Konstytucja Biznesu weszła w życie

30.4.2018

Co reguluje tzw. Konstytucja Biznesu?

Konstytucja Biznesu to gruntowna reforma prawa gospodarczego, której celem jest poprawa środowiska prawno-instytucjonalnego, w którym działają polscy przedsiębiorcy. To pakiet 5 ustaw, które mają przede wszystkim pomóc zbudować na nowo partnerskie relacje między przedsiębiorcami a urzędnikami i ułatwić założenie oraz prowadzenie firmy w Polsce.

- "To nowe prawo nie powstałoby bez współudziału tych, dla których zostało napisane, czyli środowisk przedsiębiorców" - podkreśliła minister przedsiębioczości i technologii (MPiT), Jadwiga Emilewicz Emilewicz podczas spotkania z przedstawicielami organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, które 27 kwietnia br. odbyło się w MPiT.

W spotkaniu wzięli udział także wiceminister PiT, Mariusz Haładyj, wiceminister finansów, zastępca szefa Krajowej Administracji Skarbowej Paweł Cybulski oraz przedstawiciele: Związku Przedsiębiorców Polskich, Fundacji Firm Rodzinnych, Krajowej Izby Gospodarczej, Pracodawców RP, Federacji Przedsiębiorców Polskich, Konfederacji Lewiatan oraz Business Centre Club.

- "Konstytucja Biznesu jest systemowym wzmocnieniem naszych poprzednich proprzedsiębiorczych projektów. W sumie od początku 2017 r. rząd wprowadził kilkaset korzystnych zmian dla przedsiębiorców" - zaznaczyła minister Emilewicz.

Wiceminister Mariusz Haładyj podkreślił z kolei szczególną rolę kluczowej ustawy Pakietu Konstytucji Biznesu, jaką jest Prawo przedsiębiorców: - "Wspólną cechą silnych gospodarek jest umiejętność współpracy administracji i biznesu. Prawo przedsiębiorców tworzy prawne fundamenty i daje konkretne narzędzia do budowania zaufania i partnerstwa w tych relacjach. Przykładowo wskazane są w nim zasady, które od dawna powinny być wyraźnie zaznaczone w polskim prawie gospodarczym. Daje wreszcie stabilne i przewidywalne reguły tak tworzenia jak i stosowania prawa. To czyni z Prawa przedsiębiorców akt o szczególnej pozycji w systemie i realnej wartości dla polskich firm."– powiedział.

W skład pakietu „Konstytucji Biznesu” wchodzi pięć ustaw:

ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców,
ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców,
ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy,
ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej.

Prawo przedsiębiorców

Prawo przedsiębiorców wprowadza kanon podstawowych zasad dających gwarancje przedsiębiorcom w relacjach z władzą publiczną. Prawo przedsiębiorców jako akt centralny będzie wpływać na sposób stanowienia, interpretacji i stosowania wszystkich przepisów dotyczących działalności gospodarczej.

Do najważniejszych zapisów ustawy należy zaliczyć:

ustanowienie katalogu praw i obowiązków przedsiębiorców i organów, stanowiących wytyczne dla organów administracji i stawiających granice ich ingerencji w wolność działalności gospodarczej,
zmianę relacji przedsiębiorca – administracja w kierunku bardziej przyjaznej i partnerskiej, poprzez wprowadzenie m.in. zasady domniemania uczciwości przedsiębiorcy, zasady przyjaznej interpretacji przepisów, jak również kluczowej zasady „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”,
wprowadzenie instytucji działalności nierejestrowej (w przypadkach działalności na mniejszą skalę nie powstaje obowiązek rejestracji działalności),
wprowadzenie tzw. „ulgi na start” (początkujący przedsiębiorcy zostaną zwolnieni z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności),
wydawanie przez organy administracji napisanych prostym językiem „objaśnień prawnych” wyjaśniających skomplikowane przepisy w zakresie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego stosowania tych przepisów,
ochronę przedsiębiorcy przed negatywnymi konsekwencjami, jeśli jego działania były zgodne z dotychczasową praktyką stosowania przepisów przez organ administracji.

Rzecznik MŚP

Zadaniem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców będzie stanie na straży i ochrona praw przedsiębiorców, szczególnie tych z sektora MŚP. W zakresie jego kompetencji znajdą się m.in.:

opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących interesów przedsiębiorców,
występowanie do odpowiednich organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, a także do odpowiednich urzędów z wnioskami o wydanie objaśnień prawnych szczególnie skomplikowanych przepisów dotyczących działalności gospodarczej,
wspieranie mediacji pomiędzy przedsiębiorcami a organami administracji,
występowanie do Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni przepisów,
zwracanie się o wszczynanie postępowań administracyjnych i przystępowanie do nich,
wnoszenie skarg do sądów administracyjnych,
współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi,
zwracanie się do odpowiednich organów, organizacji i instytucji z wnioskami o podjęcie odpowiednich działań mogących wpływać pozytywnie na prawa i interesy przedsiębiorców.

CEIDG i punkt informacji dla przedsiębiorcy

Wśród najważniejszych modyfikacji CEIDG znajdują się:

umożliwienie udostępniania w CEIDG rejestru pełnomocnictw i prokury,
wprowadzenie zasady automatycznego wznowienia wykonywania działalności po upływie okresu zawieszenia,
zniesienie limitu czasowego dla zawieszenia działalności wynoszącego 24 miesiące i wprowadzenie możliwości jej zawieszenia na czas nieoznaczony.

Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy (PIP) stanowi rozwinięcie obecnego www.biznes.gov.pl. Punkt nie tylko wyjaśni, w jaki sposób załatwić poszczególne sprawy urzędowe, ale też umożliwi np. uiszczanie opłat urzędowych czy uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami czy składkami. Punkt przypomni przedsiębiorcom, przez SMS lub e-mail, o zbliżających się terminach urzędowych oraz poinformuje o najważniejszych zmianach w prawie. Będą tam też publikowane wyjaśnienia dotyczące zagadnień prawnych budzących najwięcej wątpliwości w praktyce. Co ważne, do PIP będą mogli zwrócić się wszyscy przedsiębiorcy nawet w najdrobniejszych sprawach.

Przepisy wprowadzające Konstytucję Biznesu

Zaproponowane w Prawie Przedsiębiorców rozwiązania wymagają zmian w wielu ustawach szczegółowych. Zostały one zawarte w ustawie - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej. Poza odpowiednim zaszczepieniem w polskim systemie prawnym rozwiązań przewidzianych w pozostałych ustawach Konstytucji Biznesu, przepisy wprowadzające regulują praktyczne ułatwienia, zarówno dla przedsiębiorców (np. jednoosobowe firmy będą mogły udzielać prokury, wprowadzenie zasady posługiwania się przez przedsiębiorcę w kontaktach z urzędami wyłącznie numerem NIP), jak i wszystkich obywateli (np. możliwe stanie się załatwianie spraw w urzędzie za pomocą SMS-ów oraz innych środków komunikacji). Usuwają ponadto z innych aktów prawnych odniesienia do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dla inwestorów zagranicznych

Pakiet Konstytucji Biznesu zawiera nową ustawę poświęconą zasadom udziału przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym w Polsce. Do tej pory regulacje te były rozrzucone w trzech różnych ustawach i niespójne. Obecnie inwestorzy zagraniczni otrzymują jeden przejrzysty, spójny akt prawny im dedykowany.

Które przepisy weszły już w życie?

Wszystkie najważniejsze kwestie zawarte w Konstytucji Biznesu, jak np. ulga na start czy działalność nierejestrowa, weszły w życie 30 kwietnia 2018 roku.

1 lipca 2018 r. w życie wejdą zaś art. 52 ust. 2 i 9 oraz art. 57 ustawy o CEIDG i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, które dotyczą możliwości wysyłania e-wniosku np. o zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami ZUS oraz dokonywania opłat urzędowych drogą elektroniczną.

1 lutego 2019 r. w życie wejdzie art. 24 ust. 6 Prawa przedsiębiorców, który dotyczy przedsiębiorców wpisanych do KRS.