Wykreślenie spółki nie przeszkadza w nadaniu klauzuli przeciwko wspólnikowi

Wykreślenie spółki jawnej z rejestru przedsiębiorców nie wyłącza nadania na podstawie art. 778[1] k.p.c. tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność za zobowiązania wymienione w tytule egzekucyjnym.

W literaturze prawniczej prezentowane są dwa różne stanowiska co do tego, czy nadanie klauzuli wykonalności jest możliwe przeciwko osobie, która nie już jest wspólnikiem w chwili rozstrzygania o nadaniu klauzuli (bo spółka została wykreślona z rejestru). Wg niektórych pojęcie "wspólnika" użyte w art. 778[1] k.p.c. odnosi się do osoby ponoszącej odpowiedzialność za konkretne zobowiązania spółki powstałe w chwili, gdy była ona jej wspólnikiem lub przed jej przystąpieniem do spółki. Status tej osoby w chwili nadawania klauzuli nie jest rozstrzygający. I do tego właśnie stanowiska przychylił się SN. Odwołał się przy tym do rozumienia pojęcia "członka zarządu" użytego w art. 299 § 1 k.s.h., który określa krąg osób ponoszących odpowiedzialność odszkodowawczą wobec wierzycieli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Otóż odpowiedzialność tę ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania i bez znaczenia jest, czy osoby te sprawują tę funkcję w chwili, kiedy wierzyciel występuje do sądu z roszczeniem. Podobnie i art. 10 § 3 k.s.h. posługuje się pojęciem "wspólnika" dla określenia osoby, która właściwie jest "byłym wspólnikiem", występującym ze spółki.

Celem wprowadzenia art. 778[1] do k.p.c. było wzmocnienie ochrony wierzycieli w przypadkach niewypłacalności osobowych spółek handlowych. Gdyby sprowadzić jego zastosowanie jedynie do sytuacji, w której dana osoba jest wspólnikiem spółki jawnej w chwili nadawania klauzuli wykonalności - pisze SN - wtedy znaczenie i funkcja tego przepisu zastałyby znacznie ograniczone.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2009 roku, sygn. akt III CZP 52/09