Jednym ze środków, których zadaniem ma być skłonienie podmiotów gospodarczych do właściwego wykonywania swoich obowiązków jest możliwość orzekania zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie Ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (dalej zwaną Pr. up.i. n.). Wprowadzona przez ustawodawcę w art. 373 Pr. up. i n. instytucja orzekania o pozbawieniu prawa prowadzenia działalności gospodarczej ma być środkiem dyscyplinującym przedsiębiorców do ich rzetelnej działalności i wykonywania obowiązków w postępowaniu upadłościowym. Podstawową przyczyną orzeczenia zakazu jest niewykonanie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości. Pozostałe przyczyny dotyczą zachowania się samego przedsiębiorcy już po ogłoszeniu upadłości, a w szczególności na niewykonaniu obowiązku wydania lub wskazania majątku, ksiąg handlowych, korespondencji lub innych dokumentów a także na ukrywaniu, niszczeniu lub obciążaniu majątku wchodzącego w skład masy upadłościowej.
Biorąc pod uwagę jedynie podstawową przyczynę orzekania zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, w niniejszym opracowaniu skupiam się jedynie na wskazaniu podmiotu uprawnionego do złożenia wniosku o upadłość. Na wstępie określić należy krąg osób uprawnionych z mocy ustawy do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz ustalić moment, w którym zobowiązanie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstało. Podkreślić należy, że tylko wobec niektórych osób z kręgu podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, możliwe jest orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.
Wskazać należy, że uprawnionymi do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest dłużnik oraz jego wierzyciele. W odniesieniu do wierzycieli nie można twierdzić, że są oni zobowiązani do złożenia wniosku, gdyż są jedynie uprawnieni do jego złożenia. Najczęściej wierzyciele składają wnioski o ogłoszenie upadłości chcąc zmusić dłużnika do zapłaty należności. Tak więc sankcje w postaci orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej będą stosowane jedynie wobec dłużnika lub jego reprezentanta, którzy nie wykonali obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 2 tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości.
Tak szeroki zakres zobowiązanych do złożenia wniosku obejmuje m.in. członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej czy spółdzielni, likwidatorów i prokurentów. Każdy z wymienionych podmiotów może podlegać odpowiedzialności, jednakże przy orzekaniu zakazu sąd bierze pod uwagę stopień winy oraz skutki podejmowanych działań, w szczególności obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli (uchwała SN z dnia 24.02.2005 r., III CZP 87/04, OSNC Nr 2/2006, poz. 19). Tak więc w przypadku wielości osób, którym zarzuca się winę w rozumieniu art. 373 Pr. up. i n. możność pozbawienia prawa prowadzenia działalności gospodarczej i pełnienia określonych funkcji podlega zawsze rozważeniu w sposób zindywidualizowany. Przedmiotem badania i oceny sądu jest kwestia jakie obowiązki ciążyły na każdej z nich oraz czy zachowanie każdej z nich wyczerpuje przesłanki przewidziane w pkt 1-4 art. 373 Pr. up. i n. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2007 r., I CSK 460/06). Może się bowiem okazać, że zarówno gdy obowiązki kilku osób były różne, jak i gdy obowiązki te były takie same, sankcja w postaci pozbawienia prawa prowadzenia działalności gospodarczej powinna dotknąć wszystkie osoby, ale może się też okazać, że powinna dotyczyć tylko niektórych z nich.
Sąd może pozbawić osobę prowadzącą działalność gospodarczą na własny rachunek bądź reprezentanta osoby prawnej prawa prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia określonych funkcji w obrocie gospodarczym jeżeli w terminie dwóch tygodni od powstania przyczyny nie złoży on wniosku o ogłoszenie upadłości. Sankcje orzeczone na podstawie Prawa upadłościowego obejmują:
zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, tj. takiej działalności, w której zarówno korzyści jak i ciężary dotyczą bezpośrednio osoby fizycznej, która ją prowadzi (tak uchwała SN z dnia 18.06.1991 r., sygn. akt III CZp 40/91, OSN 1992, Nr 2 poz. 17). Zakaz ten nie dotyczy jednak członkowstwa w spółkach kapitałowych (czyli w spółkach z o.o. i akcyjnych), aczkolwiek według orzecznictwa, posiadanie udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych nie jest prowadzeniem działalności na własny rachunek;
zakaz pełnienia funkcji reprezentanta przedsiębiorców, tj. zakaz wchodzenia w skład organów uprawnionych do składania oświadczeń woli w imieniu przedsiębiorcy. W praktyce najczęściej zakaz ten dotyczy sprawowania funkcji dyrektora przedsiębiorstwa państwowego lub członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej;
zakaz pełnienia funkcji pełnomocnika wszelkiego typu przedsiębiorców, tj. działającego na podstawie pełnomocnictwa udzielonego wg prawa cywilnego, w tym także prokury;
zakaz pełnienia funkcji kontrolnych w strukturze przedsiębiorcy - odnosi się jedynie do członkowstwa w radzie nadzorczej lub komisji rewizyjnej w spółce akcyjnej, spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółdzielni.
< |
| > |
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
ocena usługi:
Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.