w roli usługodawcy, i jednocześnie podatnika, występuje Bank, który wykonuje wszystkie czynności (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24.06.2008 r. (data wpływu 27.06.2008 r. ) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podmiotu występującego w roli usługodawcy usług wykonywanych w ramach umowy Cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27.06.2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podmiotu występującego w roli usługodawcy usług wykonywanych w ramach umowy Cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Bank P S.A. (dalej jako ?Bank?) ma zamiar świadczyć usługę opartą o konstrukcję tzw. z-b cash-pooling system (dalej jako ?Usługa Cash-poolingu? lub ?Umowa Cash-poolingu?). Cash-pooling to nowoczesna forma efektywnego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów powiązanych - należących do jednej grupy kapitałowej lub podmiotów powiązanych ekonomicznie w inny sposób. Umowa Cash-poolingu zawierana jest pomiędzy tymi podmiotami a Bankiem.

Planowana usługa cash-poolingu będzie oparta o następujące założenia:

1. Bank zamierza świadczyć usługę cash-poolingu na rzecz osób prawnych będących zarówno polskimi jak i zagranicznymi rezydentami podatkowymi (dalej jako: ?uczestnicy cash-poolingu?);
2. Uczestnicy cash-poolingu otworzą jednowalutowe rachunki ?poolowe? w Banku (dalej jako: ?rachunek źródłowy?); Rachunkiem źródłowym jest każdy z rachunków prowadzonych przez Bank na podstawie zleceń uczestników cash-poolingu i wskazany w umowie cash-poolingu. Każdy z rachunków źródłowych jest bieżącym rachunkiem operacyjnym założonym do dokonywania bieżących transakcji realizowanych na podstawie zleceń odpowiedniego uczestnika cash-poolingu;
3. Bank otworzy także i będzie prowadził we własnym imieniu ?Rachunki Techniczne?, w tej samej walucie jak rachunki źródłowe. Rachunek techniczny oznacza każdy z rachunków prowadzonych przez Bank we własnym imieniu dla potrzeb wykonania umowy cash-poolingu;
4. Bank będzie działał jako cash-pooling l (dalej jako: ?P L?) tzn. będzie wykonywał następujące czynności:
   
   

• zarządzanie rachunkami skonsolidowanymi, tzn. przenoszenie środków między rachunkami źródłowymi a rachunkami technicznymi w celu obliczania oprocentowania zgodnie z zapisami umowy cash-poolingu; za które Bank otrzymuje od Uczestników stosowne wynagrodzenie (prowizję);

• udostępnianie własnych środków uczestnikom cash-poolingu - opcja kredytowania przez Bank z jego środków globalnego salda ujemnego; Bank otrzymuje odsetki od uczestnika cash-poolingu od środków bilansujących saldo ujemne na jego rachunku;

• przyjmowanie depozytów od Uczestników cash-poolingu, którzy mają salda dodatnie na rachunkach; uczestnicy otrzymują od Banku odsetki;

5) Planowana usługa cash-poolingu ma charakter cash-poolingu realnego/rzeczywistego, polegającego na fizycznym transferze środków pomiędzy uczestnikiem cash-poolingu a Bankiem w regularnych sesjach, na koniec każdego dnia roboczego;

6) Transfer środków odbywać się będzie zawsze za pośrednictwem Banku;

7) Wyliczenia odsetek bazują na oprocentowaniu overnight;

8) Odsetki będą naliczane i alokowane w proporcji do zaangażowania uczestników cash-poolingu w systemie;

9) W celu usprawnienia zarządzania środkami w ramach usługi cash-poolingu jeden z uczestników cash-poolingu będzie pełnił rolę podmiotu zarządzającego bieżącymi rozliczeniami w ramach usługi cash-poolingu (?Spółka Zarządzająca Rachunkiem?). Spółka ta nie jest p l.

Istota umowy cash-poolingu.

Cash-pooling polega na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) poszczególnych jednostek (rachunki uczestników cash-poolingu) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Umowa cash-poolingu ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestniczące w niej podmioty dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sumy dziennych sald (dodatnich i ujemnych) na rachunkach źródłowych każdego z nich. Dzięki temu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków w tym systemie.

Forma umowy cash-pooling wybrana przez Bank.

Konstrukcja umowy cash-poolingu może przyjąć kilka form prawnych. Bank wybrał opcję tzw. z-b cash pooling, który dokonywany jest przez fizyczny transfer środków na rachunek główny uczestników cash-poolingu ze środków zgromadzonych na ich różnych kontach, a następnie rozdzielenie tych środków w zależności od zapotrzebowania danego uczestnika cash-poolingu. Nadwyżki (tj. salda dodatnie) będą przekazywane z rachunków źródłowych uczestników na rachunek główny, zaś deficyty (tj. salda ujemne) na rachunkach uczestników będą pokrywane z rachunku głównego.

Bank, jako p l jest podmiotem zarządzającym rachunkami. Z punktu widzenia uczestników cash-pooling?u, transakcje w ramach usługi cash-poolingu dokonywane są zawsze z p l (Bankiem). P l przyjmuje dzienne lokaty uczestnika w razie potrzeby finansuje debetowe saldo pojawiające się na rachunku uczestnika cash-poolingu. Stąd dla uczestnika cash-poolingu nie ma znaczenia, w jaki sposób pool leader zainwestuje depozyt uczestnika cash-poolingu, ani z czyich środków sfinansuje przejściowy debet na jego rachunku źródłowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z uwagi na szczególny charakter usługi cash-pooling w roli usługodawcy występować będzie jedynie Bank, a nie poszczególni uczestnicy...

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kra
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu artykułu 7 ustawy o VAT, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Jak wynika z przywołanych przepisów dostawa towarów oraz świadczenie usług (za wyjątkiem ściśle określonych w art. 7 ust. 2 i 3 oraz w art. 8 ust. 2 przypadków), podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów usług jedynie wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Jednocześnie dostawa towarów lub świadczenie usług za wynagrodzeniem mogą zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich odbiorcą istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa) w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2- 22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 ustawy. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Rola uczestnika cash-poolingu ograniczona jest do regularnego przekazywania nadwyżek finansowych do Banku. Uczestnik w zamian za inwestowanie (lokowanie) własnych środków finansowych otrzymuje odsetki od Banku, co wynika ze specyfiki działalności Banku jako świadczącego usługę pośrednictwa finansowego. Podobnie spółka zarządzająca rachunkiem jako jeden z uczestników cash-poolingu nie świadczy żadnych usług pośrednictwa finansowego.

?Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, cechy charakterystyczne cash-poolingu oraz specyfikę działalności banków należy stwierdzić iż w przedmiotowym przypadku w roli usługodawcy występuje bank. Zatem podmiotem u którego występuje obrót jest bank a nie Spółka. Przyjmując, iż przedmiotowa usługa nie stanowi dla Spółki importu usług, Spółka nie uwzględnia tej transakcji w deklaracji VAT-7 (ew. VAT-7K)?. (Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 9 maja 2006 roku wydane przez Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, sygn. 1472/RPP1/443-256/06/MK).

W roli usługodawcy występuje tylko p l czyli Bank, który za wykonywaną usługę pobiera stosowne wynagrodzenie. Usługa cash-poolingu opiera się co do zasady na przelewie i zwrocie przelanych środków finansowych lub wierzytelności albo sumowaniu sald i obliczaniu odsetek. Poszczególni uczestnicy cash-poolingu, w tym spółka zarządzająca rachunkiem, nie mogą być uznawani za czynną stronę takiej transakcji, gdyż na ogół nie znają wartości aktualnego salda środków bieżących, nie wiedzą, czy środki te zostaną wykorzystane, a jeżeli będą, to w jakiej wysokości przez którego uczestnika cash-poolingu. P l (Bank) w ramach świadczonych usług dokonuje przelewów środków finansowych wobec podmiotów posiadających saldo ujemne na rzecz podmiotów posiadających saldo dodatnie według swobodnego wyboru. Transfer takich środków finansowych następuje bez konieczności zawierania odrębnych umów między tymi jednostkami.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone również przez Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie w decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 8 stycznia 2007 roku (sygn. IS.lI/2-443/209/06, IS.II/2-443/210/06):

?Odnosząc treść przytoczonych regulacji do sytuacji opisanej przez Jednostkę należy stwierdzić, iż w przedmiotowym przypadku w roli usługodawcy występuje bank, który za wykonywaną usługę ma pobierać stosowne wynagrodzenie. Usługa ta opiera się na zasadzie przelewu i zwrotu przelanych wierzytelności, a stroną obu tych transakcji jest bank. Z opisanego przez Stronę stanu faktycznego wynika bowiem, iż uczestnik umowy posiadający wolne środki nie wie czy środki te zostaną wykorzystane, a jeżeli będą, to w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Bank w ramach świadczonych usług dokonuje przelewów wierzytelności wobec podmiotów posiadających saldo ujemne na rzecz podmiotów posiadających saldo dodatnie według swobodnego wyboru. Przelew wierzytelności następuje bez konieczności zawierania odrębnych umów miedzy tymi jednostkami. Zatem podmiotem, u którego wystąpi obrót z tytułu wykonania usługi określanej mianem cash poolingu jest bank, a nie Spółka, przyjmując, że nie nastąpi import takowej usługi. Jednocześnie z uwagi na fakt, iż nie wystąpi u Podatnika obrót z tytułu tej transakcji, Jednostka nie uwzględni jej przy wyliczaniu wskaźnika proporcji, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy VAT?.

Zgodnie z argumentacją przedstawioną powyżej, za podmiot świadczący usługi cash-poolingu należy uznać Bank, a nie poszczególnych uczestników cash-poolingu (w tym spółkę zarządzającą rachunkiem).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że poprzez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza podpisać ze spółkami z grupy kapitałowej umowę zarządzania płynnością finansową powiązanych kapitałowo podmiotów, tzw. usługa cash poolingu.

Usługa, będąca przedmiotem umowy świadczona będzie przez Bank na rzecz grupy podmiotów powiązanych posiadających w Banku bieżące rachunki bankowe. Z tytułu przedmiotowej usługi Bank otrzymuje miesięczne wynagrodzenie. Celem tej usługi ma być zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w strukturze.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy podatkowe oraz przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe dotyczące usług cash poolingu należy stwierdzić, iż w roli usługodawcy nie będą występować poszczególni uczestnicy usług należący do grupy kapitałowej lub grupy podmiotów powiązanych ekonomicznie ? bowiem to na ich rzecz świadczone są usługi związane z prowadzeniem rachunków bankowych i przemieszczaniem między tymi rachunkami środków pieniężnych. Z treści wniosku wynika, iż to Bank na podstawie zlecenia prowadzi każdy z rachunków bankowych oraz Bank pobiera z tego tytułu wynagrodzenie od zlecających usługę.

Zatem, należy stwierdzić, że w roli usługodawcy, i jednocześnie podatnika, występuje Bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest cash pooling.

Z uwagi na powyższe stwierdza się, iż stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.