Projekt ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych

Proponowane zmiany zakładają wprowadzenie takiego mechanizmu, w którym komornik nie czułby się związany wnioskami i informacjami wierzyciela i miałby większą swobodę przy ustalaniu majątku dłużnika i sposobu egzekucji.

Co nowego proponuje projekt?

Zgodnie z nowelizowanymi przepisami, komornik sam będzie mógł wystąpić do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania o wyjawienie majątku dłużnika. Wierzyciel nie będzie zobowiązany do wskazania sposobu egzekucji ani majątku dłużnika, z którego ma być prowadzona. Wniosek będzie dotyczył wszystkich dopuszczalnych sposobów egzekucji. Jedynym wyjątkiem będzie egzekucja z nieruchomości. Dochodzenie w celu ustalenia zarobków i stanu majątkowego dłużnika oraz jego miejsca zamieszkania, komornik zobowiązany będzie przeprowadzić przynajmniej raz na sześć miesięcy.

Rozwiązaniem sprzyjającym skuteczności egzekucji będzie też umożliwienie egzekucji z rachunku bankowego na zaspokojenie alimentów w pełnej wysokości. W razie bezskuteczności egzekucji, komornik zobowiązany będzie do złożenia wniosku do Krajowego Rejestru Sadowego o wpis dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych. Celem tego rozwiązania jest podkreślenie negatywnego zachowania społecznego dłużnika i zmotywowanie go do wywiązywania się ze swych obowiązków w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji figurowania w rejestrze. W celu realizacji tego zamiaru proponuje się również zmiany w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym.

 Omawiany projekt przewiduje współpracę organu egzekucyjnego z organami samorządu terytorialnego (organem właściwym) w celu zwiększenia skuteczności egzekucji.

Prowadzący postępowanie organ egzekucyjny zobowiązany jest, na wniosek wierzyciela, do poinformowania organu właściwego o stanie egzekucji i przyczynach jej bezskuteczności. W takiej sytuacji organ właściwy z mocy prawa interesuje się dłużnikiem alimentacyjnym. Należy założyć, że osoba nie mogąca podołać swym zobowiązaniom alimentacyjnym wymaga wsparcia pomocy społecznej. Przeprowadzenie wywiadu środowiskowego ma na celu zdiagnozowanie sytuacji dłużnika alimentacyjnego, a także doprowadzenie do wykrycia przyczyn niewywiązywania się z zobowiązań i ustalenie możliwych kroków zaradczych.

W przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swych zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy może wystąpić z wnioskiem do starosty o skierowanie dłużnika do prac organizowanych na zasadach robót publicznych określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Skierowanie takie nastąpi w oparciu o informacje uzyskane podczas wywiadu środowiskowego, a dotyczące wykształcenia, umiejętności, wykonywanych zawodów i osobowych predyspozycji dłużnika alimentacyjnego. Wynagrodzenie uzyskiwane za wykonywanie takich prac przeznaczane będzie na realizacje obowiązku alimentacyjnego. W przypadku odmowy podjęcia prac lub uporczywego uchylania się od nich, organ właściwy może skierować zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa określonego w art. 209 § 1 Kodeksu karnego. Konsekwencja takiego działania dłużnika alimentacyjnego jest brak możliwości wywiązywania się z zobowiązania alimentacyjnego, co wyczerpuje znamiona czynu określonego we wskazanym przepisie Kodeksu karnego. Zgodnie z nim ten, kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sadowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ja na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Jeśli wiec postępowanie egzekucyjne nie odniosło skutku oraz działania organu właściwego nie przyniosły rezultatu, wtedy organ właściwy może wystąpić do sadu o zobowiązanie dalszych członków rodziny dłużnika do świadczenia alimentacyjnego, zgodnie z art. 132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Czy zadłużenie wobec Funduszu Alimentacyjnego zostanie zlikwidowane?

W projekcie ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych zaproponowano, aby należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych lub bezpodstawnie pobranych świadczeń podlegały przekazaniu na dochody budżetu państwa, jednak z przeznaczeniem na realizację pomocy materialnej.

Czy coś się zmieni w świadczeniach rodzinnych?

Celem zmian w ustawie o świadczeniach rodzinnych jest zniwelowanie zbytniego uprzywilejowania rodzin niepełnych w stosunku do rodzin wielodzietnych, jakie ma miejsce w obowiązujących rozwiązaniach ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Projektowana ustawa wprowadza do katalogu dodatków do zasiłku rodzinnego zawartych w ustawie o świadczeniach rodzinnych nowy dodatek - z tytułu wychowywania dzieci w rodzinie wielodzietnej. Dodatek ten, w wysokości 50 zł, będzie przysługiwał od września 2005 r. na czwarte i każde następne dziecko wychowywane w rodzinie wielodzietnej, zarówno pełnej, jak i niepełnej, a od września 2006 r. już począwszy od trzeciego dziecka. Równolegle do tych zmian proponowane jest odpowiednie ograniczenie wysokości dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka od stycznia 2005 r. (z zachowaniem praw nabytych do sierpnia 2005 r.) do kwoty przysługującej na troje dzieci oraz od września 2006 r. do kwoty przysługującej na dwoje dzieci.

 Źródło:

- Projekt ustawy na stronie sejmowej (druk nr 3393).