Pół miliarda euro na pomoc żywnościową dla najuboższych

27.3.2009

Przyjmując sprawozdanie posła Czesława Siekierskiego (EPP-ED, PL) Parlament Europejski poparł propozycję zwiększenia do prawie 500 milionów euro budżetu programu dystrybucji żywności wśród osób najbardziej potrzebujących we Wspólnocie. Posłowie chcą, aby program w całości finansowany był ze środków UE. Polsce przypada piąta cześć całej pomocy z tego programu.

Przemiany ustrojowe w krajach, które niedawno przystąpiły do UE, doprowadziły do silnego rozwarstwienia dochodowego ich społeczeństw. W niektórych z tych państw różnice w sytuacji dochodowej i poziomie życia pogłębiają się coraz bardziej. Ubóstwem dotknięte są zwłaszcza rodziny z małych miasteczek oraz osoby zamieszkałe na wsi. Zwiększa się liczba ludzi, którzy nie mogą zaspokoić podstawowych potrzeb życiowych.

Więcej środków na program w całości z budżetu UE

Posłowie poparli propozycję Komisji Europejskiej zakładającą zwiększenie środków finansowych o 2/3 - z 305 mln euro do blisko pół miliarda rocznie oraz rozszerzenie asortymentu produktów dostarczanych w ramach tego programu. W 2009 roku na realizację programu w Polsce przewidziano ponad 102 mln euro tj. 1/5 całego budżetu.

Jak powiedział autor stanowiska Parlamentu, polski deputowany Czesław SIEKIERSKI (EPP-ED, PL) "program nie rozwiąże problemu niedożywienia i ubóstwa wśród obywateli Wspólnoty, ale z całą pewnością przyczyni się do jego ograniczenia".

"Przyjmując to stanowisko Parlament Europejski wyśle pozytywny sygnał obywatelom, którzy powinni wiedzieć, że Unia Europejska czuje się odpowiedzialna za najbardziej potrzebujące grupy obywateli. Ten program, podobnie jak inne programy - "Owoce w szkole" i "Mleko w szkole"- zmienia stosunek obywateli do UE, która jawi się bardziej przyjazna, bliska ludziom i ich problemom" - przekonywał poseł Siekierski podczas debaty oraz przed turą głosowań.

Za wcześnie na współfinansowanie

W propozycji Komisji Europejskiej finansowanie ze środków Wspólnoty pokrywałoby tylko 75% budżetu programu na lata 2010/2012 (85% w państwach otrzymujących środki z Funduszu Spójności), a w latach 2013/2015 jedynie 50%, lub 75% odpowiednio.

Jednak posłowie sprzeciwili się tej propozycji i chcą, aby finansowanie programu pochodziło w całości ze środków UE. Parlament odrzucił propozycję wprowadzenia współfinansowania z budżetów krajowych, gdyż mogłoby to ograniczyć lub nawet wykluczyć niektóre państwa z udziału w tym programie. Dotyczyłoby to zwłaszcza tych krajów, w których dochód na mieszkańca jest niski, a dodatkowo występują problemy budżetowe. Jest to tym bardziej istotne w obliczu trwającego kryzysu gospodarczego.

Co więcej, Parlament uważa, że środki unijne powinny także pokryć koszty magazynowania, a nie - jak chciała Komisja Europejska - tylko koszty administracyjne i transportu. W połączeniu z właściwą organizacją transportu towarów, decyzja posłów obniży koszty ponoszone przez organizacje charytatywne działające na danym obszarze.

Tylko świeże i regionalne produkty

Posłowie opowiadają się za tym, aby produkty żywnościowe przeznaczane do dystrybucji w ramach programu pochodziły z Unii Europejskiej i - o ile to możliwe - aby była to świeża, lokalna żywność.

Jeszcze polityka rolna, czy już pomoc socjalna?

Początkowo program zakładał dystrybucję żywności z rezerw interwencyjnych utrzymywanych w ramach wspólnej polityki rolnej UE. Z czasem, wskutek zmniejszania rezerw żywności, zmieniono zasady programu zezwalając na zakup żywności na cele programu na wolnym rynku. To spowodowało, że obecnie cześć państw członkowskich (DE, UK, NL, SE, DK, CZ, LV) nie zgadza się nie tylko na finansowanie programu w całości z budżetu UE, ale nawet na częściowe dofinansowanie go ze środków przewidzianych na wspólną politykę rolną (WPR). Kraje te uważają, że dystrybucja żywności powinna odbywać się za pośrednictwem krajowych programów pomocy społecznej i dlatego domagają się zmiany podstawy prawnej.

80 milionów mieszkańców poniżej progu ubóstwa

Obecnie wg. badań Eurostatu w całej UE 80 milionów mieszkańców (16% populacji) żyje poniżej progu ubóstwa, a z powodu kryzysu gospodarczego, liczba ta może się zwiększyć.

Geneza Europejskiego Programu dystrybucji żywności wśród osób najbardziej potrzebujących w UE sięga przełomu roku 1986/87, kiedy to na skutek wyjątkowo ciężkiej zimy duża część populacji Wspólnoty Europejskiej została zagrożona niedostatkiem żywności. Początkowo program dysponował kwotą blisko 100 mln euro, która stopniowo rosła osiągając 305 mln euro w 2008 r. KE szacuje, że z programu korzysta 13 milionów mieszkańców Wspólnoty. Program ma charakter dobrowolny. Mimo, że jest otwarty dla wszystkich, nie wszystkie państwa członkowskie w nim uczestniczą.

Czesław Adam SIEKIERSKI (EPP-ED, PL)

Dystrybucja żywności wśród osób najbardziej potrzebujących (zmiana rozporządzenia o jednolitej wspólnej organizacji rynku)

Procedura: Konsultacja

Debata: 26.03.2009

Głosowanie: 26.03.2009

Źródło: Serwis prasowy Parlamentu Europejskiego, redakcja polska, 26.03.2009