możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2009r. (data wpływu do Organu ? 02 marca 2009r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m. in. w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej niewypłaconego wynagrodzenia ? jest prawidłowe,
• możliwości zaliczenia do ww. kosztów skradzionego utargu ? jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 02 marca 2009r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m. in. w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej niewypłaconego wynagrodzenia oraz skradzionego utargu.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych. Dlatego też pismem z dnia 09 kwietnia 2009r. wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 20 kwietnia 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na własne nazwisko. Jedną z działalności jest wypożyczanie wózków na zakupy dla dzieci w hipermarketach w różnych miastach. Stanowiska są obsługiwane przez osoby zatrudnione na podstawie umów zlecenia. Po zakończeniu każdego miesiąca zleceniobiorcy są zobowiązani do wystawienia rachunków za wykonaną pracę. Na podstawie tych rachunków wnioskodawca dokonuje wypłaty wynagrodzeń. Za miesiąc wypłaty (mając wystawiony rachunek i potwierdzenie zapłaty) odprowadza zaliczkę do urzędu skarbowego oraz składki na ubezpieczenie. W podpisywanych umowach zlecenia są opisane procedury związane z przekazywaniem utargów. Zleceniobiorcy zobowiązani są do sukcesywnych wpłat utargów co kilka dni na rachunek bankowy. Zdarza się jednak tak, że pracownik przywłaszczy sobie utarg np. na kwotę 2.000 złotych, podczas gdy należne mu wynagrodzenie wynosi 1.000 złotych. Zazwyczaj po takim fakcie nie pokazuje się więcej w pracy. Wnioskodawca jest wtedy zmuszony do zgłoszenia tego faktu na policję i wstrzymania wypłaty. W większości przypadków po takim zajściu kontakt z pracownikiem jest zerowy, unika kontaktów, nie odbiera telefonów, nie odpowiada na listy. Przy ostatnim takim zajściu pracownik powiedział, że należało mu się 1.000 złotych na wynagrodzenie to zamiast wpłacić utarg na konto po prostu sobie wziął należną mu kwotę. Wnioskodawca próbował polubownie załatwić całą sprawę i powiedział zleceniobiorcy, że obowiązuje go umowa i powinien tą kwotę wpłacić na konto, a następnie wystawić rachunek za wykonaną pracę, na podstawie którego wnioskodawca dokona przelewu na jego konto jako wynagrodzenie. Pracownik na to odpowiedział, że nie wystawi żadnego rachunku ani nic nie będzie podpisywał, a wnioskodawca nic mu nie może zrobić. Sytuacja, w której to pracownik znika z pieniędzmi zdarzyła się już kilkakrotnie. Za każdym razem sprawa jest oddawana do sądu. Należne pieniądze są praktycznie nieściągalne, bo nawet po prawomocnym wyroku sądowym komornik nie ma co zabrać, a byli pracownicy nie kwapią się aby te pieniądze zwrócić.

W uzupełnieniu wniosku wskazano m. in., iż:

• skradziona kwota została ujęta w przychody w miesiącu, którego dotyczył utarg (usługi, z których utarg został skradziony są ewidencjonowane za pomocą kasy fiskalnej i przychód jest ujmowany na koniec miesiąca na podstawie okresowego raportu fiskalnego w sumie ogółem ? czyli łącznie z brakującą kwotą utargu),
• udokumentowaniem kradzieży jest brak wpływu na rachunek bankowy skradzionej kwoty, zgłoszenie na policję oraz dokumenty dot. sprawy sądowej w związku ze skradzioną kwotą.
  
  

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytania:

1. Jak mam ująć wynagrodzenie pracowników w koszty mojej działalności skoro nie dokonałem wypłaty...
2. Czy mogę ująć w koszty skradzioną kwotę utargu...
   
   

Zdaniem wnioskodawcy, w związku z brakiem potwierdzenia wypłaty wynagrodzenia ze strony zleceniobiorcy oraz brakiem rachunku za wykonane prace nie może ująć w koszty należnego pracownikowi wynagrodzenia. Nie odprowadza też podatku od wypłat, ponieważ pieniądze zostały zawłaszczone, a nie stanowiły wynagrodzenia pozostawionego do dyspozycji zleceniobiorcy. Wypłata wynagrodzenia zostaje wstrzymana, ponieważ totalną głupotą byłoby wypłacenie wynagrodzenia w przypadku kiedy pracownik go okradł, a szanse na odzyskanie pieniędzy są niewielkie. Ponadto pracownik nie wystawił rachunku za tę pracę.

W uzupełnieniu wniosku wskazano ponadto, iż skradzionej kwoty utargu nie ujęto w koszty, licząc się jednak z istnieniem możliwości, iż skradziona kwota zostanie wyegzekwowana od pracownika (chociaż w 99% jest to niemożliwe).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby zatem dany wydatek mógł zostać zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 55 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i 6, art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz w art. 18, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 6ba.

W myśl art. 13 pkt 8 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. a), uważa się m. in. przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (?), z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Z powyższych przepisów wynika, iż nie mogą być kosztem uzyskania przychodów wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie umów zlecenia, jeżeli nie zostały one wypłacone, bądź pozostawione do dyspozycji tych osób.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca nie dokonał wypłaty wynagrodzenia wynikającego z zawartej z nieuczciwym pracownikiem umowy zlecenia. Nie poniósł zatem faktycznego wydatku związanego z wypłatą tego wynagrodzenia. Nie posiada żadnych dowodów dokumentujących poniesienie tego wydatku (brak rachunku i potwierdzenia wypłaty), dlatego też, mając na względzie cyt. wyżej przepisy, stwierdzić należy, iż wynagrodzenie to nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej skradzionej kwoty utargu, stwierdzić należy, iż w przypadku strat w majątku obrotowym trudno mówić, że zmierzają one do osiągnięcia przychodów.

Mogą one jednak, co do zasady, stanowić element kosztowy w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Możliwość zaliczenia poniesionej straty w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowana jest jednak od spełnienia następujących warunków:

• strata musi być związana z całokształtem prowadzonej działalności,
• jej powstanie musi być spowodowane działaniem niezawinionym przez podatnika,
• musi być właściwie udokumentowana,
• podatnik winien podjąć właściwe działania zabezpieczające przed powstaniem tejże straty.
  
  

W sytuacji, gdy strata w środkach pieniężnych spowodowana jest przywłaszczeniem (kradzieżą) dokonaną przez pracownika czy też zleceniobiorcę (przy tzw. niepracowniczym zatrudnieniu opartym o umowę zlecenie), pracodawca, bądź odpowiednio zleceniodawca ma możliwość dochodzenia naprawienia wyrządzonej szkody na drodze cywilnej. W przypadku rezygnacji z tej możliwości nie przysługuje mu prawo zaliczenia poniesionej straty do kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca ponosi straty, wynikające z nieuczciwości ?zatrudnianych? na podstawie umowy zlecenia osób, które dokonują przywłaszczenia kwot utargu. Podejmuje on także przewidziane przepisami prawa działania, zmierzające do odzyskania utraconych pieniędzy tj. zgłasza sprawę na policję, a następnie przeprowadzane jest postępowanie sądowe oraz egzekucyjne. Jednakże egzekucja przeprowadzana po zakończeniu postępowania jest w większości przypadków nieskuteczna.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż, jeżeli wnioskodawca dochował należytej staranności w nadzorze nad nieuczciwymi pracownikami i potrafi to w sposób bezsporny udowodnić, to w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej stratę powstałą w wyniku kradzieży środków pieniężnych.

Pamiętać jednak należy, iż zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podlegać może jedynie ta część poniesionej straty (utraconej gotówki), której nie uda się wnioskodawcy odzyskać w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego.

Z uwagi na powyższe stanowisko wnioskodawcy w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej niewypłaconego wynagrodzenia należało uznać za prawidłowe, natomiast w zakresie dot. możliwości zaliczenia do ww. kosztów skradzionego utargu za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31 - 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.