JPK_VAT ma być rozbudowany

Konsultacje podatkowe dotyczące JPK_VAT

Rozpoczęły się konsultacje podatkowe na temat ulepszenia i możliwej rozbudowy schemy JPK_VAT. Uwagi z uzasadnieniem można zgłaszać do 7 sierpnia.

Z perspektywy organów podatkowych niezwykle istotne jest, żeby pliki JPK_VAT zawierały informacje, które umożliwiają efektywną i szybką analizę. Natomiast dla przedsiębiorców ważne jest, aby były one łatwo i skutecznie generowane z ich systemów IT oraz bez przeszkód przesyłane na serwery MF. Pliki JPK_VAT dają też podatnikom duże możliwości wprowadzenia mechanizmów kontroli wewnętrznej ich rozliczeń VAT.

Ze względu na wyniki analiz Ministerstwa Finansów i Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie funkcjonalności schemy JPK_VAT, a także z powodu sygnałów, które docierają do niego od przedsiębiorców, planuje ono wprowadzenie zmian do schemy jednolitego pliku kontrolnego dotyczącego VAT. Temu służą rozpoczęte konsultacje podatkowe w sprawie zmian technicznych oraz rozbudowy schemy.

MF liczy na istotne sygnały od przedsiębiorców, które umożliwią wspólne wypracowanie optymalnego rozwiązania.

Skąd się wzięła potrzeba zmian?

Ze względu na efekty analiz resortu finansów i Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie funkcjonalności schemy JPK_VAT, wskazujące na konieczność usunięcia niedoskonałości w funkcjonowaniu schemy i potrzebę jej rozbudowania o elementy pozwalające na pełniejsze zaraportowanie informacji o transakcjach, a także z uwagi na sygnały docierające do Ministerstwa Finansów od przedsiębiorców, Ministerstwo Finansów planuje zmiany do schemy JPK_VAT.

Z uwagi na fakt, że to przedsiębiorcy najlepiej znają własne systemy IT finansowo-księgowe oraz kwestie związane z generowaniem i przesyłaniem plików JPK_VAT, w ramach konsultacji podatkowych resort finansów chciałby zebrać możliwie dużo konstruktywnych wniosków zmierzających do ulepszenia i wzbogacenia schemy JPK_VAT, a być może również i do zastąpienia przez obowiązek wysyłania plików JPK_VAT obowiązku przesyłania deklaracji VAT-7.

Istnieją zatem dwa cele konsultacji: krótkoterminowy oraz długoterminowy.

Jaki jest cel krótkoterminowy konsultacji?

Chodzi o wprowadzenie modyfikacji od strony technicznej oraz merytorycznej do istniejącej schemy JPK_VAT, a zatem w szczególności o:

• likwidację nadmiarowych danych,
• modyfikacje na poziomie technicznym i informatycznym struktury pliku, 
• wprowadzenie nowych danych, które pozwoliłyby na lepsze wykorzystanie schemy JPK_VAT zarówno przez organy podatkowe, jak i przez samych podatników, np. do celów wewnętrznych audytów prawidłowości rozliczeń. 

Jaki jest cel długoterminowy konsultacji?

Chodzi o rozbudowanie schemy JPK_VAT o nowe kategorie danych, wychodzące poza zakres informacji z ewidencji VAT, umożliwiające szerszą analizę transakcji dokonywanych przez podatników, dopuszczając w perspektywie możliwość zastąpienia obowiązku wysyłania deklaracji VAT-7 przez obowiązek wysyłania plików JPK_VAT.

Czego dokładnie dotyczą konsultacje?

Obowiązek raportowania informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT (JPK_VAT tzw. automatycznego) wynika z art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej. Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek ten obejmie wszystkich podatników.

Pliki JPK_VAT zawierają dane o fakturach ujętych w danym miesiącu w rejestrach VAT zakupu i sprzedaży, dzięki którym możliwa jest kontrola i wyłapywanie oszustw podatkowych poprzez porównywanie transakcji w łańcuchu. Ponadto automatyzacja kontroli z wykorzystaniem danych z JPK_VAT ma istotnie przyspieszać proces weryfikacji łańcucha obrotu towarami. Dane przekazywane przez podatników w informacji o prowadzonej ewidencji (tzw. JPK_VAT automatyczny) są istotne również dla skutecznego ustalania podmiotów, wobec których wymagane jest przeprowadzenie czynności kontrolnych.

Z perspektywy organów podatkowych niezwykle istotne jest więc, żeby pliki JPK_VAT zawierały informacje umożliwiające skuteczną, efektywną i szybką analizę.

Z kolei z perspektywy przedsiębiorców pliki JPK_VAT muszą być w możliwie efektywny sposób generowane z ich systemów IT oraz musi być zapewniona łatwość przesłania tych plików na serwery MF. Z drugiej strony, posiadanie plików JPK_VAT daje podatnikom duże możliwości wprowadzenia mechanizmów skutecznej kontroli wewnętrznej rozliczeń VAT – pliki JPK_VAT mogą być analizowane przez podatników również przy wykorzystaniu zautomatyzowanych procesów informatycznych, np. w celu weryfikacji prawidłowości ujęcia faktur zakupowych w danym okresie rozliczeniowym. Kompletność merytoryczna, a także poprawność techniczna i informatyczna jest więc istotna także dla samych podatników.

Obecnie przepisy ograniczają ilość danych przekazywanych w plikach JPK_VAT do informacji wynikających z ewidencji VAT. W pierwszej kolejności należy więc - zdeniem resortu finansów - rozważyć, czy w ramach tak określonego zestawu informacji schema JPK_VAT powinna być rozbudowana/odchudzona o konkretne informacje oraz czy prezentowane w niej informacje nie mogłyby być prezentowane lepszy sposób. Należy również sprawdzić, czy schema JPK_VAT mogłaby być poprawiona od strony technicznej.

W drugim kroku należy rozważyć, czy celowe byłoby rozszerzenie zakresu informacji zawartych w schemie JPK_VAT o informacje wykraczające poza ewidencję VAT. Przykładowo, w schemie JPK_VAT można by wprowadzić informacje o terminie płatności, o sposobie płatności, czy też o dokumentach transportowych. Ministerstwo Finansów dopuszcza przy tym możliwość, aby w perspektywie pliki JPK_VAT zawierały takie informacje, które umożliwiłyby zastąpienie obowiązku przesyłania deklaracji VAT-7 przez obowiązek przesyłania plików JPK_VAT. Zmiany te, jeżeli okazałyby się celowe, nastąpiłyby po odpowiedniej nowelizacji przepisów.

W ramach konsultacji MF chce uzyskać uzasadnione opinie dotyczące trzech następujących zagadnień:

1. Zmiany techniczne w schemie JPK_VAT a także w aplikacji do przesyłania plików JPK_VAT, konieczne do wprowadzenia od 1 stycznia 2018 r. Resortowi zależy na informacjach, które pomogą usprawnić proces generowania, analizy oraz przesyłania plików JPK_VAT. Przykładowo, w toku prowadzonych analiz doszedł do wniosku, że należy wprowadzić znaczniki korekt plików JPK_VAT, poprzez określenie celu złożenia pliku, jako 1 – plik JPK_VAT za dany okres, 2 – korekta, 3 – następna korekta itd. (rozbudowa funkcjonalności pola „Określenie celu złożenia JPK”). Docierają doń również sygnały, że w niektórych miejscach schema JPK_VAT zawiera niespójne logicznie rozwiązania. Ponadto, można zastanowić się nad rozwiązaniem, które umożliwiłoby dokonywanie zmian w deklaracji VAT-7 bez konieczności dokonywania każdorazowo zmian w schemie JPK_VAT. Zdaje sobie sprawę, że zmiany w schemie JPK_VAT, choćby wynikające z konieczności przenumerowania pól, mogą być dużym wyzwaniem dla podatników. Wszelkie uzasadnione uwagi w tym zakresie będą dlań bardzo pomocne. 
2. Zmiany merytoryczne w schemie JPK_VAT w ramach istniejących przepisów. Celem resortu jest, żeby od 1 stycznia 2018 r., kiedy obowiązek składania plików JPK_VAT obejmie wszystkich podatników, schema JPK_VAT była możliwie kompletna pod względem merytorycznym oraz żeby była pozbawiona zbędnych danych. Przykładowo, obecnie schema JPK_VAT nie zawiera informacji o dacie sprzedaży w części dotyczącej zakupów – taka informacja mogłaby być potrzebna, ponieważ jest to informacja konieczna do prawidłowego określenia momentu powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego. Z kolei można rozważyć, czy ze schemy JPK_VAT, w nagłówku należy usunąć pole zawierające numer REGON podatnika. Ponadto dane zawarte w schemie JPK_VAT powinny umożliwiać możliwie efektywną analizę. Co za tym idzie, wskazane jest, żeby dane te były jak najbardziej precyzyjne. W związku z tym rozważane jest wprowadzenie przykładowo: 

• odrębnego pola na kod kraju, w którym znajduje się siedziba kontrahenta. Kod kraju mógłby być wpisywany według jednego z powszechnie stosowanych standardów ISO (np. 3166-1 alfa-2), 
• odrębnego pola na prefiks numeru NIP kontrahenta. 

Wszelkie uzasadnione uwagi w tym zakresie będą bardzo pomocne. Ministerstwo Finanów prosimy także o uwagi dotyczące celowości i zakresu wydania nowych wyjaśnień co do sposobu uzupełniania plików JPK_VAT. 
3.   Rozbudowanie schemy JPK_VAT, zmiana funkcji schemy JPK_VAT. W związku z tym, że pliki JPK_VAT stanowią bardzo dobry materiał do prowadzenia szybkiej i efektywnej analizy, resort rozważa rozbudowę schemy JPK_VAT o nowe informacje, wykraczające poza zakres ewidencji VAT. Rozbudowa schemy JPK_VAT może doprowadzić do sytuacji, w której znaczna większość czynności sprawdzających oraz kontroli będzie odbywała się zdalnie, w sposób szybki, co znacznie usprawni te kontrole i tym samym pozwoli np. na przyspieszenie czynności przy weryfikacji zasadności zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym. Przykładowo, można rozważyć rozbudowanie schemy JPK_VAT o informacje dotyczące terminów płatności, co mogłoby przyspieszyć badanie prawidłowości rozpoznawania obowiązku podatkowego w niektórych, szczególnych transakcjach.

Można również rozważyć zasadność wprowadzenia oznaczenia rodzaju transakcji. Wszelkie uzasadnione uwagi w tym zakresie będą dla resortu bardzo pomocne.

Ponadto, wychodząc naprzeciw potrzebom podatników co do minimalizacji obowiązków sprawozdawczych, można rozważyć takie skonstruowanie schemy JPK_VAT, żeby obowiązek przesyłania plików JPK_VAT zastąpił obowiązek przesyłania deklaracji VAT-7. Wymagałoby to rozbudowania schemy JPK_VAT o dodatkowe informacje, które są obecnie zawarte w deklaracji VAT-7. Przykładowo, docelowa schema JPK_VAT musiałaby zawierać informacje o kwocie podatku naliczonego z przeniesienia oraz do przeniesienia, o sposobie zwrotu nadwyżki podatku naliczonego, itp. Wszelkie uzasadnione uwagi dotyczące koncepcji rozwoju schemy JPK_VAT będą dla Ministerstwa bardzo pomocne.

Jak zgłaszać swoje opinie?

Konsultacje są otwarte dla wszystkich podmiotów. Analizie będą poddawane jedynie opinie zawierające szczegółowe uzasadnienie przedstawianych propozycji.

Propozycje wraz ze szczególowym uzasadnieniem w wersji elektronicznej (z załączoną wersją edytowalną) można przesyłać w terminie do 7 sierpnia 2017 r. na adres: konsultacje.jpkvat@mf.gov.pl.

Ministerstwo Finansów zastrzegło sobie prawo do opublikowania nadesłanych opinii na stronie internetowej MF w dziale „Działalność“ w zakładce „Konsultacje podatkowe“ dostępnej pod linkiem http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/konsultacje-podatkowe.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl