Projekt ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP

Na stronach Ministerstwa Infrastruktury znajduje się projekt, który zajmuje się mieniem zabużańskim. Mienie zabużańskie to temat obecnie znany już chyba wszystkim. Problem być może rzeczywiście znany, jednak wciąż brak konkretnych szczegółowych rozwiązań z nim związanych. W końcu pojawił się zatem omawiany projekt.

Rozwiązania zawarte w projekcie uwzględniają zarówno wyrok polskiego TK 15 grudnia 2004 r. jak i wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 22 czerwca 2004 r.

Kto należy do osób uprawnionych według przepisów projektowanego aktu?

W pierwszej kolejności chodzi o obywateli polskich, których dotyczyły umowy, na podstawie których następowała ich ewakuacja i w których państwo polskie zobowiązało się do przyznania osobom ewakuowanym ekwiwalentu za pozostawione mienie nieruchome. Nadto projekt przyjmuje, iż prawo do zaliczenia wartości mienia pozostawionego na terenach nie wchodzących w skład obecnego obszaru RP przysługuje obywatelom polskim, zamieszkałym w dniu 1 września 1939 r. na tych terenach, którzy po tym dniu opuścili je w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r. i zamieszkują w Polsce.

Porady prawne

Jakie warunki muszą spełniać spadkobiercy właścicieli pozostawionych nieruchomości?

W tym wypadku projekt proponuje spore zmiany. Obecne przepisy odbierane są jako bardzo restrykcyjne. Poza tym w projekcie zaproponowano regulacje umożliwiające realizację uprawnień osobom, które częściowo zrealizowały prawo do rekompensaty, w kwocie nie przekraczającej wartości określonej przepisami ustawy.

Czy miałyby się zmienić przepisy dotyczące potwierdzenia prawa do rekompensaty?

Tak, gdyż zaproponowano kilka istotnych zmian. Między innymi chodzi o określenie właściwości miejscowej wojewodów w sprawach postępowań administracyjnych prowadzonych na wniosek osób ubiegających się o potwierdzenie prawa do rekompensaty. Np. w sytuacji, gdy poszczególni współwłaściciele lub spadkobiercy ubiegający się o potwierdzenie prawa do rekompensaty zamieszkują na terenach różnych województw lub o sytuację, w której o potwierdzenie ubiega się spadkobierca właściciela, który nie repatriował się do Polski.

Czy projekt zajmuje się także niezbędnymi formalnościami?

Tak, gdyż w tym właśnie akcie został określony, doprecyzowany zakres dokumentacji przedkładanej wraz z wnioskiem o potwierdzenie uprawnień, a w szczególności określono dowody, które będą mogły świadczyć o posiadaniu nieruchomości oraz o rodzaju i powierzchni tych nieruchomości.

Zaproponowano - między innymi - dołączanie do wniosku dokumentów urzędowych, pozyskanych między innymi z archiwów państwowych obecnej Ukrainy, Republiki Białorusi i Republiki Litewskiej, przy pomocy polskich placówek konsularnych działających na obecnych obszarach tych państw. O udostępnienie tych dokumentów będą mogły również występować organy prowadzące postępowanie w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty.

Co nowego proponuje wprowadzić projekt?

Nowym rozwiązaniem jest wprowadzenie zasady dwuetapowego prowadzenia postępowania w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami państwa. Takie rozwiązanie jest korzystniejsze dla potencjalnych uprawnionych ze względu na fakt, że w pierwszym etapie postępowania nie będą zobowiązani do załączania do składanego wniosku operatu szacunkowego, z czym wiąże się ponoszenie kosztów. Będzie on wymagany dopiero w przypadku wydania postanowienia o spełnieniu przez wnioskodawcę wymogów określonych dla osoby uprawnionej z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami państwa polskiego.

Co stanowić ma podstawę wyceny?

W projekcie jednoznacznie wskazano, iż podstawę wyceny stanowią dowody załączone do wniosku o potwierdzenie uprawnień. Jest to szczególnie ważne, gdyż w przypadku nieruchomości pozostawionych za granicą nie można stosować w pełni zasad ogólnych ze względu na brak możliwości ustalenia stanu nieruchomości na dzień pozostawienia mienia nieruchomego na podstawie obecnie dokonanej stosownej wizji na gruncie.

W jakiej formie miałyby być realizowane uprawnienia z tytułu pozostawienia nieruchomości?

Odnośnie formy realizacji tych uprawnień zachowano obecnie obowiązującą możliwość nabycia w ramach realizacji prawa do rekompensaty na własność lub w użytkowanie wieczyste nieruchomości Skarbu Państwa. Zaproponowano jednak również formę realizacji uprawnienia poprzez skorzystanie z możliwości przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu państwa, które przysługuje osobie uprawnionej, w prawo własności tej nieruchomości.

Z dniem wejścia w życie omawianej ustawy wypłata świadczeń pieniężnych będzie realizowana z Funduszu Rekompensacyjnego, który zostanie utworzony na podstawie tej ustawy z przekształcenia Funduszu Reprywatyzacji.

Ile będzie można otrzymać rekompensaty?

Zachowano w projekcie obecnie obowiązującą zasadę głoszącą, że realizacja uprawnienia następuje w wysokości 15% wartości pozostawionych nieruchomości, z tym że zniesiono kwotę graniczną, której wprowadzenie zakwestionował Trybunał konstytucyjny.

Jakie obowiązki projekt nakłada na organy zbywające nieruchomości Skarbu Państwa z prawem do rekompensaty?

W projekcie wskazano obowiązki organów zbywających nieruchomości Skarbu państwa na rzecz osób realizujących prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami państwa polskiego.  Między innymi wprowadzono przepis zabraniający podmiotom gospodarującym nieruchomościami Skarbu państwa odmawiania zbycia tych nieruchomości z zaliczeniem wartości nieruchomości pozostawionych za granicą.

W jaki sposób dokonywana będzie wypłata?

Wypłata świadczenia pieniężnego będzie następowała w formie przelewu na rachunek bankowy wskazany przez osobę uprawnioną, umieszczoną na liście przekazanej bankowi prowadzącemu obsługę rachunku Funduszu Reprywatyzacji przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa. Bank będzie również, podobnie jak w przypadku realizacji prawa do rekompensaty w formie zaliczenia nabywanej w przetargu nieruchomości dokonywał waloryzacji.

Został wprowadzony także obowiązek zamieszczania na dokumencie potwierdzających prawo do rekompensaty adnotacji o nabyciu nieruchomości.

Projekt proponuje także wprowadzenie obowiązku prowadzenia przez wojewodów oraz przez Ministra Skarbu państwa odpowiednio rejestrów wojewódzkich oraz rejestru centralnego. Informacje zawarte w rejestrach będą stanowiły podstawę sporządzania listy osób uprawnionych do otrzymania świadczenia pieniężnego.


Źródło:

  • Projekt ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami państwa polskiego na stronach Ministerstwa Infrastruktury.


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika