Przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich a VAT

Jaka stawka VAT obowiązuje na usługi twórców i artystów wykonawców?

Usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania są opodatkowane 7% stawką podatku VAT, z zastrzeżeniem zmiany ustalającej, w okresie od dnia 1.01.2011 r. do dnia 31.12.2013 r, stawkę na poziomie 8% (zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., w związku z poz. 162 załącznika nr 3 do ustawy o podatku VAT).

Powyższy przepis odsyła przy tym do przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Organy podatkowe uznają w tym przypadku, że są uprawnione do kwalifikowania charakteru czynności dokonywanej przez podatnika w oparciu o przepisy inne niż podatkowe.

Kto jest twórcą w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych?

Stosownie do art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór), a w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).

Twórcą w rozumieniu przepisów art. 5 i art. 8 wymienionej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest obywatel polski lub obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którego nazwisko w charakterze twórcy uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub, którego autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku rozpowszechnianiem utworu. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Jakie mogą być prawa autorskie i komu mogą przysługiwać?

W prawie autorskim mamy do czynienia z dwoma rodzajami praw:

1. autorskimi prawami osobistymi

2. oraz autorskimi prawami majątkowymi.

Zasadą jest, że z utworu może korzystać lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona. Najczęściej będzie to sam twórca lub - jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca - ta osoba, albo też osoba, która je nabyła lub na rzecz, której ustanowiona została licencja.

Twórcy, zgodnie z przepisem art. 16 ww. ustawy, przysługują autorskie prawa osobiste obejmujące przede wszystkim prawo autora do wiązania z dziełem jego nazwiska. Prawo to nigdy nie wygasa i jest, z natury rzeczy, niezbywalne, nie można się go zrzec ani przenieść na inną osobę. W ramach ochrony dóbr osobistych autor ma prawo do przedstawiania utworu pod pseudonimem lub anonimowo. Można, więc powiedzieć, że autorskie prawa osobiste chronią pewien "intelektualny" związek twórcy z dziełem.

Drugi rodzaj praw autorskich - prawa majątkowe mogą przysługiwać w niektórych sytuacjach również osobom innym niż twórca utworu z mocy ustawy lub z mocy stosownej umowy cywilnoprawnej. Dotyczy to np. autorskich praw majątkowych pracodawcy, którego pracownik stworzył utwór.

Zgodnie, bowiem z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Czy spółka jest twórcą w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych?

Spółka np. cywilna niewątpliwie nie jest osobą fizyczną. Zatrudniając z reguły pracowników spółka jest pracodawcą i zgodnie z art. 12 oraz art. 74 ust. 3 ww. ustawy przysługują jej prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika lub grupę pracowników w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Jednakże nie przysługują jej autorskie prawa osobiste, a w szczególności - prawo do autorstwa utworu. Niespełniona więc zostaje przesłanka do uznania jej za twórcę, o którym mowa w ustawie o prawie autorskim. Spółka nie wypełnia postanowień art. 8 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Jaką stawkę VAT przy przekazaniu lub udzieleniu licencji do praw autorskich ma stosować spółka?

Spółka nie jest twórcą w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i dlatego nie podlega ww. przepisowi art. 41 ust. 2 ustawy o podatku VAT w związku z poz. 162 załącznika nr 3 do tej ustawy. Dlatego też, zgodnie z zapisem pozycji 162 załącznika nr 3 do ustawy o podatku VAT, spółce nie przysługuje prawo do stosowania 7% stawki podatku na świadczone usługi związane z wykonywaniem utworów (np. oprogramowania komputerowego). Usługi te będą opodatkowane według stawki podatku od towarów i usług w wysokości 22%( 23% W okresie od dnia 1.01.2011 r. do dnia 31.12.2013 r), na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku VAT.

Przykład

• Spółka" cywilna prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych, zatrudniając pracowników. Jeśli ta spółka świadczy przykładowo usługi polegające na tworzeniu oprogramowania komputerowego na konkretne potrzeby indywidualnych odbiorców oraz przeniesienia praw autorskich związanych z wykonanym oprogramowaniem (udzielania niewyłącznej licencji), otrzymując za udzielanie licencji wynagrodzenia w formie honorarium, to mimo wszystko nie można jej uznać za twórcę oprogramowania w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W związku z tym świadczone przez nią usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie według stawki obniżonej - 7%(8%), ale podstawowej - 22%(23%).

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 r., Nr 54, poz. 535, ze zm.).

• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2000 r., Nr 80, poz. 904, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl