Wygrane nagrody a podatek dochodowy

Jakie przychody są odpodatkowane?

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), opodatkowaniu podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. 

Jak stanowi zaś art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. 

Jaki podatek dochodowy i komu powinien zapłacić zwycięzca?

Art. 30 ust. 1 pkt 2 stanowi, iż od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 6, 6a i 68 - w wysokości 10 % wygranej lub nagrody. 

Od nagrody pieniężnej płatnik pobiera podatek z kwoty wygranej. Według zaś art. 41 ust. 7 ustawy o PIT, jeżeli przedmiotem:

1. wygranych (nagród), o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2, 

2. świadczeń, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4, 

3. świadczeń, o których mowa w  art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz w art. 18 

- nie są pieniądze, podatnik jest obowiązany wpłacić płatnikowi kwotę zaliczki lub należnego zryczałtowanego podatku przed udostępnieniem wygranej (nagrody) lub świadczenia. 

A zatem organizator konkursu - jako płatnik - zobowiązany będzie pobrać podatek wedle zasad określonych w przepisie art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli więc przedmiotem świadczeń nie są pieniądze, podatnik (zwycięzca) jest obowiązany - stosownie do przepisu art. 41 ust 7 ustawy - wpłacić płatnikowi kwotę należnego zryczałtowanego podatku przed udostępnieniem świadczenia. 

Przepisy podatkowe posługują się pojęciem konkursu, nie zawierając jednak jego definicji. Zgodnie z definicją zawartą w "Słowniku języka polskiego", konkurs to przedsięwzięcie o charakterze artystycznym, rozrywkowym, sportowym, mające określony program i dające możliwość wyboru przez eliminację najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp., zwykle wyróżnianych nagrodami.

Jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia, wartość jego - zgodnie z przepisem art. 11 ust. 2a pkt 1 - ustala się według cen stosowanych wobec innych odbiorców. 

Przykłady:

• Nagroda udzielona przez producenta za duże zakupy towarów jest dla obdarowanego przychodem i musi być opodatkowana na zasadach ogólnych. Dla przekazującego stanowi natomiast koszt jego uzyskania (tak: uchwała Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 czerwca 2007 r., II FSK 1167/2005).

• Wygrana w konkursie internetowym powinna być opodatkowana zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości 10% (tak: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z roku 2006, III SA/Wa 3528/2006).

Następnie płatnicy powinni przekazać kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek). Kwoty te trzeba przekazać na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeśli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby lub miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby (według art. 42 ust. 1 ustawy o PIT).

Od jakich wygranych nie zapłacimy podatku?

Wolne od podatku dochodowego są (według art. 21 ust. 1 pkt 6, 6a i 68):  

• wygrane w kasynach gry, wideoloteriach, grach na automatach, grach na automatach o niskich wygranych oraz grach w bingo pieniężne i fantowe urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach i zakładach wzajemnych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, 

• wygrane w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2 280 zł, urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach i zakładach wzajemnych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, 

• wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności. (Wedle zaś art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego, w rozumieniu ustawy - prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania. Dlatego też np. Internet powinien zostać zaliczony do środków masowego przekazu, o których jest mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT; a więc wartość wygranych i nagród, których jednorazowa wartość nie przekracza kwoty 760 zł, przyznanych w konkursie organizowanym i emitowanym na stronie internetowej, jest objęta zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych).

Ponadto, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 115 ustawy o PIT, zwolnione są od podatku wygrane i nagrody otrzymane przez uczniów za udział w konkursach, turniejach i olimpiadach organizowanych na podstawie przepisów o systemie oświaty. 

Nagrody wygrane w konkursach dla pracowników

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Powyższa definicja wskazuje, że pojęcie przychodów ze stosunku pracy obejmuje wszelkie świadczenia przekazywane pracownikom przez pracodawcę, pozostające w związku ze świadczeniem pracy. W szczególności do przychodów tych należy zaliczyć świadczenia o charakterze motywacyjnym takie jak premie i nagrody (tak: interpretacja Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 6 kwietnia 2006 r., nr 1471/DPF/415/06/06/MJ/I).

Przyznanie nagród rzeczowych dla wszystkich uczestników konkursu, będących pracownikami organizatora należy zatem traktować jako dochód podlegający opodatkowaniu na zasadach przewidzianych dla dochodów ze stosunku pracy, a więc według skali podatkowej. Stanie się tak w sytuacji, gdy konkurs skierowany jest tylko do pracowników płatnika, co oznacza, że fakt zatrudnienia decyduje o tym, czy dana osoba może wziąć udział w konkursie, zaś koszty zorganizowania konkursu obciążają pracodawcę (tak: interpretacja Urzędu Skarbowego w Nysie z 19 grudnia 2005 r., nr PD/415-47/05). Jeśli konkurs wiąże się z wynikami w pracy, wygrana jest dla uczestnika przychodem rozliczanym tak, jak jego wynagrodzenie.

Jeżeli zaś konkurs nie wiąże się z pracą, od nagrody płacimy omówiony wyżej 10% podatek zryczałtowany.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.);

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. 1984 r., Nr 5 poz. 24)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl