Kto może głosować i kandydować w wyborach do Parlamentu Europejskiego?

8.11.2006

W omawianej sprawie chodzi m.in. o ustalenie, czy państwo członkowskie może rozszerzyć prawo głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego na obywateli państw trzecich zamieszkujących na terytorium europejskim, w tym przypadku w Gibraltarze. Zjednoczone Królestwo, aby umożliwić mieszkańcom Gibraltaru udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego, utworzyło w 2003 r. nowy okręg wyborczy, w którym przyłączono Gibraltar do okręgu istniejącego w Anglii oraz stworzyło specjalny rejestr wyborczy. Prawo głosowania w tych wyborach zostało przyznane zamieszkującym w Gibraltarze obywatelom Unii oraz obywatelom Commonwealth spełniającym określone kryteria (qualifying Commonwealth citizens, „QCC”).

Tymczasem zdaniem Królestwa Hiszpanii prawo głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego można przyznać jedynie obywatelom Unii. Ponadto Hiszpania twierdzi, że przyłączając terytorium Gibraltaru do okręgu wyborczego istniejącego w Anglii, Zjednoczone Królestwo naruszyło załącznik I do aktu z 1976 r., jak też własną deklarację z dnia 18 lutego 2002 r. (akt dotyczący wyborów członków do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich) Królestwo Hiszpanii wniosło do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Zjednoczonemu Królestwu. W deklaracji z 2002 r. Zjednoczone Królestwo zobowiązało się bowiem do „dokonania koniecznych zmian, w celu umożliwienia wyborcom z Gibraltaru udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego w ramach okręgu istniejącego w Zjednoczonym Królestwie i na tych samych zasadach, co wyborcy tego okręgu”.

W przedmiotowej sprawie Trybunał orzekł w wyroku, iż:

Skarga zostaje oddalona.
Królestwo Hiszpanii zostaje obciążone kosztami postępowania.
Komisja Wspólnot Europejskich pokrywa własne koszty.

Trybunał przypominał przy tym, że Zjednoczone Królestwo przyjęło zaskarżone przez Królestwo Hiszpanii przepisy w celu podporządkowania się wyrokowi Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W wyroku z dnia 18 lutego 1999 r. w sprawie Matthews przeciwko Zjednoczone Królestwo Trybunał uznał skargę obywatela brytyjskiego zamieszkałego w Gibraltarze i orzekł, że Zjednoczone Królestwo, nie przeprowadzając wyborów do Parlamentu Europejskiego w Gibraltarze, naruszyło EKPCz.

Zjednoczone Królestwo, ze względów wynikających z tradycji konstytucyjnej, zadecydowało o przyznaniu prawa głosowania i kandydowania QCC spełniającym wymogi będące wyrazem szczególnej więzi z terytorium, którego dotyczą organizowane wybory.

Trybunał orzekł, że ani Traktat WE, ani akt z 1976 r. nie określają w sposób wyraźny i szczegółowy osób, którym przysługuje prawo głosowania i kandydowania do Parlamentu Europejskiego. W związku z tym - zdaniem ETS - na obecnym etapie rozwoju prawa wspólnotowego określenie osób, którym przysługuje prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego należy do kompetencji każdego państwa członkowskiego, pod warunkiem, że nie narusza ono prawa wspólnotowego. Odpowiednie przepisy traktatu WE nie stoją na przeszkodzie, aby państwa członkowskie przyznały takie prawo głosowania i kandydowania określonym osobom, posiadającym ścisłe więzi z tymi państwami, ale niebędącymi ich obywatelami lub obywatelami Unii zamieszkującymi na ich terytorium.

Co do przyłączenia terytorium Gibraltaru do okręgu wyborczego istniejącego w Anglii Trybunał przypomniał, że wyborca z Gibraltaru znajduje się w położeniu podobnym do położenia wyborcy ze Zjednoczonego Królestwa i nie powinien być narażony na trudności wynikające ze statusu Gibraltaru, które nie pozwoliłyby mu na skorzystanie z takiego prawa głosowania lub które zniechęciłyby go do tego. Trybunał odrzucił zatem argumenty przedstawione w tej kwestii przez Królestwo Hiszpanii.

Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 września 2006 r. w sprawie C-145/04 - Królestwo Hiszpanii przeciwko Zjednoczonemu Królestwu; http://curia.europa.eu

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Komentarze