Wyznaczenie obrońcy to nie orzekanie

Podejrzanemu postawiono zarzut popełnienia zbrodni, którą osądzić powinien sąd okręgowy. Zgodnie z art. 81 § 1 k.p.k. obrońcę z urzędu dla takiego podejrzanego wyznaczyć powinien prezes właśnie sądu okręgowego. Stało się jednak inaczej i obrońcę wyznaczył prezes sądu rejonowego. Podejrzanego aresztowano na trzy miesiące, od czego odwołał się jego adwokat. Sąd odwoławczy powziął jednak wątpliwość, czy jest on w ogóle osobą uprawnioną do składania zażalenia, skoro wyznaczył go prezes "niewłaściwego" sądu? Pytanie to przedstawił Sądowi Najwyższemu, który podjęcia uchwały odmówił, ale stwierdził przy tym, że

Porady prawne

Kompetencja prezesa sądu do dokonywania określonych czynności nie jest właściwością sądu w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania karnego.

Sąd Najwyższy stwierdził bowiem, że wyznaczenie obrońcy z urzędu jest czynnością o charakterze techniczno - organizacyjnym, a nie procesowym. A w kodeksie postępowania karnego (czy w jakimkolwiek innym akcie prawnym) brak jest przepisów, które określałyby skutki uchybień przy dokonywaniu takich czynności. Istnieją przepisy odnośnie naruszenia reguł właściwości, gdy sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu (art. 439 § 1 pkt 4 k.p.k.), ale tu sąd o niczym nie orzekał, zresztą nawet i to uchybienie nie prowadzi do bezwzględnej nieważności; trzeba by takie orzeczenie zaskarżyć (a na zarządzenie o wyznaczeniu obrońcy zażalenie nie przysługuje).

Dalej SN wywiódł, że w toku postępowania przygotowawczego zarzuty stawiane podejrzanemu mogą się zmieniać, a wraz z nimi zmianie ulec może właściwość sądu, czyli też i prezesa. Regulacja z art. 81 § 1 k.p.k. nie jest zatem regulacją sztywną.

SN zwrócił także uwagę na względy gwarancyjne (potrzebę ochrony interesów podejrzanego). Nie sposób bowiem uznać - pisze SN - że podejrzany mógłby być pozbawiony reprezentacji procesowej tylko z powodu błędu, którego dopuszczono się składając wniosek o wyznaczenie obrońcy do innego organu, niż określony w ustawie i wyznaczając obrońcę niezgodnie z regułą kompetencji. Konsekwencje uznania nieskuteczności wyznaczenia obrońcy byłyby dla podejrzanego zbyt dolegliwe, także w układzie procesowym występującym w niniejszej sprawie, w której musiałoby to doprowadzić do pozostawienia bez rozpoznania zażalenia na postanowienie o zastosowaniu wobec podejrzanego tymczasowego aresztowania.

SN dodał, że "potwierdzeniu" wyznaczenia obrońcy z urzędu przez prezesa sądu właściwego do rozpoznania sprawy jest możliwe i dopuszczalne, ale nie konieczne. Brak takiej konwalidacji nie może w żadnym razie prowadzić do uznania, że adwokat wyznaczony z urzędu nie jest uprawniony do podejmowania czynności procesowych (np. składania zażaleń) na rzecz osoby, której broni.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2009 roku, sygn. akt I KZP 32/09


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika