Spółka cywilna. Można zastąpć nieżyjącego wspólnika

W przypadku dwuosobowej spółki cywilnej, gdy umiera jeden ze wspólników spółka ulega rozwiązaniu, a żyjący wspólnik sporządza spis z natury i składa zgłoszenia o zakończeniu jej istnienia. Można jednak tego uniknąć.

Spóła cywilna to umowa pomiędzy przedsiębiorcami

Analizując zagadnienia związane z przesłankami stanowiącymi podstawę istnienia spółki cywilnej wartym uwagi wydaje się zdefiniowanie samego jej pojęcia. Najogólniej można powiedzieć, iż spółka cywilna stanowi pewien rodzaj umowy pomiędzy wspólnikami, w której to zobowiązują się oni dążyć do określonego, wspólnego celu gospodarczego przez wniesienie wkładów lub inny, określony sposób.

Wszystko zależy od treści umowy spółki

Choć z pozoru odpowiedź wydaje się dość jednoznaczna, śmierć jednego ze wspólników nie musi wcale oznaczać zakończenia działalności podmiotu gospodarczego i jego rozwiązania, skutkującego koniecznością sporządzenia spisu z natury. Dzieje się tak tylko w przypadku, gdy w umowie dwuosobowej spółki cywilnej nie zostało wyraźnie zastrzeżone, że spadkobierca wejdzie na miejsce wspólnika w przypadku jego śmierci. Nie ma bowiem czegoś takiego, jak jednoosobowa spółka cywilna.

W takiej sytuacji, bez względu na to, czy istnieje potencjalny chętny do przystąpienie do spółki, ulega ona rozwiązaniu tracąc tym samym podmiotowość prawno-podatkową dla podatku od towarów i usług. W konsekwencji, zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie o VAT, pozostały wspólnik jest zobowiązany w imieniu spółki sporządzić spis z natury towarów pozostałych w spółce na dzień jej rozwiązania, od których przysługiwało spółce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ale dotyczy to tylko czynnych podatników VAT. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że informację ustaloną na tej podstawie o wartości i kwocie podatku należnego, należy dołączyć do deklaracji podatkowej spółki za okres rozliczeniowy, w którym uległa ona rozwiązaniu.

Koniecznym jest również złożenie do urzędu skarbowego stosownego formularza VAT-Z w celu wykreślenia spółki z rejestru jako podatnika VAT, jak również uaktualnienie zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-2 oraz załącznik NIP-D, co w konsekwencji oznacza wykreślenie spółki z ewidencji podatkowej.

Jaka umowa daje możliwość zajęcia miejsca nieżyjącego wspólnika?

Zupełnie inaczej sprawa wygląda w sytuacji, kiedy umowa spółki wyraźnie określa, że w razie śmierci jednego z tworzących ją wspólników, jego spadkobiercy wejdą, zajmując jego miejsce w spółce. W takiej sytuacji, spadkobiercy powinni wskazać spółce jedną osobę, która będzie wykonywała ich prawa. Można zatem stwierdzić, że w przypadku, gdy warunek ten zostanie spełniony spółka nie ulega rozwiązaniu. Co więcej, trwa nadal i posługuje się dotychczasowym numerem identyfikacji podatkowej (NIP) spółki, ewidencjonuje obrót na tych samych zasadach. Nie ma zatem konieczności sporządzenia spisu z natury towarów.

Należy jednakże pamiętać o dopełnieniu obowiązków formalnych, dokładniej mówiąc o uaktualnieniu zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-2 oraz załącznik NIP-D, zawierającego dane wspólników spółki. Czas przewidziany na dokonanie powyższych zgłoszeń, to 7 dni od dnia zaistnienia zmiany.

Czytaj więcej w Money.pl
	Spółka cywilna a składki na FGŚP Przedsiębiorcy mogą mieć wątpliwości czy przy zatrudnianiu nowych pracowników należy opłacać składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
	Zawieszenie działalności spółek prawa handlowego Przedsiębiorca może zwiesić spółkę bez podania przyczyny pod warunkiem, że umowa danej spółki nie określa szczegółowo warunków możliwości jej zawieszenia.

Zespół
e-prawnik.pl