Czy syndyk masy upadłości osoby fizycznej zmarłego do czasu zakończenia postępowania upadłościowego (...)

Zmarły prowadził działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własne nazwisko posługując się swoim numerem identyfikacji podatkowej nadanym dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Wraz ze śmiercią decyzja o nadaniu numeru NIP osoby fizycznej wygasa.

Powołany do przeprowadzenia procesu upadłości syndyk dokonując sprzedaży mienia upadłego musi wystawiać faktury sprzedaży, ponosi także koszty, które muszą być udokumentowane fakturami i rachunkami.

Treść zapytania i stanowisko podatnika:

1. Czy syndyk masy upadłości osoby fizycznej zmarłego do czasu zakończenia postępowania upadłościowego to jest likwidacji majątku upadłego może posługiwać się numerem identyfikacji podatkowej zmarłego czy też winien wystąpić o nadanie zmarłemu nowego numeru identyfikacji podatkowej?

Zdaniem Strony w przypadku ogłoszenia upadłości osoby prawnej lub fizycznej Syndyk Masy upadłości na mocy postanowienia Sądu od dnia postanowienia zarządza całym majątkiem upadłego. Wykonuje w imieniu upadłego szereg czynności gospodarczych (rozwiązuje i zawiera umowy gospodarcze, rozwiązuje i zawiera umowy o pracę, dokonuje sprzedaży mienia). Wykonywane czynności podlegają opodatkowaniu podatkami bezpośrednimi, pośrednimi i lokalnymi. Ustalając wysokość zobowiązań publicznoprawnych Syndyk ustala je w taki sposób jak upadły przed ogłoszeniem upadłości. Podczas wykonywania obowiązków Syndyk posługuje się numerami ewidencyjnymi, identyfikacyjnymi NIP, REGON, koncesyjnymi i zezwoleniami upadłego aż do zakończenia procesu upadłości na zasadzie ciągłości działania podmiotu gospodarczego, w którym zmienił się tylko zarząd na zarząd szczególny powołany przez Sąd działający na podstawie prawa upadłościowego.

Syndyk nie jest podmiotem praw i obowiązków, jest powołany przez Sąd na czas upadłości do zarządzania majątkiem i działalnością gospodarczą upadłego, nie może posługiwać się własnymi numerami identyfikacyjnymi ponieważ nie działa na własne dobro tylko na dobro wierzycieli i upadłego.

Działanie syndyka ma na celu zaspokojenie wierzycieli upadłego to też musi posługiwać się firmą i numerem identyfikacji podatkowej upadłego. Wierzytelności, które musi zaspokoić syndyk powstały w tej firmie i pod tymi numerami identyfikacyjnymi.

Zdaniem Podatnika skoro można ogłosić upadłość osoby zmarłej to sprzedaż majątku osoby zmarłej i zaspokojenie wierzycieli tej osoby następuje pod firmą i numerami identyfikacyjnymi osoby zmarłej. Zatem Syndyk Masy Upadłości wykonując czynności gospodarcze w imieniu upadłej osoby zmarłej powinien posługiwać się nazwą prowadzonej przez niego działalności gospodarczej z dopiskiem imienia i nazwiska zmarłego z adnotacją 'w upadłości' tj. nazwą zawartą w postanowieniu Sądu w ogłoszeniu o upadłości, pod numerami identyfikacyjnymi zmarłego.

Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stanowisko tut. organu podatkowego:

Zgodnie z art. 160 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.) w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym.

Syndyk w sprawach dotyczących masy upadłości działa jako zastępca pośredni upadłego podejmując za upadłego i na jego rachunek wszystkich czynności prawne i procesowe. Oznacza to, iż wszelkie czynności realizowane przez syndyka w stosunku do majątku upadłego mające charakter odpłatnej dostawy lub świadczenia usług są realizowane na rachunek upadłego, lecz w imieniu syndyka. Czynności te są realizowane w ramach działalności gospodarczej upadłego i na jego rachunek, lecz w wyniku decyzji zarządczych i rozporządzających podejmowanych przez syndyka.

Zatem odnośnie wszelkich odpłatnych czynności dostaw towarów oraz świadczenia usług wykonanych na rachunek upadłego w następstwie decyzji zarządczych syndyka, podatnikiem w świetle art. 15 ust. 1 ustawy nadal pozostaje upadły, którego działalność gospodarcza jest, w takim szczególnym zakresie i formie, w dalszym ciągu prowadzona pod zarządem syndyka, a nie upadłego.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jednolity, Dz.U. z 2004r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.)

osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej, zwane dalej 'NIP'.

Jednocześnie zgodnie z art. 5 ust. 1 powyższej ustawy podatnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego; zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Zgodnie z art. 12 ust. 2 w.cyt. ustawy w przypadku zgonu lub ustania bytu prawnego podatnika, decyzja o nadaniu NIP wygasa z mocy prawa, z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 1 i ust. 1a.

Skoro z chwilą śmierci podatnika decyzja o nadaniu NIP wygasa, to nie można się tym numerem posługiwać. Nie można także wystąpić o nadanie nowego numeru NIP dla osoby nieżyjącej, gdyż każdy podatnik ma tylko jeden numer NIP i nie ma podstaw prawnych uzyskania nowego (innego) numeru dla zmarłego.

W tej sytuacji syndyk masy upadłości zmarłego wykonując w jego imieniu czynności gospodarcze (rozwiązując i zawierając umowy gospodarcze, wystawiając faktury VAT) czy też składając rozliczenia podatkowe może posługiwać się imieniem i nazwiskiem zmarłego, w odniesieniu do którego prowadzone jest postępowanie upadłościowe wraz z jego numerem PESEL, dodatkowo może także wskazać nazwę firmy zmarłego.

Zatem stanowisko syndyka w sprawie możliwości posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej zmarłego upadłego do czasu zakończenia postępowania upadłościowego jest nieprawidłowe.

Przedmiotowa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia i nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.