Czy na alkoholach będą napisy informujące o ich szkodliwości?

Do Sejmu trafił poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 

Jakie napisy mają być umieszczane na alkoholach?

Wedle zaproponowanych przez posłów przepisów podmiot wprowadzający do obrotu napój alkoholowy ma być obowiązany umieścić na opakowaniu napoju alkoholowego przeznaczonego do sprzedaży deta­licznej napisy informujące o szkodliwości picia alkoholu, w szczególności przez kobiety w ciąży lub karmiące piersią, osoby niepełnoletnie, albo o nie­bezpieczeństwie związanym z prowadzeniem pojaz­dów mechanicznych po spożyciu alkoholu. 

Minister właściwy do spraw zdrowia ma określić, w dro­dze rozporządzenia, treść, wielkość i sposób umiesz­czania na opakowaniu napoju alkoholowego napisów, mając na względzie w szczególności wyeliminowanie spożycia alkoholu przez kobiety w ciąży lub karmiące piersią, osoby niepełnoletnie oraz przez osoby prowadzące pojazdy mechaniczne. 

Zob. też: Kto i na jakich zasadach może sprzedawać alkohol?

Jaka kara ma grozić za wprowadzanie do obrotu napojów alkoholowych bez oznaczenia o szkodliwości picia?

Kto, wbrew postanowieniom nowego przepisu, wprowadzał będzie do obrotu napoje alkoholowe bez umieszczenia na ich opakowaniach napisów informujących o szkodliwości picia alkoholu, podlegać ma grzywnie. Orzekanie w sprawach o taki czyn ma następować na podstawie przepisów o postępowaniu karnym. 

A co z napojami alkoholowymi, które są już w obrocie?

Projektowana nowelizacja przewiduje, iż napoje alkoholowe w opakowaniach, na których nie za­mieszczono napisów informujących o szkodliwości picia alkoholu określonych w przepisach wydanych przez Ministra Zdrowia na podstawie powyższej delegacji ustawowej, mogą być oferowane w obrocie handlowym nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie tych przepisów.

Przygotowana przez posłów ustawa ma w założeniu wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia jej w Dzienniku Ustaw. 

Czemu ma służyć nowa informacja na opakowaniach napojów alkoholowych?

Dodanie w nowelizowanej ustawie przepisu zawierającego upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do wydania rozporządzenia w sprawie informacji umieszczanych na opakowaniu napoju alkoholowego – zdaniem projektodawców – stanowi wypełnienie dotychczas istniejącej luki w tym zakresie i powinno wpłynąć na konsumentów napojów alkoholowych przez wzrost świadomości szkód i zagrożeń wynikających ze spożywania alkoholu.

Dotychczasowe metody oddziaływania na polskich konsumentów napojów alko­holowych są zdecydowanie niewystarczające, a zna­kowanie opakowań jest jedynym oddziaływującym bezpośrednio sposobem prze­kazywania informacji o nie­bez­pieczeństwie spożywania napojów alkoholowych przez określone grupy konsumentów. Dotychczasowe działania, mające na celu ograniczanie spożycia alkoholu zwłaszcza przez kobiety ciężarne, matki karmiące, a także przez osoby prowadzące pojazdy mechaniczne, okazują się mało skuteczne. Prowadzenie akcji promujących zdrowy styl życia, unikanie alkoholu, edukowanie przyszłych matek, kampanie medialne skierowane do kierowców, pomimo oddziaływania na liczną po­pulację, nie wywołują oczekiwanego efektu, a liczba np. rejestrowanych zatrzymań kierowców po spożyciu alkoholu corocznie wzrasta – wskazują autorzy projektu.

Podejmowanie każdej skutecznej inicjatywy mającej na celu m.in. zmniejszenie liczby ofiar wypadków drogowych jest w pełni uzasadnione. Sugerowana inicjatywa, choć jest jedną z wielu podejmowanych w tym obszarze, powinna stać się też – zdaniem projektodawców – skutecznym narzędziem ograniczenia negatywnych skutków spożywania alkoholu przez populację, do której jest skierowana. Proponowane zapisy posiadają zdecydowaną przewagę nad innymi formami przekazu, gdyż są skierowane wprost do osób nabywających napoje alkoholowe, niosąc jednocześnie w formie skrótowej, ale sugestywnej, podstawową informację o negatywnych skutkach spożycia napojów alkoholowych.

Czy nowe przepisy są dopuszczalne przez prawo wspólnotowe?

Celem proponowanej zmiany jest ochrona zdrowia, a więc jedna z przesłanek zawartych w art. 30 Traktatu Wspólnoty Europejskiej, uzasadniająca wprowadzenie ograniczeń, w przypadku gdy przepis jest niedyskryminujący oraz konieczny i proporcjonalny.

Brak wskazania odpowiednich dyrektyw unijnych regulujących ten obszar spowodowany jest faktem, że nie ma w chwili obecnej aktów prawa wspólnotowego wprowadzających obowiązek ww. znakowania opakowań napojów alkoholowych. Niemniej jednak należy podkreślić, że Komisja Europejska podjęła działania mające na celu między innymi wprowadzenie podobnych ostrzeżeń na opakowaniach z napojami alkoholowymi. Powyższe działania Komisji związane są ze Strategią UE mającą na celu ograniczenia szkodliwych skutków spożywania alkoholu.

W odniesieniu do zasady swobodnego przepływu towarów w aspekcie wprowadzenia proponowanych przepisów, należy stwierdzić, że ww. akty prawne – zdaniem projektodawców – nie naruszą reguł wspólnotowego przepływu towarów wynikających z orzecznictwa Trybunału Spra­wiedliwości Wspólnot Europejskich. Proponowane przepisy nakładają bowiem obowiązki nie tylko na podmioty zagraniczne, ale również w takim samym zakresie na podmioty krajowe. Nie można więc w tym przypadku dowodzić jakiejkolwiek, niedozwolonej w prawie wspólnotowym dyskryminacji.

Zgodnie z art. 30 Traktatu Wspólnot Europejskich (TWE) postanowienia art. 28 TWE i art. 29 TWE, określające zakaz wprowadzania przez państwa członkowskie ograniczeń ilościowych oraz wszelkich środków o skutku równoważnym zarówno w przywozie jak i wywozie, nie stanowią przeszkody w stosowaniu zakazów lub ograniczeń przywozowych, wywozowych lub tranzytowych uzasadnionych względami miedzy innymi porządku publicznego oraz ochrony zdrowia i życia ludzi.

Podstawa prawna:

• Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (sejmowy druk nr 290)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl