Warunki legalizacji samowoli budowlanej

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim dotyczące decyzji o rozbiórce obiektu budowlanego.

Anna i Leon R. wybudowali ganek wejściowy przy budynku mieszkalnym bez uprzedniego uzyskania pozwolenia na budowę. Pomimo zobowiązania, nie dostarczyli dokumentów w celu legalizacji samowoli budowlanej. Wobec tego powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nakazał rozbiórkę ganku. Anna i Leon R. odwołali się do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, który decyzję uchylił. Organ odwoławczy stwierdził, że przy ponownym rozpatrywaniu sprawy organ pierwszej instancji w razie ustalenia braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu inwestycji powinien zobowiązać inwestora do przedłożenia decyzji o warunkach zabudowy, określając termin z uwzględnieniem okoliczności, że procedura ustalenia warunków zabudowy w takiej sytuacji jest długotrwała. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego zobowiązał inwestorów do złożenia określonych dokumentów, w tym zaświadczenia wójta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej, w dniu wszczęcia postępowania, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego. Inwestorzy nie wykonali w całości nałożonych obowiązków, w szczególności nie dostarczyli, w dniu wszczęcia postępowania, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W konsekwencji powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wydał decyzję nakazującą rozbiórkę ganku, a organ odwoławczy zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy Anna i Leon R. zaskarżyli tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim. Sąd ten powziął wątpliwości dotyczące przepisów prawa budowlanego. W przypadku, gdy na danym terenie nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, inwestor w celu legalizacji samowoli budowlanej musi dysponować ostateczną - w dniu wszczęcia postępowania - decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu przestrzennym. Sąd pytający uznał, że w świetle praktyki orzeczniczej uprawniony jest wniosek, że w większości przypadków inwestorzy nie będą dysponowali taką decyzją, ostateczną w dniu wszczęcia postępowania, co w konsekwencji uniemożliwi im legalizację samowoli budowlanej.

Porady prawne

W innej sytuacji prawnej znajduje siÄ™ inwestor, który dopuÅ›ciÅ‚ siÄ™ samowoli budowlanej na terenie gdzie obowiÄ…zuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W takim przypadku sprawca samowoli budowlanej bÄ™dzie miaÅ‚ potencjalnÄ… możliwość uzyskania zaÅ›wiadczenia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o zgodnoÅ›ci budowy z ustaleniami obowiÄ…zujÄ…cego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W ocenie Wojewódzkiego SÄ…du Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim takie zróżnicowanie sytuacji prawnej inwestorów którzy charakteryzujÄ… siÄ™ istotnÄ… wspólnÄ… cechÄ…, tj. dopuÅ›cili siÄ™ samowoli budowlanej i dążą do jej zalegalizowania, jest sprzeczne z zasadami sprawiedliwoÅ›ci spoÅ‚ecznej i równoÅ›ci wobec prawa.

Po przeprowadzeniu rozprawy TrybunaÅ‚ Konstytucyjny orzekÅ‚, że art. 48 ust. 2 pkt 1 lit. b i art. 48 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane w częściach obejmujÄ…cych wyrażenie "w dniu wszczÄ™cia postÄ™powania", sÄ… niezgodne z wynikajÄ…cÄ… z art. 2 Konstytucji zasadÄ… sprawiedliwoÅ›ci spoÅ‚ecznej oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji.   

W pozostaÅ‚ym zakresie TrybunaÅ‚ umorzyÅ‚ postÄ™powanie ze wzglÄ™du na zbÄ™dność wydania orzeczenia. 

Pytanie Wojewódzkiego SÄ…du Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim dotyczyÅ‚o rozpoczÄ™cia robót budowlanych bez pozwolenia na budowÄ™ na terenie, na którym nie obowiÄ…zuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. TrybunaÅ‚ podkreÅ›liÅ‚, że do legalizacji samowoli konieczne jest wtedy przedstawienie przez inwestora ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy. W wiÄ™kszoÅ›ci przypadków inwestorzy nie dysponujÄ… takÄ… decyzjÄ…, co uniemożliwia legalizacjÄ™. Tymczasem inwestor, który dopuÅ›ciÅ‚ siÄ™ samowoli na terenach, gdzie obowiÄ…zuje plan zagospodarowania przestrzennego ma możliwość uzyskania zaÅ›wiadczenia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o zgodnoÅ›ci budowy z ustaleniami planu. Zdaniem TrybunaÅ‚u Konstytucyjnego takie zróżnicowanie prawne sprawców samowoli - wedÅ‚ug obowiÄ…zywania na danym terenie miejscowego planu zagospodarowania - pozbawione jest racjonalnego uzasadnienia. Inwestor - sprawca samowoli nie ma bowiem żadnego wpÅ‚ywu na to, czy na danym terenie obowiÄ…zuje miejscowy plan czy też nie. W ocenie TrybunaÅ‚u Konstytucyjnego zróżnicowanie poÅ‚ożenia prawnego inwestorów spowodowane przyczynami od nich niezależnymi, narusza zasady sprawiedliwoÅ›ci spoÅ‚ecznej i równoÅ›ci wobec prawa, podważa też racjonalność dziaÅ‚ania prawodawcy. W procesie legalizacji samowoli decydujÄ…ce znaczenie powinno mieć udowodnienie, że samowolnie wybudowany obiekt swym istnieniem nie narusza przepisów prawa, w tym przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - podsumowaÅ‚ TrybunaÅ‚ Konstytucyjny. 

Wyrok jest ostateczny.

WyrokTrybunaÅ‚u Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2007 r., sygn. akt  P 37/06


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika