Wszyscy współtwórcy utworu audiowizualnego uprawnieni do wynagrodzenia za wykorzystanie ich utworu

Obowiązujące do 5 czerwca 2007 r. (a tracące po tej dacie moc - na podstawie wyroku TK) przepisy przewidywały dla niektórych, enumeratywnie wskazanych współtwórców utworu audiowizualnego, a także artystów wykonawców, dodatkowe wynagrodzenie z tytułu wyświetlania utworu w kinach, najmu egzemplarzy utworu i ich publicznego odtwarzania, nadawania utworu w telewizji lub poprzez inne środki publicznego udostępniania oraz reprodukowania utworu na egzemplarzu przeznaczonym do własnego użytku osobistego. Dotąd prawo to przysługiwało więc jedynie głównemu reżyserowi, operatorowi obrazu, twórcy scenariusza oraz twórcom innych utworów literackich lub muzycznych, które zostały stworzone na potrzeby dzieła lub w nim wykorzystane. Ustawodawca pominął natomiast scenografów, choreografów, tłumaczy, lektorów oraz projektantów kostiumów, którzy niejednokrotnie wnoszą do utworu istotny wkład twórczy. Zostało to zakwestionowane wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 24 maja 2006 r.

Nowelizacja rozszerza krąg współtwórców utworu audiowizualnego uprawnionych do otrzymywania wynagrodzenia z tytułu wyświetlania tego utworu w kinach, najmu jego egzemplarzy i ich publicznego odtwarzania, nadawania go w telewizji oraz reprodukowania do użytku osobistego osób fizycznych. Wedle bowiem przepisów w nowej wersji wszyscy współtwórcy utworu audiowizualnego oraz artyści wykonawcy są uprawnieni do:

1. wynagrodzenia proporcjonalnego do wpływów z tytułu wyświetlania utworu audiowizualnego w kinach;
2. stosownego wynagrodzenia z tytułu najmu egzemplarzy utworów audiowizualnych i ich publicznego odtwarzania;
3. stosownego wynagrodzenia z tytułu nadawania utworu w telewizji lub poprzez inne środki publicznego udostępniania utworów;
4. stosownego wynagrodzenia z tytułu reprodukowania utworu audiowizualnego na egzemplarzu przeznaczonym do własnego użytku osobistego.

Jak uzyskać wynagrodzenie?

Wynagrodzenie to jest należne uprawnionym osobom z mocy samej ustawy, niezależnie od treści umów łączących te osoby z producentem utworu audiowizualnego, na podstawie których wniosły swój twórczy lub artystyczny wkład w powstanie danego utworu. Do zapłaty wynagrodzenia jest zobowiązany podmiot eksploatujący utwór na danym polu, za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi.

Podstawa prawna:

• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2007 r., Nr 181, poz. 1293);
• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006 r., Nr 90, poz. 631, ze zm.);
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 maja 2006 r., sygn. akt K.5/05 (Dz. U. 2006 r., Nr 94, poz. 658)