Jak uchylić się od skutków prawnych umowy?

W niedawnym orzeczeniu Sąd Najwyższy wyjaśnił, co można, a czego nie można uznać za skuteczne oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem groźby ze strony innej osoby.

Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 22 września 2005 r., zgodnie z art. 88 par. 1 K.c., oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych umowy zawartej pod wpływem groźby musi być skierowane do osoby, która groziła. Za oświadczenie woli nie można uznać powiadomienia organów ścigania.

Sąd zinterpretował tym samym przepisy art. 87 i 88 Kodeksu cywilnego. Pierwszy z tych przepisów umożliwia uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli (w tym również umowy), złożonego pod wpływem groźby drugiej strony albo osoby trzeciej, tzn. jeżeli z okoliczności wynika, że składający je mógł się obawiać, że jemu albo innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste i majątkowe. Natomiast według przepisu, do którego Sąd Najwyższy bezpośrenio odniósł się w tym wyroku, "uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie". Uprawnienie to wygasa z upływem roku od chwili, gdy stan obawy ustał. Dla skuteczności uchylenia się od skutków oświadczenia woli, w opinii Sądu Najwyższego, przepisy wymagają skierowania stosownego oświadczenia na piśmie do osoby, której było złożone. Nie było więc takim oświadczeniem zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, nawet jeśli takowe dotarło do nakłaniającego groźbą do złożenia okeślonego świadczenia woli lub innej osoby, której oświadczenie było złożone.

Porady prawne

Sąd przyjął, że stan obawy ustał z momentem złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. W związku z tym, zdaniem Sądu Najwyższego, oświadczeniem o uchyleniu się od skutków umowy było dopiero wystąpienie przez poszkodowanego z pozwem, co nastąpiło po upływie ww. rocznego terminu.

Wyrok Sądu Najwyższego (Izba Cywilna) z dnia 22 września 2005 r., sygn. akt IV CK 86/2005


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • maria 2012-04-01 15:40:16

    Nigdzie nie znalazłam przykładu treści zawiadomienia. Pod wpływem przymusu psychicznego i grożby karalnej, rozszerzyłam wspólność małżeńską na nieruchomość która stanowiła mój majątek osobisty.Adwokat kazał zawiadomić męża o zmianie oświadczenia woli ze wskazaniem daty spotkania u notariusza.Póżniej jak się nie stawi u notariusza, to spisać aktem notarialnym odwołanie oświadczenia woli.Pani notariusz stwierdziła, że sad nie wymaga takich czynności.Dalej nie wiem co mam robić.


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika