Manewr zawracania

Odpowiedź prawnika: Manewr zawracania

W samej ustawie prawo o ruchu drogowym brak jest definicji zawracania, a ustawodawca odnosi się do tego manewru tylko w art. 22 ust. 6:

Art. 22.

(…)

6. Zabrania się zawracania:

1) w tunelu, na moście, wiadukcie lub drodze jednokierunkowej;

2) na autostradzie;

3) na drodze ekspresowej, z wyjątkiem skrzyżowania lub miejsca do tego przeznaczonego;

4) w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu na drodze lub ruch ten utrudnić

Oczywistym jest, że zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu wymaga od kierującego pojazdem szczególnej ostrożności, która polega na upewnieniu się, że nie spowoduje zajechania drogi innemu kierującemu. Zajechanie drogi wskutek nieustąpienia pierwszeństwa następuje wówczas, gdy jeden pojazd wjedzie przed nadjeżdżający z tyłu lub z przeciwka inny pojazd, którego kierowca zostanie zmuszony do gwałtownego hamowania, skrętu, zjechania na pobocze. Zmianą kierunku ruchu jest skręcenie w lewo, w prawo lub zawrócenie. Kierujący pojazdem jest obowiązany zbliżyć się:

1) do prawej krawędzi jezdni -jeżeli zamierza skręcić w prawo;

2) do środka jezdni lub na jezdni o ruchu jednokierunkowym do lewej jej krawędzi -jeżeli zamierza skręcić w lewo (to samo należy odnieść do zawracania – przyp. red.)

Ponadto kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po

wykonaniu manewru.

Pojęcie zawracania pojawia się w doktrynie. Wojciech Kotowski wyjaśnia, że „Zawracanie jest nietypowym manewrem polegającym na kontynuowaniu jazdy w kierunku przeciwnym, a zatem następuje zwrot o 180°. Zawracanie jest zabronione nie tylko na moście, wiadukcie, drodze jednokierunkowej, autostradzie, drodze ekspresowej, z wyjątkiem skrzyżowania lub miejsca do tego przeznaczonego, ale także w tunelu, w warunkach, w którym mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu na drodze lub ruch ten utrudnić, ale także od znaku "zakaz zawracania" (B-23) do najbliższego skrzyżowania łącznie z nim, pod warunkiem że nie został wcześniej odwołany znakami "koniec zakazu zawracania" (B-24) lub "koniec zakazów" (B42). Nie można również zawracać na skrzyżowaniu, jeżeli przed nim ustawiony jest znak "zakaz skręcania w lewo" (B-21) lub ruch kierowany jest za pomocą sygnalizatora kierunkowego (S-3), a także w przypadku wyznaczenia osi jezdni linią ciągłą. Równocześnie znacznie uproszczono procedurę zawracania w ten sposób, że wykonującego manewr zwolniono z obowiązku ustępowania również pojazdom wjeżdżającym na skrzyżowanie z drogi podporządkowanej. W obecnym stanie prawnym pierwszeństwo przejazdu wyznaczają znaki drogowe, a zatem kierujący musi ustąpić jedynie pojazdowi będącemu w ruchu na tej samej drodze, lecz jezdni właściwej dla kierunku przeciwnego, przy czym jezdnie te opatrzone są znakiem "droga z pierwszeństwem" (D-1). Natomiast zarówno na skrzyżowaniu równorzędnym, jak i na drodze podporządkowanej, oznaczonej znakiem "ustąp pierwszeństwa" (A-7), zawracający przejedzie ostatni. Będzie miał z kolei bezwzględne pierwszeństwo na drodze oznaczonej znakiem D-1 z tabliczką T-6a, podającą przebieg odcinka z pierwszeństwem przy łamanej organizacji ruchu, chyba że w tym samym czasie na jego tor z jezdni poprzecznej będzie wjeżdżał pojazd skręcający w prawo -temu pojazdowi będzie musiał ustąpić.” -Kotowski W. Prawo o ruchu drogowym. Komentarz. ABC, 2011.