Rekrutując do przedszkoli łamią przepisy o ochronie danych osobowych?

Obecnie zasady i sposób rekrutacji do szkół, przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych wyznaczają przepisy ustawy o systemie oświaty. Wielu rodziców ma jednak wątpliwości, czy zbierane przez rekrutujących szczegółowe informacje, które przekładają się później na liczbę punktów dających pierwszeństwo przyjęcia do placówki, nie naruszają ustawy o ochronie danych osobowych.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych apeluje, aby osoby biorące udział w procesie rekrutacji do publicznych placówek oświatowych z uwagą zapoznawały się z całością regulacji prawnych określających zasady i sposób prowadzenia takiej rekrutacji (przytoczone regulacje obrazują jedynie niektóre warunki, na jakich powinno odbywać się postępowanie rekrutacyjne), ponieważ znajomość obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa, w tym uchwał samorządu w poszczególnych gminach, po pierwsze jest pomocna w zrozumieniu obowiązujących w tym procesie procedur, po drugie pozwala na dokonanie oceny czy procedury te przebiegają zgodnie z przepisami prawa.

Zbieranie danych osobowych na potrzeby rekrutacji do szkół i przedszkoli szczegółowo regulują znowelizowane, obowiązujące od dnia 18 stycznia 2014 r. przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm). Ustawa o ochronie danych osobowych odsyła do tych przepisów stanowiąc, że przetwarzanie (w tym pozyskiwanie) danych osobowych jest dopuszczalne, jeśli tak stanowią przepisy innych aktów prawnych, przy czym w przypadku danych tzw. wrażliwych (np. danych o stanie zdrowia, danych dotyczących orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym), muszą być to przepisy rangi ustawowej (art. 23 ust. 1 pkt 2 i art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy).

Pamiętać należy, że ustawa o ochronie danych osobowych zawiera ogólne zasady posługiwania się danymi osobowymi i w bardzo wielu przypadkach odsyła do regulacji innych aktów prawnych regulujących zadania i obowiązki określonych podmiotów i instytucji, w tym obowiązków w zakresie przetwarzania danych osobowych. Gromadzenie i przechowywanie danych osobowych na podstawie i w zgodności z właściwymi przepisami prawa nie może być traktowane jako naruszanie ustawy o ochronie danych osobowych.

Obecnie zasady i sposób rekrutacji do szkół, przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych wyznaczają przepisy rozdziału 2a powołanej ustawy o systemie oświaty "Przyjmowanie do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i publicznych placówek". Przepisy te wprowadzają przejrzyste i jednakowe kryteria rekrutacji, w tym jasne kryteria związane z pierwszeństwem przyjęcia do placówek oświatowych, tak aby każdy rodzic wiedział, na jakich zasadach ta rekrutacja się będzie odbywała, oraz wykaz dokumentów, jakie będą składane podczas rekrutacji. W pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego brane są pod uwagę kryteria wymienione w ustawie. Zgodnie z art. 20c ust. 4 powołanej ustawy w przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego lub jeżeli po zakończeniu tego etapu dane publiczne przedszkole albo dana publiczna inna forma wychowania przedszkolnego nadal dysponuje wolnymi miejscami, na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego są brane pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący, z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza potrzeb rodziny, w której rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi, oraz lokalnych potrzeb społecznych. Organ prowadzący określa dokumenty niezbędne do potwierdzenia tych kryteriów.

Zgodnie z art. 20a ustawy o systemie oświaty dzieci, młodzież oraz osoby pełnoletnie przyjmuje się odpowiednio do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego i publicznych placówek oraz do klas pierwszych szkół wszystkich typów po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego. Postępowanie rekrutacyjne jest prowadzone na wniosek rodzica kandydata lub na wniosek kandydata pełnoletniego. Do klasy pierwszej publicznej szkoły podstawowej i do klasy pierwszej publicznego gimnazjum, którym ustalono obwód, dzieci i młodzież zamieszkałe w tym obwodzie przyjmuje się z urzędu. Postępowanie rekrutacyjne może być prowadzone
z wykorzystaniem systemów informatycznych.

Zgodnie z art. 20c ustawy w postępowaniu rekrutacyjnym do samorządowych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych obowiązują:

• kryteria określone w art. 20c ust. 2 ustawy o systemie oświaty tzw. kryteria ustawowe,
• kryteria określone przez organ prowadzący - organ prowadzący określa również dokumenty niezbędne do potwierdzania tych kryteriów - art. 20c ust. 4 ustawy.

Tytułem przykładu wskazać można, że dnia 15 stycznia 2015 r Rady m.st. Warszawy podjęła uchwałę w sprawie określenia kryteriów rekrutacji do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych prowadzonych przez m.st. Warszawę, które będą brane pod uwagę na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego, określenia liczby punktów za każde z tych kryteriów i dokumentów niezbędnych do ich potwierdzania.

Zgodnie z art. 20t ust 2 ustawy o systemie oświaty do wniosku o przyjęcie dołącza się:

1) dokumenty potwierdzające spełnianie przez kandydata kryteriów, o których mowa w art. 20c ust 2 tzw. kryteriów ustawowych tj. odpowiednio:

a) oświadczenie o wielodzietności rodziny kandydata,

b) orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.),

c) prawomocny wyroku sądu rodzinnego orzekający rozwód lub separację lub akt zgonu oraz oświadczenie o samotnym wychowywaniu dziecka oraz niewychowywaniu dziecka wspólnie z jego rodzicem,

d) dokument poświadczający objęcie dziecka pieczą zastępczą zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135, z późn. zm.).

2) dokumenty potwierdzające spełnianie przez kandydata kryteriów określonych przez organ prowadzący, o których mowa w art. 20c ust 4 ustawy o systemie oświaty,

3) oświadczenie o dochodzie na osobę w rodzinie kandydata - jeżeli organ prowadzący określił kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata.

Zgodnie uchwałą w sprawie określenia kryteriów rekrutacji do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych prowadzonych przez m.st. Warszawę, które będą brane pod uwagę na drugim etapie postępowania rekrutacyjnego, określenia liczby punktów za każde z tych kryteriów i dokumentów niezbędnych do ich potwierdzania dokumentami niezbędnymi do potwierdzenia kryteriów są odpowiednio:

1) oświadczenie o zamieszkaniu dziecka w odległości do 3 km od przedszkola lub szkoły podstawowej z oddziałami przedszkolnymi, do której ubiega się o przyjęcie,

2) orzeczenie sądu rodzinnego ustanawiające nadzór kuratora lub jego kopia,

3) zaświadczenie wydane przez ośrodek pomocy społecznej o objęciu rodziny wsparciem asystenta,

4) zaświadczenie lekarza specjalisty o stwierdzonej u dziecka alergii pokarmowej o szerokim zakresie eliminacyjnym produktów spożywczych lub chorobie wymagającej indywidualnej diety,

5) zaświadczenie pracodawcy o zatrudnieniu albo zaświadczenie o wykonywaniu pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej,

6) zaświadczenie szkoły/uczelni potwierdzające naukę w trybie dziennym,

7) wydruk ze strony internetowej Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo informacja z Krajowego Rejestru Sądowego,

8) zaświadczenie o prowadzeniu gospodarstwa rolnego,

9) kopia karty uprawniającej do przejazdów środkami lokalnego transportu zbiorowego w m.st. Warszawie z hologramem "Karta Warszawiaka" lub "Karta Młodego Warszawiaka" lub kopia pierwszej strony zeznania podatkowego opatrzonego prezentatą urzędu skarbowego, w którym zostało złożone zeznanie, lub zaświadczenie z urzędu skarbowego potwierdzające fakt złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), lub urzędowe poświadczenie odbioru wydane przez elektroniczną skrzynkę podawczą systemu teleinformatycznego administracji podatkowej (UPO),

10) oświadczenie o wysokości dochodu na osobę w rodzinie, liczbie osób w rodzinie oraz wysokości dochodu w rodzinie będącej podstawą obliczenia wysokości dochodu na osobę w rodzinie kandydata,

11) uprawnienie do skorzystania przez rodziców z kryterium: "Dziecko, którego rodzeństwo w kolejnym roku szkolnym będzie rozpoczynało lub kontynuowało edukację przedszkolną w przedszkolu lub oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej wskazanej na pierwszej pozycji we wniosku o przyjęcie potwierdza na wniosku dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej wskazanej na pierwszej pozycji we wniosku o przyjęcie" potwierdza na wniosku dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej wskazanej na pierwszej pozycji we wniosku o przyjęcie.

Zgodnie z art. 20 t ust. 7 ustawy o systemie oświaty przewodniczący komisji rekrutacyjnej może żądać dokumentów potwierdzających okoliczności zawarte w powyższych oświadczeniach, o których mowa w art. 20 t. ust 2 tej ustawy, w terminie wyznaczonym przez przewodniczącego, lub może zwrócić się do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata o potwierdzenie tych okoliczności. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) potwierdza te okoliczności w terminie 14 dni.

Źródło: GIODO

Zespół
e-prawnik.pl