustawodawstwem, z emerytury lub renty należnej od niej, o ile świadczenia udzielane zgodnie z art. 27, 28, 28a, 29, 31 i 32 obciążają instytucję wymienionego państwa członkowskiego”. Pytanie prejudycjalne brzmiało: „Czy art. 33 ust. 1 rozporządzenia nr 1408/71 […] należy interpretować w ten sposób, że niezgodne z tym przepisem jest ? w przypadku gdy emeryt zgodnie z art. 27 rozporządzenia może ubiegać się o świadczenia w razie choroby i macierzyństwa jedynie od instytucji miejsca zamieszkania i na jej koszt ? obliczanie składek na ubezpieczenie chorobowe w ten sposób, że w państwie członkowskim miejsca zamieszkania emeryta, jako podstawę wymiaru składek uwzględnia się oprócz emerytury, którą otrzymuje od państwa miejsca zamieszkania, także emeryturę, którą otrzymuje z innego państwa członkowskiego, jednakże tylko w takim zakresie, w jakim składki te nie przewyższają kwoty emerytury z państwa miejsca zamieszkania?”.

Poprzez swoje pytanie sąd krajowy zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 33 ust. 1 rozporządzenia nr 1408/71 stoi na przeszkodzie temu, by przy obliczaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe w państwie członkowskim miejsca zamieszkania emeryta wypłacanych przez instytucje tego państwa członkowskiego, do podstawy tej włączone były? poza emeryturami pobieranymi w państwie członkowskim miejsca zamieszkania? emerytury wypłacane przez instytucje innego państwa członkowskiego, o ile składka na ubezpieczenie chorobowe nie przewyższa wysokości emerytury wypłacanej w państwie członkowskim miejsca zamieszkania.

Wyrok ETS z dnia 18 lipca 2006 r., w sprawie C-50/05: M. Nikula przeciwko Lapin verotuksen oikaisulautakunta.