Dodatek mieszkaniowy należy się także osadzonym w więzieniu

Wyeliminowanie osób osadzonych w zakładach karnych z grona obywateli, którym przysługuje prawo do dodatku mieszkaniowego, byłoby niczym innym, jak tylko skazaniem ich na bezdomność, co uchybiałoby nie tylko treści art. 4 ustawy o dadatkach mieszkaniowych, ale nade wszystko naruszałoby art. 75 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu NSA przypomniał, iż dodatek mieszkaniowy jest formą pomocy społecznej udzielanej przez władze publiczne, wspierające realizację prawa obywatela do mieszkania w warunkach urynkowienia czynszów mieszkaniowych. Zasadą wspierania - pisze NSA - powinno być zapewnienie uzyskiwania tego wsparcia na równych zasadach dla wszystkich.

NSA zwrócił uwagę, iż dla dla przyznania dodatku istotne jest kryterium dochodowe. Ustalenia w tym zakresie muszą być jednak poprzedzone badaniem przesłanki "zajmowania lokalu". W art. 4 ustawy o dodatkach mieszkaniowych mowa jest bowiem o samodzielnym "zajmowaniu" lokalu przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy, nie zaś o "zamieszkiwaniu" w lokalu. To pierwsze określenie obejmuje niewątpliwie szerszy zespół okoliczności niż "zamieszkiwanie". Jest bowiem faktem notoryjnym, że ludzie zajmujący lokale z różnych przyczyn - mogą w nich chwilowo nie zamieszkiwać w związku z obiektywnymi sytuacjami, mimo że ich interesy życiowe na trwałe związane są właśnie z tymi lokalami.

"Zajmowanie lokalu" zawiera w sobie element faktyczny, który odzwierciedla wolę zamieszkiwania w lokalu, i prawny, rozumiany jako tytuł prawny do lokalu. Zdaniem NSA w przedmiotowej sprawie nie ulegało wątpliwości, że A. M., przebywająca poza miejscem zamieszkania, czasowo zaspokajająca część swoich potrzeb w zakładzie karnym, zachowuje prawo do zamieszkania w przedmiotowym lokalu i nie można twierdzić, że utraciła faktyczny z nim kontakt. Skarżąca przebywa okresowo w miejscu stałego zamieszkania (przepustki) i w lokalu tym nadal mieści się jej stałe centrum życiowe. NSA nie podzielił poglądu, zgodnie z którym osoba osadzona, odbywająca karę pozbawienia wolności, w zakładzie karnym tworzy własne, samodzielne gospodarstwo domowe. Podniósł nadto, iż w myśl art. 75 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej władze publiczne zobligowane są do prowadzenia polityki sprzyjającej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, a w szczególności zobowiązane są do przeciwdziałania bezdomności, wspierania rozwoju budownictwa socjalnego oraz popierania działań obywateli zmierzających do uzyskania własnego mieszkania. Przyjęcie odmiennego stanowiska - czytamy w uzasadnieniu - spowodowałoby powstanie sytuacji, w której na skarżącej spoczywałyby wszystkie obowiązki wynikające z najmu lokalu (w tym zwłaszcza opłata czynszu), natomiast odmówiono by jej uprawnień, jakie daje ustawa w związku z istnieniem tego stosunku. Taka wykładnia art. 4 ustawy o dodatkach mieszkaniowych byłaby sprzeczna z konstytucyjnymi zasadami sprawiedliwości społecznej i równości praw obywateli, wyrażonymi w art. 2 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 czerwca 2008 roku, sygn. akt I OSK 964/07