Ile nawiązek za drzewo wyrąbane z lasu?

Wysokość orzeczonej od sprawcy przestępstwa nawiązki przewidzianej w art. 290 § 2 k.k. nie może przekroczyć podwójnej wartości drzewa będącego przedmiotem przestępstwa, niezależnie od ilości osób pokrzywdzonych - w rozumieniu art. 49 § 1 k.p.k. - tym przestępstwem.

Generalnie nawiązka w kodeksie karnym ma charakter po części kary, a po części odszkodowania. W przypadku nawiązki określonej w art. 290 § 2 k.k. przeważa ów element odszkodowawczy, choć jest to ryczałt, a więc i w pewnym stopniu "kara finansowa". W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, w przypadku wyrębu drzewa z lasu lub kradzieży drzewa wyrąbanego bądź powalonego, orzeka się w pełnej wysokości od każdego ze współsprawców oraz podżegaczy i pomocników. Może to doprowadzić do sytuacji, gdy uprawniony otrzyma wielokrotność wartości utraconego drzewa.

Zdaniem SN brzmienie art. 290 § 2 k.k. nie daje podstaw do tego, by orzekać nawiązkę w pełnej wysokości na rzecz każdego pokrzywdzonego. Orzeka się nawiązkę w określonej, sztywnej granicy, stanowiącej dwukrotność wartości drzewa. Określenie w sposób prawidłowy wysokości nawiązki wymaga dokonania ustalenia wartości drzewa będącego przedmiotem przestępstwa, a nie tego ile osób zostało tym czynem pokrzywdzonych, i jakie są między nimi relacje (współwłaściciele, współposiadacze, dzierżawcy itp.

) oraz w jakiej części zostali „pokrzywdzeni". Nie ma też znaczenia użycie w art. 290 § 2 k.k. słowa „pokrzywdzony" liczby pojedynczej, bo w ustawie karnej dla określenia osób używa się liczby pojedynczej, a w przypadku redagowania tekstu prawnego nie jest istotna liczba (pojedyncza, mnoga), w której jest wyrażona nazwa adresata.

Inna interpretacja przepisu art. 290 § 2 k.k. byłaby nie tylko niezgodna z jego brzmieniem, ale też byłaby to interpretacja na niekorzyść oskarżonego, co jest w prawie karnym niedopuszczalne. Nadto prowadziłaby do nieuzasadnionego mnożenia rekompensaty dla pokrzywdzonych.

Na koniec SN zwrócił uwagę, że w przypadku wielości pokrzywdzonych orzeczenie nawiązki winno uwzględniać zakres, w którym ich prawo do drzew rosnących w lesie zostało naruszone przestępstwem.

Postanowienie Sądu Najwyższsego z dnia 25 marca 2010 roku, sygn. akt I KZP 1/10