PIT 2013. Kiedy małżonkowie mogą się wspólnie rozliczać?

Co do zasady małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osiąganych przez nich dochodów. Po spełnieniu wymaganych przepisami warunków, małżonkowie mogą być jednak opodatkowani także łącznie od sumy swoich dochodów – podatek określa się wówczas podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Jakie warunki należy spełnić, by możliwym było skorzystanie z instytucji wspólnego opodatkowania małżonków?

Ustawodawca przewidział jednak, że po spełnieniu wskazanych w ustawie warunków małżonkowie mogą rozliczać się wspólnie z osiąganych przez siebie dochodów.

Warunki te przedstawiają się następująco:

1.  małżonkowie muszą podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu

Od powyższego warunku ustawodawca przewidział pewien wyjątek, bowiem zasady dotyczące wspólnego opodatkowania małżonków stosuje się również do:

1)   małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,

2)   małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej

- jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Za całkowite przychody o których mowa powyżej uważa się przychody osiągnięte ze źródeł określonych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych  bez względu na miejsce położenia tych źródeł przychodów.

Wskazane powyżej zasady dotyczące wspólnego opodatkowania nierezydentów stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy małżonkowie - nierezydenci są obowiązani udokumentować wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym, przedstawiając zaświadczenie wydane przez właściwy organ podatkowy innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub innego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, w którym osoby te mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych lub inny dokument potwierdzający wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym.

2. małżonkowie muszą pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy

Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który:

-   zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego;

- pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.

3.  między małżonkami musi istnieć wspólność majątkowa przez cały rok podatkowy

4. małżonkowie muszą złożyć wspólny wniosek o taki sposób opodatkowania w zeznaniu podatkowym

Wniosek może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

5. zeznanie podatkowe musi być złożone w terminie

Zeznanie podatkowe należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

6. żaden z małżonków nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem linowym, podatkiem tonażowy, ani też opodatkowaniu przewidzianemu w ustawie o zryczałtowanym podatkiem dochodowym

Zasada powyższa nie dotyczy osób, osiągających przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c (podatek liniowy) albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

W jaki sposób obliczyć podatek przy łącznym opodatkowaniu małżonków?

W celu prawidłowego obliczenia należnego podatku należy postępować według poniższych reguł:

1. Każdy z małżonków sumuje swoje przychody ze wszystkich źródeł, z wyjątkiem przychodów zwolnionych z podatku dochodowego oraz przychodów opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych,
2. Przychody każdego z małżonków zmniejsza się o koszty poniesienia przychodów,
3. Każdy z małżonków odlicza kwoty określone w art. 26 ustawy (tj. po odliczeniach od dochodu np. składki na ZUS),
4. Dochody małżonków sumuje się i dzieli przez 2,
5. Oblicza się podatek od podzielonej sumy dochodów,
6. Podatek mnoży się przez 2.

PAMIETAJ:

• Przepisy dotyczące wspólnego opodatkowania stosuje się również, jeżeli:

-  jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany na zasadach ogólnych, lub

- osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.

• Nie ma przeszkody, aby małżonkowie posiadający różne miejsca zamieszkania rozliczali się wspólnie z podatku dochodowego. W takim wypadku małżonkowie mogą wybrać, czy właściwy będzie urząd skarbowy podatnika czy też małżonka.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Tekst jedn. Dz. U. 2012 r. poz. 361 ze zm.)

Zespół
e-prawnik.pl