PCC, czy VAT?

Przedmiot opodatkowania PCC i VAT

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) podlega szeroki zakres czynności, obejmujący zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług:

1. odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z kolei opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) podlegają jedynie czynności cywilnoprawne wprost wymienione w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, w tym np. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Jedna czynność prawna może zatem spełniać definicję zarówno czynności opodatkowanej VAT, jak też podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie oznacza to jednak, że będzie ona faktycznie podlegała opodatkowaniu tymi dwoma podatkami.

Kiedy czynności cywilnoprawne nie podlegają opodatkowaniu PCC?

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu tym podatkiem nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

• opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
• zwolniona z podatku od towarów i usług.

Obowiązują jednak wyjątki od powyższej zasady. Wyłączenie od opodatkowania PCC nie dotyczy zwolnionych z VAT transakcji:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Oznacza to, że jeżeli dana czynność objęta jest zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, to nie podlega, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Żeby czynność prawna była objęta zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, musi nie tylko spełniać definicję jednej z kategorii czynności opodatkowanych tym podatkiem, ale też musi zostać wykonana w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – należy pamiętać, że nie wszystkie czynności wykonywane przez podatnika VAT muszą być jednocześnie czynnościami wykonywanymi w ramach jego działalności.

Istnieje także kategoria czynności niepodlegająca opodatkowaniu ani VAT, ani podatkiem od czynności cywilnoprawnych – jak przykładowo wniesienie do spółki kapitałowej w zamian za jej udziały lub akcje przedsiębiorstwa bądź zorganizowanej części przedsiębiorstwa innej spółki kapitałowej.

Podstawa prawna:

A.J.
Zespół e-prawnik.pl