Ogólne opłaty sądowe w sprawach cywilnych

Jakie przepisy należy stosować?

Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Nowa ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

W sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych. Natomiast w sprawach egzekucyjnych wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. przed 2 marca br., dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych stosuje się aż do zakończenia tego postępowania.  

Jakie opłaty sądowe obowiązują od 2 marca 2006 r.?

Opłatę należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Opłata jest:

1. stała - pobierana w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej, niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia; Nie może ona być niższa niż 30 zł ani wyższa niż 5.000 zł;
2. stosunkowa - pobierana w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100.000 zł;
3. opłata stosunkowa w sprawach o prawa majątkowe dochodzone w postępowaniu grupowym wynosi 2 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.
4. podstawowa - pobierana w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej; wynosi ona 30 złotych i stanowi minimalną opłatę, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie. Nie stosuje się jej w postępowaniu wieczystoksięgowym oraz w postępowaniu rejestrowym. 

Co do zasady całą opłatę pobiera się od pozwu i pozwu wzajemnego oraz wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego.

Przepisy nowej ustawy przewidujące pobranie opłaty od pozwu lub wniosku wszczynającego postępowanie w sprawie stosuje się również do opłaty od apelacji, skargi kasacyjnej, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, interwencji głównej, skargi o wznowienie postępowania, skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. 

Połowę opłaty pobiera się od sprzeciwu od wyroku zaocznego i od wniosku o uchylenie europejskiego nakazu zapłaty.

Czwartą część opłaty pobiera się od pozwu w postępowaniu nakazowym i pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Piątą część opłaty pobiera się natomiast od: 

• interwencji ubocznej;
• zażalenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. 

Trzy czwarte części opłaty pobiera się zaś od pozwanego w razie wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym. W postępowaniu upominawczym wnoszona jest cała opłata. Dopiero gdy uprawomocni się wydany w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty, sąd zwraca powodowi z urzędu trzy czwarte opłaty.

Tak „obniżona” opłata nie może jednak wynosić mniej niż 30 złotych. Jeżeli opłata ta ma być pobrana przed ustaleniem opłaty ostatecznej, pobiera się odpowiednią część opłaty tymczasowej, nie mniej jednak niż 30 złotych. 

Końcówkę każdej opłaty zaokrągla się w górę do pełnego złotego. 

Opłaty we wszystkich rodzajach spraw

We wszystkich rodzajach spraw obowiązują następujące opłaty:

Jakie zasady dotyczą wnoszenia opłat sądowych?

Opłacie podlega pismo, jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie. Opłacie podlegają w szczególności następujące pisma:

1.  

   1. pozew i pozew wzajemny; 

   2. apelacja i zażalenie; 

   3. skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia; 

   4. sprzeciw od wyroku zaocznego; 

   5. zarzuty od nakazu zapłaty; 

   6. interwencja główna i uboczna; 

   7. wniosek: 

• o wszczęcie postępowania nieprocesowego, 

• o ogłoszenie upadłości, 

• o wpis i wykreślenie w księdze wieczystej, 

• o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym i w rejestrze zastawów oraz o zmianę i wykreślenie tych wpisów; 

    8.   skarga: 

• o wznowienie postępowania, 

• o uchylenie wyroku sądu polubownego, 

• na orzeczenie referendarza sądowego, 

• na czynności komornika; 

   9.  odwołanie od decyzji oraz zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty, Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. 

Opłacie podlega ponadto wniosek o wydanie na podstawie akt: odpisu, wypisu, zaświadczenia, wyciągu, innego dokumentu oraz kopii, a nadto wniosek o wydanie odpisu księgi wieczystej (opłata kancelaryjna). 

Pismo wnoszone przez kilka osób podlega w zasadzie jednej opłacie. Jeżeli jednak przedmiotem sprawy są roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju i oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej (współuczestnictwo formalne), każdy współuczestnik uiszcza opłatę oddzielnie, stosownie do swojego roszczenia lub zobowiązania. 

Nie pobiera się opłaty od wniosku o sporządzenie uzasadnienia oraz doręczenie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem, zgłoszonego w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji.  

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 r., Nr 167, poz. 1398 z późń. zm.)