Stosowanie nadzwyczajnego złagodzenia na wniosek prokuratora

SÄ…dowi Najwyższemu przedstawiono zagadnienie prawne wymagajÄ…ce zasadniczej wykÅ‚adni ustawy poprzez udzielenie odpowiedzi na pytanie czy okreÅ›lenie użyte w art. 60 § 4 k.k., że „niezależnie od wyjaÅ›nieÅ„ zÅ‚ożonych w swojej sprawie”, oznacza, że sprawca zobowiÄ…zany jest do zÅ‚ożenia peÅ‚nych i wyczerpujÄ…cych wyjaÅ›nieÅ„ w swojej sprawie, w których przyznaje siÄ™ do winy czy też nie jest to warunkiem koniecznym do zastosowania art. 60 § 4 k.k.?

Sad Najwyższy uchwaliÅ‚, że zawarte w art. 60 § 4 k.k. sformuÅ‚owanie „niezależnie od wyjaÅ›nieÅ„ zÅ‚ożonych w swojej sprawie” oznacza, że warunkiem koniecznym umożliwiajÄ…cym zastosowanie nadzwyczajnego zÅ‚agodzenia kary, na podstawie przesÅ‚anek wskazanych w tym przepisie, jest jedynie zÅ‚ożenie wyjaÅ›nieÅ„ w swojej sprawie nie zaÅ› okreÅ›lona treść tych wyjaÅ›nieÅ„.

Porady prawne

PrzystÄ™pujÄ…c do wykÅ‚adni zawartego w art. 60 § 4 k.k. sformuÅ‚owania „niezależnie od wyjaÅ›nieÅ„ zÅ‚ożonych w swojej sprawie” należy mocno zaakcentować, że w doktrynie konsekwentnie przyjmuje siÄ™, iż w prawie karnym materialnym obowiÄ…zuje zasada pierwszeÅ„stwa wykÅ‚adni jÄ™zykowej przepisów, zasada subsydiarnoÅ›ci wykÅ‚adni systemowej bÄ…dź funkcjonalnej na korzyść oskarżonego, a nade wszystko zakaz stosowania analogii na niekorzyść oskarżonego. AnalizÄ™ omawianej kwestii trzeba zatem rozpocząć od dokonania wykÅ‚adni jÄ™zykowej. PatrzÄ…c z punktu widzenia reguÅ‚ tej wykÅ‚adni na art. 60 § 4 k.k. należy stwierdzić, że z treÅ›ci tego przepisu jednoznacznie wynika, iż do koniecznych warunków skorzystania z dobrodziejstwa nadzwyczajnego zÅ‚agodzenia kary, wymienionych w tym przepisie, należy ujawnienie przez sprawcÄ™ przed organem Å›cigania i przedstawienie istotnych okolicznoÅ›ci, nieznanych dotychczas temu organowi, przestÄ™pstwa zagrożonego karÄ… powyżej piÄ™ciu lat pozbawienia wolnoÅ›ci i uczynienie tego „niezależnie od wyjaÅ›nieÅ„ zÅ‚ożonych w swojej sprawie”. SpeÅ‚nienie tej przesÅ‚anki warunkuje możliwość zÅ‚ożenia przez prokuratora wniosku, jako niezbÄ™dnego do ewentualnego zastosowania nadzwyczajnego zÅ‚agodzenia kary przez sÄ…d w oparciu o przepis art. 60 § 4 k.k. OkreÅ›lenie „niezależnie” oznacza w jÄ™zyku polskim nie bÄ™dÄ…c od nikogo i niczego uzależnionym; niezawiÅ›le, samodzielnie, bez wzglÄ™du na coÅ›, bez zwiÄ…zku z czymÅ›”.

Tak wiÄ™c sformuÅ‚owanie „niezależnie od wyjaÅ›nieÅ„ zÅ‚ożonych w swojej sprawie” oznacza tylko tyle, iż oskarżony czyni to bez wzglÄ™du na wyjaÅ›nienia zÅ‚ożone we wÅ‚asnej sprawie. Z wykÅ‚adni jÄ™zykowej art. 60 § 4 k.k. można zatem wyprowadzić wniosek że koniecznym warunkiem do zastosowania art. 60 § 4 k.k. jest zÅ‚ożenie przez sprawcÄ™ wyjaÅ›nieÅ„ w swojej sprawie. Nie można zatem zastosować nadzwyczajnego zÅ‚agodzenia kary z tego przepisu wobec sprawcy, który odmówiÅ‚ w swojej sprawie zÅ‚ożenia jakichkolwiek wyjaÅ›nieÅ„. Natomiast art. 60 § 4 k.k. nie zawiera żadnego wymogu co do zakresu czy treÅ›ci tych wyjaÅ›nieÅ„. Nie wymaga też, aby w tych wyjaÅ›nieniach oskarżony podaÅ‚ istotne okolicznoÅ›ci popeÅ‚nienia czynu mu zarzuconego lub aby byÅ‚y to wyjaÅ›nienia peÅ‚ne czy prawdziwe. KwestiÄ™ celowoÅ›ci zastosowania w tym przypadku nadzwyczajnego zÅ‚agodzenia kary ustawodawca pozostawiÅ‚ swobodnej ocenie sÄ…du. RozstrzygajÄ…c w tym wzglÄ™dzie sÄ…d kierować siÄ™ powinien kryteriami branymi pod uwagÄ™ przy wymiarze kary, wÅ›ród których zachowanie sprawcy po popeÅ‚nieniu przestÄ™pstwa, a w szczególnoÅ›ci jego postawa wyrażajÄ…ca siÄ™ w zÅ‚ożeniu wyjaÅ›nieÅ„ okreÅ›lonej treÅ›ci, może mieć duże znaczenie. UogólniajÄ…c należy stwierdzić, iż wydaje siÄ™, że zÅ‚ożenie wyjaÅ›nieÅ„ ocenianych jako nieprawdziwe czy wykrÄ™tne może być ocenione jako przemawiajÄ…ce przeciwko zastosowaniu nadzwyczajnego zÅ‚agodzenia kary na podstawie art. 60 § 4 k.k. Nie jest jednak wykluczona także sytuacja, w której nawet taka postawa sprawcy - starajÄ…cego siÄ™ pomniejszyć swój udziaÅ‚ w zarzucanym mu przestÄ™pstwie - nie bÄ™dzie uniemożliwiaÅ‚a uwzglÄ™dnienia wniosku prokuratora w przedmiocie zastosowania instytucji nadzwyczajnego zÅ‚agodzenia kary z art. 60 § 4 k.k., gdyż wiele tu zależy od porównania wagi czynu zarzucanego oskarżonemu oraz stopnia jego winy z korzyÅ›ciami dla wymiaru sprawiedliwoÅ›ci uzyskanymi w wyniku ujawnienia przez oskarżonego nieznanych dotÄ…d, istotnych okolicznoÅ›ci innego przestÄ™pstwa zagrożonego karÄ… powyżej piÄ™ciu lat pozbawienia wolnoÅ›ci.

Wyrok Sądu Najwyższego Izba Karna z dnia 11 stycznia 2006 r., sygn. akt I KZP 53/05


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika