1. Czy odsetki obciążające Spółkę, w związku z uczestnictwem w Systemie, będą podlegały ograniczeniom (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 4 października 2012 r. (data wpływu 15 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego ? uzupełnionym w dniu 31 grudnia 2012 r. ? dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy płacone przez Spółkę odsetki w związku z uczestnictwem w systemie cash pooling, będą podlegać ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie ? uzupełniony w dniu 31 grudnia 2012 r. ? dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy płacone przez Spółkę odsetki w związku z uczestnictwem w systemie cash pooling, będą podlegać ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, należący do grupy kapitałowej X, zamierza przystąpić do wielostronnej umowy T. - (M.) (dalej: ?Umowa?), stanowiącej umowę tzw. cash poolingu, tj. grupowego kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Umowa ta jest już zawarta pomiędzy Bank z siedzibą w L (dalej:?Bank?) z jednej strony a X Holding z siedzibą we F oraz z innymi podmiotami z grupy X, z drugiej strony. Według wiedzy Wnioskodawcy i danych wynikających z umów, bank będący stroną umowy nie ma miejsca siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, siedzibą banku jest L. Według wiedzy Wnioskodawcy, X Holding nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce.

Liderem systemu cash poolingu uregulowanego Umową dla polskich podmiotów jest X Holding (dalej ?Lider?) - podmiot należący do grupy X. Lider nie jest bankiem ani instytucją bankową oraz nie jest podmiotem zarejestrowanym dla celów podatku od towarów i usług (dalej: ?podatek VAT?) w Polsce.

Przedmiotowy system cash poolingu (dalej: ?System?) organizowany jest przez Bank, który zapewnia techniczną obsługę transferów środków pieniężnych uczestników Systemu.

Obecnie Spółka posiada w polskiej filii Banku rachunki prowadzone w PLN oraz EUR, który jest wykorzystywany do rozliczeń finansowych Spółki (należności i zobowiązania Spółki). W ramach realizacji Umowy, Spółka otworzy w brytyjskiej filii Banku dwa tzw. podstawowe rachunki bankowe, tj. rachunek prowadzony w PLN i rachunek prowadzony w EUR. Rachunki Spółki w Banku będą tzw. rachunkami lustrzanymi polskich rachunków Spółki. Oznacza to, iż saldo polskich rachunków na koniec dnia będzie automatycznie przenoszone na saldo rachunków w L.

Równolegle, w tym samym Banku działają tzw. rachunki nadrzędne, tj. rachunek Lidera w PLN i rachunek Lidera w EUR, które są wykorzystywane przez Lidera do zasilania lub przyjmowania transferów ze Spółki a następnie do konsolidacji z kolejnymi nadrzędnymi rachunkami Grupy w ramach zarządzania płynnością finansową grupy. W przyszłości, o ile zajdzie taka konieczność, System może zostać rozbudowany o dodatkowe waluty. W takim przypadku, Spółka będzie mogła otworzyć dodatkowe rachunki na potrzeby Systemu, które będą prowadzone w tych nowych walutach.

Po przystąpieniu Spółki do Systemu, jego faktyczne działanie będzie polegało na zautomatyzowanych transferach sald dodatnich (tj. sald powyżej ustalonego poziomu) istniejących na rachunkach podstawowych Spółki (lub innych uczestników Systemu), na koniec dnia rozliczeniowego, na odpowiednie rachunki nadrzędne Lidera. W przypadku zaś wystąpienia na koniec dnia rozliczeniowego salda ujemnego (tj. poniżej ustalonego poziomu) na rachunkach podstawowych Spółki (lub innych uczestników), nastąpi automatyczne przekazanie środków pieniężnych z odpowiedniego rachunku nadrzędnego Lidera na rachunki podstawowe Spółki (lub innych uczestników), w kwotach niezbędnych dla uzyskania ustalonych poziomów środków na tych rachunkach. Poziom środków, który jest punktem odniesienia przy ustalaniu, czy saldo danego rachunku podstawowego jest dodatnie (kredytowe), czy ujemne (debetowe) wynosi obecnie zero.

Przekazywanie środków pieniężnych w ramach Systemu jest procesem zautomatyzowanym i będzie wykonywane bez odrębnej decyzji Spółki, w zakresie transferów środków z jej rachunku podstawowych lub na jej rachunki podstawowe. Transfer środków pieniężnych z danego rachunku podstawowego Spółki będzie następował na podstawie Umowy, bez konieczności zawierania przez Spółkę odrębnych umów z Liderem lub z pozostałymi uczestnikami systemu. Lider pełni funkcję lidera systemu posiadającego rachunki nadrzędne (w PLN i w EUR), służące kumulowaniu nadwyżek finansowych uczestników Systemu oraz redystrybucji za pośrednictwem Banku nadwyżek pieniężnych na rachunki uczestników, wykazujące salda debetowe.

Transfery środków finansowych w ramach Systemu będą dokonywane przy wykorzystaniu rachunków prowadzonych w tej samej walucie co transferowane środki, w związku z czym nie będzie dochodziło do przewalutowania przelewanych środków.

Dodatkową funkcjonalnością Systemu będzie możliwość bezgotówkowego regulowania wzajemnych zobowiązań/należności pomiędzy jego uczestnikami. Możliwość ta będzie realizowana w ten sposób, że Lider po otrzymaniu stosownej dyspozycji od uczestnika Systemu, który będzie chciał uregulować swoje zobowiązanie wobec innego uczestnika Systemu, będzie odpowiednio pomniejszać/powiększać saldo środków posiadanych przez tych uczestników w ramach Systemu o kwotę tego zobowiązania/należności. Jedną z zalet takiego rozwiązania jest ograniczenie kosztów bankowych związanych z dokonywaniem przelewów wzajemnych zobowiązań uczestników Systemu.

Środki pieniężne przelewane w ramach Systemu będą podlegały oprocentowaniu stosownie obciążającym lub uznającym uczestników Systemu lub Lidera. Dlatego, w zależności od sald wykazywanych na rachunkach podstawowych Spółki, będzie ona obciążana odsetkami z tytułu korzystania ze środków finansowych udostępnionych jej w ramach Systemu lub też na rzecz Spółki będą naliczane odsetki należne w związku z przelewaniem nadwyżek jej środków finansowych na rachunki Lidera.

Odsetki będą kalkulowane przez Lidera codziennie, zgodnie z ustalonym w ramach zawartej umowy (regulującej zasady udzielania przez Lidera Spółce pożyczek i przyjmowania depozytów) oprocentowaniem. Następnie, po zakończeniu miesiąca, odsetki naliczone Spółce (z tytułu udostępniania nadwyżki jej środków finansowych) oraz od Spółki (z tytułu korzystania ze środków udostępnionych jej w ramach Systemu) zostaną zsumowane, i w ten sposób ustalona zostanie łączna kwota odsetek za dany miesiąc naliczonych Spółce lub podlegających zapłacie. Pierwszego dnia kolejnego miesiąca, tak ustalona łączna kwota odsetek, będzie dopisywana przez Lidera do rozrachunków Lidera ze Spółką, tj. powiększy lub pomniejszy wartość salda środków Spółki posiadanych w ramach Systemu (zostanie ?skapitalizowana? do tej wartości).

Celem uczestnictwa w Systemie jest uzyskanie przez Spółkę korzystniejszego oprocentowania nadwyżek finansowych, zgromadzonych na jej rachunkach podstawowych, przekazywanych na rachunek nadrzędny Lidera, w porównaniu do warunków oferowanych przez bank, w wyniku wykorzystania efektu skali skumulowanych środków pieniężnych na rachunkach nadrzędnych. Celem równorzędnym Spółki jest również ograniczenie kosztów odsetkowych związanych z ewentualnym ujemnym saldem na jej rachunkach podstawowych.

Poprzez uczestnictwo w Systemie oprocentowanie salda debetowanego na rachunku podstawowym, pokrytego transferem z rachunku nadrzędnego prowadzonego przez Lidera, powinno być korzystniejsze od oprocentowania na zwykłym rachunku bankowym. Z kolei, według wiedzy Wnioskodawcy, korzyść lidera Systemu polega na minimalizowaniu poziomu zadłużenia zewnętrznego Lidera i podmiotów z grupy X, a w konsekwencji, na minimalizowaniu kosztów finansowych grupy.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

W uzupełnieniu wniosku, które wpłynęło do tut. organu w dniu 31 grudnia 2012 r. Wnioskodawca wskazał, że:

• w opisanym systemie cash poolingu, oprócz podmiotów wskazanych w treści wniosku, uczestnikami systemu będą również inne podmioty z Grupy X, które nie mają siedziby i zarządu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
• w opisanym systemie cash poolingu, Lider będąc uczestnikiem systemu, angażuje w systemie swoje środki pieniężne.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy odsetki obciążające Spółkę, w związku z uczestnictwem w Systemie, będą podlegały ograniczeniom z zakresie niedostatecznej kapitalizacji, wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
2. Czy Spółka będzie zobowiązana do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego (tzw. podatku u źródła) od odsetek obciążających Spółkę w związku z uczestnictwem w Systemie?

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź w zakresie pytania pierwszego.

W odniesieniu do pytania pierwszego Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b powołanej ustawy, przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Zdaniem Spółki, z powołanego wyżej przepisu wynika, że w analizowanym przypadku regulacje odnośnie niedostatecznej kapitalizacji nie znajdują zastosowania. Przepis ten jasno określa bowiem, że umowę pożyczki, do której stosują się ograniczenia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, jest umowa zawierana pomiędzy dwoma podmiotami, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na biorącego pożyczkę pewną określoną sumę pieniędzy. Tę samą sumę pieniędzy biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić.

W analizowanym przypadku nie będzie natomiast dochodziło do zawarcia umowy, w której określony podmiot zobowiązywałby się do przeniesienia określonej sumy pieniędzy na rzecz innego podmiotu (w tym Spółki). Podmioty biorące udział w Systemie wyrażają jedynie gotowość do użyczenia swoich środków finansowych na pewien czas innym uczestnikom Systemu. Tym samym, przystąpienie do Umowy nie wiąże się z określeniem sumy środków finansowych, które dany uczestnik System będzie udostępniał. Ponadto uczestnik Systemu, który wykazuje saldo dodatnie nie wie, czy środki jego zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Oznacza to, że nie jest skonkretyzowana ani druga strona transakcji, ani jej przedmiot.

W świetle przytoczonych argumentów, a w szczególności z uwagi na fakt, że stosunki w ramach Umowy to nie umowy pożyczki/pożyczek, Spółka stoi na stanowisku, że przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie będą miały zastosowania do odsetek płaconych przez nią w ramach Umowy. Odsetki te powinny stanowić koszt uzyskania przychodu w całości (z chwilą zapłaty lub kapitalizacji odsetek), chyba, że byłyby one związane z inwestycją w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, w którym to przypadku odsetki naliczone do dnia przekazania składnika majątkowego do używania powinny zostać skapitalizowane do wartości początkowej składnika majątkowego - również bez ograniczeń wynikających z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, gdyż nie mają one zastosowania w omawianej transakcji.

Spółka wskazuje, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w ugruntowanej praktyce organów skarbowych. Stanowisko takie prezentują m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej w dniu 24 maja 2011 r. (sygn. IPPB5/423-159/11-6/JC), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie wydanej w dniu 26 maja 2011 r. (sygn. IPPB5/423-225/11-3/JC) oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu wydanej w dniu 26 października 2010 (sygn. ILPB3/423-650/10-4/MM).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b powołanej ustawy przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Umowa cash poolingu nie jest formą tradycyjnej umowy pożyczki udzielanej sobie nawzajem przez podmioty powiązane, lecz ma charakter bieżącego wyrównywania sald w drodze wielostronnych i wielokrotnych świadczeń konsolidacyjnych o charakterze zwrotnym.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Spółka uczestnicząc w Systemie nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz określonego podmiotu.

W konsekwencji powołane przepisy dotyczące niedostatecznej kapitalizacji w opisanej strukturze nie powinny mieć zastosowania, z uwagi na niespełnienie jednej z przesłanek wskazanej w tych przepisach: podstawą dokonywanych transferów w ramach struktury nie będą bowiem pożyczki, o których mowa w tych przepisach.

W kontekście powyższego, w odniesieniu do odsetek obciążających Spółkę w związku z uczestnictwem w Systemie nie znajdą zastosowania ograniczenia wynikające z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Tym samym, stanowisko Spółki w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ww. ustawy o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawarciem umowy cash poolingu należy uznać za prawidłowe.

Należy jednocześnie dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku ? nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę zawieranej umowy cash poolingu.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Jednocześnie mając na uwadze sposób sformułowania pytania oraz fakt, że stroną wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest Spółka, zaznacza się, iż interpretacja nie ma mocy wiążącej dla pozostałych Uczestników struktury cash poolingu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z dnia 13 marca 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.