Odszkodowanie za linie wysokiego napięcia przechodzącą nad działką.

Pytanie:

"W raz z moja żoną jesteśmy właścicielami działki, na której znajduje się nasz dom. Nad działką przechodzą linie wysokiego napięcia. Wcześniej nie interesowaliśmy się tą sprawą. Chcielibyśmy uzyskać odszkodowanie z tytułu służebności tytułu. Z tego co wiem ta sprawa nie została przez nikogo wcześniej załatwiona. Jaka jest szansa na uzyskanie takiego odszkodowania? "

Odpowiedź prawnika: Odszkodowanie za linie wysokiego napięcia przechodzącą nad działką.

Niniejsza opinia sporzÄ…dzana na PaÅ„stwa zlecenie, opierać siÄ™ bÄ™dzie na przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (tekst jednolity Dz. U. 2014, poz. 121) Kodeks cywilny, zwanÄ… dalej „KC” a także przy uwzglÄ™dnieniu stanowiska judykatury SÄ…du Najwyższego w omawianym zakresie. 

Tzw. sÅ‚użebność przesyÅ‚u jako nowa instytucja wÅ›ród ograniczonych praw rzeczowych (art. 244 k.c.), których istotÄ… jest zaÅ‚ożenie możliwoÅ›ci korzystania (w okreÅ›lonym i ograniczonym zakresie) z cudzej wÅ‚asnoÅ›ci, wprowadzona zostaÅ‚a do polskiego systemu prawnego w 2008 r., na podstawie ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2008, Nr 116, poz. 731). W samej swojej istocie sÅ‚użebność taka sprowadza siÄ™ do uprawnienia spoczywajÄ…cego po stronie przedsiÄ™biorcy, że bÄ™dzie on mógÅ‚ korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomoÅ›ci obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem urzÄ…dzeÅ„ sÅ‚użących do doprowadzania lub odprowadzania pÅ‚ynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz innych urzÄ…dzeÅ„ podobnych 1. Tym samym podstawowym trybem w jakim wÅ‚aÅ›ciciel nieruchomoÅ›ci, ewentualnie zaÅ› przedsiÄ™biorca przesyÅ‚owy, mogÄ… starać siÄ™ o uzyskanie stosownego uprawnienia sÄ… negocjacje poprzedzajÄ…ce zawarcie stosownej umowy o ustanowienie sÅ‚użebnoÅ›ci przesyÅ‚u2

W PaÅ„stwa sytuacji zachodzi jednak konieczność zwrócenia uwagi na okoliczność, że nie zawsze koniecznym bÄ™dzie zawarcie takiej umowy. Dzieje siÄ™ tak z tej przyczyny, ponieważ dominujÄ…ca aktualnie w tym zakresie linia orzecznicza sÄ…dów powszechnych oraz SÄ…du Najwyższego uznaje dopuszczalność nabycia takiego uprawnienia przez przedsiÄ™biorstwo przesyÅ‚owe w drodze zasiedzenia3. Oznacza to, że na skutek upÅ‚ywu okreÅ›lonej iloÅ›ci czasu jaki minÄ…Å‚ od wybudowania i oddania infrastruktury przesyÅ‚owej do użytkowania, z mocy samego prawa doszÅ‚o do nabycia przez przedsiÄ™biorstwo przesyÅ‚owe (ewentualnie przez poprzednika prawnego takiego przedsiÄ™biorstwa). Znamiennym jest w tym wypadku okoliczność, że nie w każdym stanie faktycznym sprawy znajdÄ… zastosowanie terminy przedawnienia aktualnie obowiÄ…zujÄ…ce, tj. 20 lub 30 lat (w zależnoÅ›ci od tego czy przedsiÄ™biorca byÅ‚ posiadaczem sÅ‚użebnoÅ›ci w dobrej lub zÅ‚ej wierze). Zgodnie bowiem z art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r., o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. 1990, nr 55, poz. 321), do zasiedzenia, którego bieg rozpoczÄ…Å‚ siÄ™ przed dniem wejÅ›cia w życie niniejszej ustawy (tj. przed 1 października 1990 r.), stosuje siÄ™ od tej chwili przepisy niniejszej ustawy; dotyczy to w szczególnoÅ›ci możliwoÅ›ci nabycia prawa przez zasiedzenie

Sama natomiast ocena posiadania okreÅ›lonej linii w dobrej lub zÅ‚ej wierze zależy od oceny charakteru podstawy wybudowania takiej linii. Chodzi bowiem o okoliczność, że dawni wÅ‚aÅ›ciciele nieruchomoÅ›ci nie musieli wyrażać odrÄ™bnej zgody na wybudowanie tego typu infrastruktury z uwagi na fakt, że bardzo czÄ™sto tego typu inwestycje byÅ‚y realizowane na gruncie powszechnie obowiÄ…zujÄ…cych przepisów prawa (np. ustawa o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli z dnia 28 czerwca 1950 r., Dz.U. z 1954 nr 32 poz. 135). W takiej sytuacji przedsiÄ™biorstwo przesyÅ‚owe może wykazać za pomocÄ… posiadanej dokumentacji inwestycji, że budowa konkretnej linii przesyÅ‚owej miaÅ‚o swojÄ… podstawÄ™ wÅ‚aÅ›nie w oparciu o tego typu przepisy. Co jednak istotne jedynie sÄ…d (w razie skierowania przez PaÅ„stwa sprawy na drogÄ™ postÄ™powania sÄ…dowego) jest wÅ‚adny do tego by oceniać, że w konkretnym stanie faktycznym sprawy doszÅ‚o do nabycia przez zasiedzenie sÅ‚użebnoÅ›ci przesyÅ‚u. 

OdnoszÄ…c powyższe uwagi do przedstawionego przez PaÅ„stwa zapytania najbezpieczniejszym dla PaÅ„stwa wyjÅ›ciem na chwilÄ™ obecnÄ… może być zwrócenie siÄ™ do przedsiÄ™biorstwa przesyÅ‚owego z wezwaniem do podjÄ™cia negocjacji w ustanowienia sÅ‚użebnoÅ›ci przesyÅ‚u za wynagrodzeniem. Z reguÅ‚y bowiem w interesie samego przedsiÄ™biorcy bÄ™dzie udzielenie PaÅ„stwu odpowiedzi – przychylnej do PaÅ„stwa wniosku lub wskazujÄ…cej na, zdaniem przedsiÄ™biorcy, bezzasadność kierowanych roszczeÅ„. W drugiej ze wskazanych sytuacji przedsiÄ™biorstwo z reguÅ‚y wskazuje na konkretne okolicznoÅ›ci stanu faktycznego, które uzasadniajÄ… stanowisko odmowne, takiej jak wÅ‚aÅ›nie datÄ™ wybudowania urzÄ…dzeÅ„ oraz podstawÄ™ prawnÄ… takiej inwestycji. Po uzyskaniu przez PaÅ„stwa takiej odpowiedzi, bÄ™dziecie w stanie podejmować decyzjÄ™ odnoÅ›nie ewentualnego kierowania sprawy na drogÄ™ sÄ…dowÄ… (tzn. wniosku o ustanowienie sÅ‚użebnoÅ›ci przesyÅ‚u)4

W zakresie kwestii finansowych zwiÄ…zanych z omawianym postÄ™powaniem sÄ…dowym, sam wniosek o ustanowienie sÅ‚użebnoÅ›ci przesyÅ‚u podlega opÅ‚acie sÄ…dowej okreÅ›lonej ustawowo, w wysokoÅ›ci 200,00 zÅ‚ (sÅ‚ownie: dwustu zÅ‚otych, 00/100)5. KwestiÄ… z którÄ… w sposób szczególny powinna liczyć siÄ™ osoba skÅ‚adajÄ…ca taki wniosek jest także wysokość kosztów zwiÄ…zanych z przeprowadzeniem w konkretnym postÄ™powaniu dowodów z opinii biegÅ‚ych, które to opinie sÄ… konieczne dla ustalenia przez SÄ…d wysokoÅ›ci należnego wnioskodawcy wynagrodzenia. Sam sposób obliczania takiego wynagrodzenia jest dosyć skomplikowany i sprowadza siÄ™ do okreÅ›lonych wzorów matematycznych przy uwzglÄ™dnieniu rozmaitych wartoÅ›ci, stÄ…d też z reguÅ‚y powstawać bÄ™dzie potrzeba okreÅ›lenia przez biegÅ‚ego wysokoÅ›ci tego typu wynagrodzenia. Jedynie orientacyjnie można wskazywać, że pewnym punktem odniesienia dla próby oszacowania tego typu Å›wiadczenia może być wzór wedÅ‚ug, którego wysokość rocznego wynagrodzenia bÄ™dzie wynosić iloczyn powierzchni sÅ‚użebnoÅ›ci przesyÅ‚u [ha], rocznej stawki czynszu dzierżawy gruntu obciążonego sÅ‚użebnoÅ›ciÄ… [zÅ‚/ha] oraz wspóÅ‚czynnika uwzglÄ™dniajÄ…cego stopieÅ„ obciążenia nieruchomoÅ›ciÄ… przedmiotowÄ… infrastrukturÄ…6

Z reguÅ‚y w tego typu postÄ™powaniach SÄ…d orzekajÄ…cy w sprawie, dla kompleksowego zbadania podstaw do oszacowania takiego wynagrodzenia powoÅ‚any jest w pierwszej kolejnoÅ›ci dowód z opinii biegÅ‚ego geodety, dla oszacowania trasy projektowanej sÅ‚użebnoÅ›ci przesyÅ‚u (tj. obszaru w ramach którego taka sÅ‚użebność bÄ™dzie wykonywana, przy czym najczęściej samo jej wykonywanie sprowadzać siÄ™ bÄ™dzie do umożliwienia przedsiÄ™biorcy przesyÅ‚owemu, ewentualnie osobom przez niego upoważnionym możliwoÅ›ci okresowego wstÄ™pu na nieruchomość celem dokonania przeglÄ…dów technicznych lub dokonania prac konserwacyjnych), nastÄ™pnie zaÅ› dowód z opinii rzeczoznawcy majÄ…tkowego, który zajmuje siÄ™ wycenÄ… uprzednio zaprojektowanej sÅ‚użebnoÅ›ci. 

Co siÄ™ tyczy kosztów wzmiankowanych opinii, ustalane sÄ… one ostatecznie przez sÄ™dziego orzekajÄ…cego w postÄ™powaniu, w oparciu o zestawienie prac dokonanych przez biegÅ‚ego – z reguÅ‚y wysokość wynagrodzenia biegÅ‚ego przyznanego za sporzÄ…dzenie opinii, oscyluje od kilkuset do kilku tysiÄ™cy zÅ‚otych (należy jednak pamiÄ™tać, że koszty podane w niniejszej opinii sÄ… jedynie orientacyjne i w konkretnym postÄ™powaniu mogÄ… być inne, w zależnoÅ›ci od poczynionego przez biegÅ‚ego nakÅ‚adu pracy). 

Koszty te, co do zasady obciążajÄ… stronÄ™, której czynnoÅ›ci procesowe spowodowaÅ‚y ich powstanie, w zwiÄ…zku z czym gdyby PaÅ„stwa wniosek o ustanowienie sÅ‚użebnoÅ›ci przesyÅ‚u zawieraÅ‚by wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie tego typu dowodów sÄ…d najprawdopodobniej postanowi obciążyć kosztami tych opinii wÅ‚aÅ›nie PaÅ„stwa7


 

1 Art. 305¹ k.c. w zw. z art. 49 k.c.

2 Art. 305² k.c.

3 Chodzi w tym wypadku o zasiedzenie służebności o treści odpowiadającej treści służebności przesyłu, tj. art. 292 w zw. z art. 172 k.c. Tak chociażby w orzeczeniach SN z dnia z dnia 8 września 2006 r., sygn. akt II CSK 112/06, z dnia 7 października 2008 r., sygn. akt III CZP 89/08.

4 Art. 626 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r., Kodeks postÄ™powania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), zwanÄ… dalej „k.p.c.”

5 Art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sÄ…dowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005, Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) w zw. z art. 626 § 3 k.p.c.

6 Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez Instytut Infrastruktury Liniowej: http://www.sluzebnosc-przesylu.pl/sluzebnosc-przesylu.


Zespół prawników
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika