Zobacz, jak zmienią się tegoroczne wybory

Dwudniowe wybory – niezgodne z konstytucją

Oznacza to, że tak jak dotychczas będziemy głosowali na posłów, senatorów oraz na prezydenta. Lokale wyborcze będą czynne przez jeden dzień. Głos będziemy mogli oddać między godziną 7:00 a 21:00. Inaczej będzie w przypadku wyborów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast oraz wyborów do Parlamentu Europejskiego. Tutaj Trybunał pozwolił, by głosowanie trwało nawet dwa dni.

Billboardy i reklamy – niezgodne z konstytucją

Zaskarżone przepisy zakazywały billboardów i płatnych spotów w telewizji oraz radiu podczas kampanii wyborczej. Według TK jest to niezgodne z prawem, ponieważ ogranicza wolność polityków do wyrażania poglądów oraz wolność wyborców do pozyskiwania informacji.

W praktyce oznacza to, że w trakcie kampanii wyborczej zobaczymy nie tylko małe plakaty kandydatów np. na słupach ogłoszeniowych. Możliwe będzie też wywieszanie dużych billboardów – o powierzchni powyżej dwóch metrów kwadratowych – na budynkach oraz przy drogach.

Również w mediach będzie więcej reklam kandydatów. Komitety wyborcze będą mogły kupować czas antenowy na emisję spotów w radiu i telewizji.

Jednomandatowe okręgi do Senatu – zgodne z konstytucją

W konsekwencji będziemy wybierać jednego senatora w każdym ze stu okręgów wyborczych, na które zostanie podzielony kraj.

Zatem każdy z komitetów wyborczych będzie mógł zgłosić tylko po jednym kandydacie na senatora w okręgu, a wyborca będzie mógł zagłosować na jednego kandydata. W poprzednich wyborach w jednym okręgu wybieraliśmy od dwóch do czterech senatorów.

ZOBACZ, JAK WPŁYNĄ NA WYBORY POZOSTAŁE DECYZJE TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO

Głos przez pełnomocnika – zgodny z konstytucją

Wyrok trybunału oznacza też, że wyborcy o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz osoby, które ukończyły 75. rok życia, będą mogły głosować przez pełnomocnika.

Chcąc skorzystać z takiej możliwości trzeba złożyć wniosek do wójta gminy, w której wyborca jest wpisany do rejestru. Pismo musi trafić do urzędu najpóźniej w 10 dniu przed głosowaniem.

Wniosek powinien zawierać: nazwisko i imię, imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL oraz adres zamieszkania zarówno wyborcy, jak i osoby, której ma być udzielone pełnomocnictwo. Trzeba tez wyraźnie napisać, których wyborów dotyczy udzielenie pełnomocnictwa.

Do takiego wniosku należy dołączyć również pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem oraz – w przypadku niepełnosprawnego – lekarskie orzeczenie o ustaleniu stopnia niepełnosprawności. Po rozpatrzeniu wniosku urzędnik przyjdzie do mieszkania wyborcy udzielającego pełnomocnictwa i spisze z nim odpowiednie dokumenty.

W kodeksie wyborczym zaznaczono, że pełnomocnikiem może być tylko osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, co udzielający pełnomocnictwa do głosowania lub posiadająca zaświadczenie o prawie do głosowania.

Głos korespondencyjny – zgodny z konstytucją

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego daje również możliwość oddania głosu wyborcom przebywającym za granicą, którym trudno dotrzeć do odległych od miejsca zamieszkania obwodowych komisji wyborczych.

Zamiar głosowania korespondencyjnego może być zgłoszony konsulowi do 15 dnia przed dniem wyborów. Można to zrobić ustnie, pisemnie lub w formie elektronicznej.

Zgłoszenie powinno zawierać nazwisko i imię, imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL, adres zamieszkania za granicą, numer ważnego polskiego paszportu, a także miejsce i datę jego wydania.

Jeśli nie mieszkamy za granicą na stałe i znajdujemy się w innym kraju np. na urlopie, to powinniśmy wpisać w zgłoszeniu również polską gminę, w której jesteśmy wpisani do rejestru wyborców.

Na koniec musimy podać adres, na który przyjdzie tzw. pakiet wyborczy. Znajdziemy w nim zaadresowaną kopertę zwrotną, kartę do głosowania, kopertę na kartę do głosowania, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu oraz instrukcję. Przeczytamy w niej jak wypełnic kartę i odesłać do konsula, by głos był ważny.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl